Қабылдаған: Тараз 2020 жыл Мазмұны Кіріспе І.Әдебиетке шолу
Кіші жастағы оқушылардың геометриялық шамаларды зерттеу әдістемесінің жалпы сипаттамасы
жүктеу/скачать 140,04 Kb.
|
геометрия курсовой
| 1.2.Кіші жастағы оқушылардың геометриялық шамаларды зерттеу әдістемесінің жалпы сипаттамасы.
Геометриялық материалды оқып-үйренудің маңызды әдістемелік қағидаларының бірі оның басқа пәндермен байланысы: информатика, бейнелеу өнері, еңбек, бізді қоршаған әлем. «Математика, сандық қатынастар және нақты әлемнің кеңістіктік формалары туралы ғылым бар» (Энгельс). Математиканың бұл екі жағы да бір-бірімен тығыз байланысты, бірін-бірі толықтырып, бір-бірін қамтамасыз етуі керек. Саны, саны сияқты, бастауыш мектеп математикасы курсының негізгі тұжырымдамасы болып табылады, оның міндеті балаларда заттар мен құбылыстардың белгілі бір қасиеті ретінде шаманы, ең алдымен өлшеумен байланысты түсінік қалыптастыру. Бастауыш сыныптарда шамалар қарастырылады: ұзындық, аудан, масса, сыйымдылық, уақыт және т.с.с. оқушылар осы шамалар туралы нақты түсініктер алуы керек, олардың өлшем бірліктерімен танысуы керек, шамаларды өлшеу қабілетін игеруі керек, өлшеу нәтижелерін әр түрлі бірліктермен өрнектеуге, арифметикалық амалдарды орындауға шамалар. Шамаларды зерттеудің маңызы өте зор, өйткені шама ұғымы математиканың ең маңызды ұғымы болып табылады. Әрбір зерттелген шама - қоршаған әлемнің нақты объектілерінің кейбір жалпыланған қасиеті. Өлшемдік жаттығулар кеңістіктік сананы дамытады және студенттерді өмірде кең қолданылатын маңызды практикалық дағдылармен қаруландырады. Сондықтан шамаларды зерттеу - бұл оқытуды өмірмен байланыстыратын құралдардың бірі. Тақырыпты зерделеу процесінде студенттердің осындай «тығыздық», «мәні» сияқты ұғымдарды бір-бірімен тығыз, бірақ мәні жағынан әр түрлі ажырата білуге үйрету маңызды. Белгілі бір шама туралы және оны өлшеу әдістері туралы түсініктердің қалыптасуының өзіндік ерекшеліктері болғанымен, шамалардың әрқайсысын зерттеу барысында болатын жалпы кезеңдерді бөліп көрсеткен жөн: Балалардың осы құндылық туралы ойларын нақтылау және нақтылау (баланың тәжірибесіне сілтеме жасай отырып). Біртекті шамаларды салыстыру (көзбен, сезімнің көмегімен, қабаттасу, қолдану, әртүрлі өлшемдерді қолдану арқылы). Осы шаманың өлшем бірлігімен және өлшеу құралымен танысу. Өлшеу дағдылары мен дағдыларын қалыптастыру. Бір атау бірліктерімен көрсетілген біртекті шамаларды қосу және азайту. Жаңа шама бірліктерімен танысу, кейбір атаулардың бірліктерінде көрсетілген біртекті шамаларды басқаларына аудару, бір есім бірліктерінде көрсетілген мәндерді екі есімнің бірліктерімен өрнектелген мәндерге аудару және керісінше. Екі элементтің бірлігінде көрсетілген мәндерді қосу және азайту. Шаманы санға көбейту және бөлу. Әр түрлі шамалар туралы түсініктер қалыптастыру үшін практикалық жұмыстар жүргізіліп, жаттығулар қолданылады, демонстрациялық және жеке көрнекі құралдар қолданылады, ал сабақта ұжымдық, жеке және топтық жұмыс түрлері әр түрлі болады. Шамалармен және оларды өлшеу бірліктерімен танысу тек практикалық маңыздылыққа ие емес: бұл проблеманы көру және оны шешудің жолдарын табу қабілеттерін қалыптастыруға үлкен мүмкіндіктер береді, сол арқылы оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Құндылықпен танысу кезінде оқушылардың фигураларға және фигураларға амалдар жасауға (фигураларды бөліктерге бөлуге, басқалардан фигураларды салуға) байланысты білімдері, біліктері мен дағдыларын пайдалану үлкен маңызға ие. Және керісінше «фигура» ұғымын қалыптастыру процесінде құндылық, оның қасиеттері және өлшеу ұғымдарын қолдану. Сонымен, мысалы, фигура ауданы туралы идеялар негізінде балалар ең маңызды қасиетпен танысады, яғни бірнеше бөліктерден тұратын фигураның ауданы осы бөліктердің аудандарының қосындысына тең. Оқытудың қиындығы - мұғалімдерге материалды оқулықтан ажырату оңай емес. «Математика. 2-сынып» оқулығына сәйкес авторлар Н.Б. Истомина мен И.Б.