Абай қҰнанбайұлының 175 жылдығына арналған «гуманитарлық ЖӘне қОҒамдық Ғылымдар: жетістіктер және мүмкіндіктер»
жүктеу/скачать 3 Mb. Pdf көрінісі
|
sbornik-tezisov-07.10.2020g.
| ӘОЖ 82(547.4)
АБАЙ ҚҰНАНБАЕВ Әбіш Ә. Ғылыми жетекші: Жунусова Ж.М. КеАҚ “ Семей медицина университеті ”, Семей қ. Қазақстан Республикасы Биыл, 2020 жылы ұлы ақын, философ, саясаткер, композитор, ағартушы Абай Құнанбайұлының 175 жылдығы.Абай Құнанбайұлы Шыңғыс тауды жайлаған Тобықты руында 1845 жылы дүниеге келген. Абай атамыздың әдебиет негізін қалаушы, аудармашы,композитор, ақын ретінде қалдырған шығармалары және жәдігердері өте көп. Оның қара сөздері мен өлеңдері халық жүрегінде қалаады. Осыған дейін Абай Құнанбайұлының атына орай жасалған көптеген жарыстар, дебаттар ұйымдастырылған болатын. Осы жарыстар, дебаттардың мақсаты, жасөспірімдер арасындағы жаңа таланттарды және дарынды балаларды тауып олармен ары қарай тереңірек жұмыс істеп, олардың қабілеттерін ары қарай дамытып, жақсы ақындар компазиторлар, ағартушылар шығару. Абай Құнанбаев бар асыл ойын жас ұрпақтарға арнады. Оның шығармаларының негізгі мақсаты халқымыздың өзінің адамгершілігі жоғалтпау болатын. Абай Құнанбайұлы халқымыздың кішісі мен үлкеніне, жасы мен кәрісіне, ұлы мен қызына өмірде қажетті басы нәрселер нәрселер білім мен өнер, еңбек пен адамгершілік, қамқоршылық пен жанашырлық деп өзі айтып кеткен болатын. Оған мысал ретінде оның еңбектерінала аламыз. Мысалы: ”Біріңді қазақ, бірің дос көрмесең – қазақ істің бәрі бос” және ” Ғылым таппай мақтанба” өлеңін алуға болады Ал енді ең бірінші осы мақалдың мағынасын түбімен ашып айтатын болсақ. “ Біріңді қазақ бірің дос” деген сөздің мағынасына тоқталатын болсақ. Бұл сөздің мғынасы атында тұр, қазақ халқы бір - біріен жанашыр, қамқоршыл, қазақ баласы дегенде ішкен асын жерге қойатындай, бір бірімен 100 жыл дос болған адамдай қарайтындай болу керек деп түсінемін. Ал енді “ Көрмесең қазақ істің бәрі бос” деген сөздің мағынасын ашып айтатын болсақ, бұл сөзде жоғары жақта айтылғандай бір – бірімізге қамқоршыл болып силасып, жанашыр болып жүрмесек іс бітпейді деп айтылған деп ойлаймын. Енді “ Ғылым таппай мақтанба” өлеңіне тоқталайық.Бұл өленді толығымен ашып айтатын болсақ ұзақ болып кетеді, өйткені бұл өлеңнің мағынасы зор, сондықтанда мен маңызды жерлеріне тоқталайын. Өлңде адамның жаман және адам ға керекті 5 жақтары айтылған. Адамды адам қылатын 5 жақсы жағын айтатын болсақ. Олар талап, еңбек, қанағат, рақым, терең ой, бұл адамға қажетті ең маңызды жақтары. Адамның адамгершілігін төмендітіп, мәртебесін түсіретін 5 жаман жақты айтайық. Олар өтірік айту, өсек айту , еріншектік,мақтаншақтық,арамдық, осы жаман жақтар адам баласы бойында болмаса онда ол жақсы адам болғаны. Жоғары жақтағы айтылған нәрселердің барлығын қортып айтатын болсақ. Абай атамыз адамдарды жақсы жолға түсіру, бір - бірін сыйлап, бір - біріне сыпайылықпен қарап, адамгершілікті сақтап, адамды адам деп айтуға лайық болуға үйреткен болатын. Абай Құнанбайұлы өзі өмірден өтсе де, ол өзінің артынан көптеген шығармалар, қара сөзерін қалдырған, сондықтанда Абай атамыз біздің жүрегімізде мәңгі болады. жүктеу/скачать 3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|