Абдрахманова қ. Ж
Термин сөздердің жасалу жолдары
жүктеу/скачать 2,26 Mb.
|
Кәсиби 9360
- Бұл бет үшін навигация:
- СОӨЖ тапсырмасы
- Кәсіби сөздер
Термин сөздердің жасалу жолдары:А. Қазіргі қазақ тіліндегі терминдер орыс, араб тілдерінде қалыптасқан үлгісінде жұмсалады. Ә. Қазіргі қазақ тіліндегі терминдер Еуропа тілдерінде қалыптасқан үлгісінде жұмсалады Б. Қазақ тілінен балама табу арқылы. В. Сөздерді біріктіру арқылы. Г. Барлығы. СОӨЖ тапсырмасыСабақтың мақсаты. Өтілген материалдарды қайталау, жаттығу жұмыстары арқылы сөздік қорын молайту, кәсіби құзыреттілігін дамыту. Мәтінді оқып, мәтін бойынша қысқаша тезис жасаңыз. Кәсіби сөздерҚазақстанның жері қандай кең, бай болса, мұндағы кәсіп пен шаруашылықтын түрі де соншалықты көп. Халқымыздың ежелден ата кәсібі болған мал мен егінді, дәнді дақылдарды атамағанның өзінде республикада ‘марал, балық, күріш, марал, ағаш, қызылша мен темекі, ‘бау -бақша жеміс- жидек өсіреді. Сондықтан әр жерде әр алуан кәсіби сөздер пайда болған. Кәсіби сөздер белгілі территориялық аймақты ғана қамтиды. Кәсіби сөздердіқ әдеби тілде ешқандай балама кездеспейді. Қазақ тілінде кәсіби сөздердің мынадай түрлері бар: Мақта шаруашылығына қатысты кәсіби сөздер: жегеше жегенелеу, көсек, күнжара, кауашақ, қоза, козакия, биті, шалшақ-шанақ, мақташы, мақталық, терім, терімші, көсектеу, шит, шиті макта, шиг егу, мақта теру, сүдігер, мақта майы, т. б. : Қызылша шаруашылығына қатысты кәсіби сөздер: ас қызылша, еркек қызылша, қант қызылшасы, қызылшашы, сірнеу гүлдеуік, тоспа, тұқым жарнағы, қағғат, өркін, тамыр-жемі жүйек, т. б. Темекі шаруашылығына қатысты кэсіби сөздер: бұлықтыру, бүркеніш, жал, жиым (орым), жіп, көңхана, құлақ-жұл, маты, сағақ, темекіші, қурай, тізбек, тікқүлақ, т. б. Балық шаруашылығына қатысты кэсіби сөздер:жылым, сүзекі тоспай, ықпа, сере, қаяз, абақ, торта, қорытпа, сүйрік, т. б. Бау-бақша және суармалы егіс шаруашыдығына қатысты кәсіби сөздер: алқор, нәк, шабдалы, әнжір, күләбі, болбол, қарық, т. б. Сонымен бірге қазақ тілінде саятшылыққа, қол өнеріне,тігіншілікке, омарташылыққа, дәрі-дәрмек өсімдіктерін өсірушілікке, бұғы-марал, құс шаруашылыгына тән көптеген кәсіби сөздер де бар. Орманбекова жүктеу/скачать 2,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|