Нефедова, балалар фигураның ауданын, әр түрлі өлшемдерді, аудандар өлшем бірліктерін (1 см2, 1 дм2, 1 м2) қолдана отырып аудандарды салыстыру әдістерін, фигуралардың аудандарын, палитрасын, ауданын және тіктөртбұрыштың периметрін өлшейді. Бұл мәселелерді зерттеу көбейту мен бөлу әрекеттерінің мағынасын, осы әрекеттердің қасиеттерін түсіндіру үшін, сонымен қатар көбейту мен бөлудің кестелік дағдыларын қалыптастыру үшін қолданылады. Ұсынылған тақырыпты зерделеу нәтижесінде студенттер білуі керек: аудандарды, өлшем бірліктерін (1 см2, 1 дм2, 1 м2) салыстыру және өлшеу әдістері - және олардың арасындағы тәуелділік, төртбұрыштың ауданы мен периметрін есептеу әдістері; істей алуы керек: әр түрлі өлшемдерді қолдана отырып, осы фигуралардың аудандарын салыстыру, палитра көмегімен тіктөртбұрыштың ауданын өлшеу. Тіктөртбұрыштың ауданы мен периметрін есептеңіз(2-қосымша). Сегменттің ұзындығы. Балалардың бойындағы заттардың қасиеті ретінде ұзындық туралы алғашқы идеялар мектептен бұрын пайда болады. Мектепте оқудың басталуына қарай балалар өзара қарым-қатынасты дұрыс орнатады: егер бұл тұрғыда айырмашылықтар айқын болса және объектілері басқа қасиеттерімен ұқсас болса (3-қосымша) - неғұрлым қысқа, кеңірек - тар, одан әрі - жақын және т.б. Өлшеу дағдыларын қалыптастыру үшін әр түрлі жаттығулар жүйесі енгізілген. Бұл сызық сегменттерін өлшеу және кескіндеу; сұраққа жауап беру үшін сегменттерді салыстыру: бір кесінді екіншісіне қарағанда қанша сантиметрге ұзын; оларды бірнеше сантиметрге көбейту және азайту. Осы жаттығулар барысында студенттер берілген кесіндіге сәйкес келетін сантиметр саны ретінде ұзындық ұғымын дамытады. Кейін 100-ге дейінгі сандардың нөмірленуін зерттегенде жаңа өлшем бірліктері - дециметр, содан кейін метр енгізіледі. Жұмыс сантиметрмен кездескендегідей жүреді. Содан кейін өлшем бірліктері арасындағы байланыс орнатылады (1 дм-де қанша сантиметр, 1 м-де, 1 м-де қанша дециметр бар). Балалар екі түрлі өлшеуді қолдана отырып өлшеуге машықтанады (мысалы, үстел қақпағының ұзындығы 4дм 5см, тақтаның ұзындығы 2м 8дм). Содан кейін мәндердің трансформациясы қарастырылады: үлкен бірліктерді кішіге (3Дм 5 см = 35см) және кіші бірліктерді үлкенге (48см = 4дм 8см) ауыстыру. Біртіндеп студенттер ұзындықтың сандық мәні өлшем бірлігін таңдауға байланысты болатындығын түсінеді (мысалы, бірдей кесінді ұзындығын 3 дм де, 30 см де белгілеуге болады). Екі есімнің өлшем бірлігінде көрсетілген екі ұзындықты салыстыру қазіргі кезде олардың өлшем бірліктерінің бірдей атаулары болатын (4дм 8см> 39см, өйткені 48см> 39см немесе 4дм 8см> 3дм 9см) олардың конверсиясы мен сандық мәндерін салыстыру негізінде жүзеге асырылады. Екінші сыныпта ұзындық бірліктерімен танысу жалғасуда: балалар миллиметрмен, кейінірек километрмен таныс болады. Миллиметрді енгізу сегменттерді 1 см-ден аз өлшеу қажеттілігімен негізделген. Балалар миллиметр туралы көрнекі идеяны тұрақты масштабтағы сызғышқа немесе графикалық қағазға бөлуді қарастыру арқылы алады. Дереу 1 см-де қанша миллиметр бар екендігі анықталады, ал балалар миллиметрдің дәлдігімен өлшей бастайды (компаспен, сонымен қатар сызғышты қолдану арқылы). Сонымен бірге, сегменттің ұштарын сызғыш шкаласындағы бөлімдермен туралау кезінде балалардың көздің дұрыс орналасуын қамтамасыз етуге ерекше назар аударылады. Өлшеу дағдыларын қалыптастыру үшін өлшеу жаттығулары тек математика сабағында ғана емес, басқа сабақтарда да қамтылған. Километрмен танысқан кезде осы өлшем бірлігі туралы түсінік қалыптастыру үшін жерде практикалық жұмыстар жүргізген тиімді (4-қосымша). Балалар 3 сыныптан бастап есептер шығару барысында ұзындығын жанама жолмен табумен танысады. Мысалы, бір сыныптың ұзақтығын және бір қабаттағы сыныптардың санын біле отырып, мектеп ғимаратының ұзындығы есептеледі; бөлмелердің биіктігін және үйдегі қабаттардың санын біле отырып, үйдің шамамен биіктігін және т.б. есептеуге болады. Кейінірек, III сыныпта қозғалыс жылдамдығымен танысып, жылдамдық - уақыт - қашықтық шамаларының арасындағы байланысты зерттегеннен кейін, оқушылар қозғалыс жылдамдығы мен уақытын біле отырып, арақашықтықты есептеуге болатындығын біледі. жүктеу/скачать 140,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|