Қабылдаған: Амирбек Айдарбек Түркістан-2023 Жоспар: Кіріспе


)Саяси режимнің түрлері мен олардың ерекшеліктерін ашып көрсету



бет6/8
Дата20.09.2023
өлшемі45,1 Kb.
#181806
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
БӨЖ Саясаттану Гүлназ

4)Саяси режимнің түрлері мен олардың ерекшеліктерін ашып көрсету.
Саяси режимнің сипаты саяси элитаның қызметімен анықталады; қоғам дамуының мақсаттары; әртүрлі органдар қолданатын басқару әдістері; билікті бөлу принципін сақтау ж.е сақтамау; азаматтардың саяси құқықтары мен бостандықтарының сақталу дәрежесі; азаматтық қоғамның жетілгендігі; үкіметтік емес ұйымдардың ұйымдары мен құрылымдарының саны; оппозициялық партиялар мен қозғалыстардың қызметінің еркіндік дәрежесі; азаматтардың билік органдарын бақылау мүмкіндігі; азаматтық қоғам ұйымдарының қатысуымен мемлекеттік органдарда тұрақты жұмыс істейтін комитеттер мен комиссиялардың саны; бұқаралық ақпарат құралдарының еркіндік дәрежесі; мемлекеттің саяси дамуының тарихи ерекшеліктері, билік қатынастарының қалыптасуына дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың әсер ету дәрежесі.
Демократиялық режим
Демократия (көне грек тілінен аударғанда δημοκρατία «democracy» δῆμος «халық» + κράτος «билік») — халық биліктің бірден-бір көзі ретінде танылатын, ал билік халықтың өз еркіне сай жүзеге асырылатын саяси режим мүдделері. Құқықтық мемлекеттерде демократиялық режимдер қалыптасады.
Гибридті режим
Гибридтік режим немесе демократия - демократиялық және авторитарлық режимдердің белгілері бар және көпшіліктің мүдделерін сақтамау, бұзу немесе білмеу мүмкіндігі жазасыз қамтамасыз етілетін ерекше саяси режимнің түрі. Гибридті режимдердің көпшілігінде демократияның сыртқы атрибуттары бар парламент, сайланған президент, конституция және демократиялық, ал кейбіреулері авторитарлық бағытта. Гибридті режимдерге АҚШ, Алжир, Мьянма, Ирак, Өзбекстан, Таиланд, Бруней, Зимбабве, Марокко, Ресей, Қазақстан, Никарагуа және басқа да елдер жатады. Кейбір зерттеушілер сонымен қатар Испаниядағы Франциско Франко режимін гибрид ретінде атап өтеді, әсіресе оның өмір сүруінің кейінгі кезеңінде. Бәсекеге қабілетті авторитарлық режимдер де бар. Бәсекеге қабілетті авторитарлық режимнің мысалы қазіргі Түркия болып табылады.
Авторитарлық режим
Авторитаризм (латын тілінен auctoritas – билік, ықпал) – азаматтардың белгілі бір экономикалық, азаматтық және рухани бостандықтарын сақтай отырып, бір адамның немесе адамдар тобының шексіз билігіне негізделген режимдердің ерекше түрлерінің сипаттамасы. «Авторитаризм» терминін ғылыми айналымға Франкфурттік неомарксизм мектебінің теоретиктері енгізді және саяси мәдениетке де, жалпы бұқаралық санаға да тән әлеуметтік сипаттамалардың белгілі бір жиынтығын білдірді.
Авторитаризмнің екі анықтамасы бар:
Жеке адамның мемлекетке немесе оның басшыларына бағынуына негізделген әлеуметтік-саяси жүйе;қоғамда қатаң және сөзсіз берілгендік, адамдардың билік пен билікке сөзсіз бағынуы керек деген сеніммен сипатталатын әлеуметтік көзқарас немесе тұлғалық қасиет.
Авторитарлық саяси режим еркін сайлауда да, мемлекеттік құрылымдарды басқаруда да демократияның жоқтығын білдіреді. Көбінесе жеке адамның диктатурасымен біріктіріледі, ол бір дәрежеде немесе басқа түрде көрінеді. Авторитарлық режимдер өте алуан түрлі. Оларға мыналар жатады:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет