Адамның ерік қасиеті мен өзін-өзі реттеу психологиясы
Ерікті іс-әрекетте адамның жеке басы, оның негізгі белгілері айқын көрінеді
жүктеу/скачать 3,46 Mb.
|
Адамның ерік қасиеті мен өзін-өзі реттеу психологиясы
Ерікті іс-әрекетте адамның жеке басы, оның негізгі белгілері айқын көрінеді.Ерік келесідей қасиеттерден көрінеді:
Бұл қасиеттердің әрқайсысына қарама-қарсы сипат белгілері қарсы тұрады, онда ерік жетіспеушілігі, яғни өз еркінің болмауы және басқа біреудің еркіне бағыну көрінеді.Адамның ең маңызды ерік қасиеті - бұл адамның өзінің өмірлік мақсаттарын орындау қабілеттілігі. Тәуелсіздік ішкі мотивация мен олардың білім, білік және дағдыларына негізделген іс-әрекеттерді орындау және шешім қабылдау қабілетінде көрінеді. Тәуелді адам басқаға бағынуға бейім, жауапкершілікті өзгенің мойнына артуға бағытталады. Шешімділік уақытында және ойланбастан жақсы ойластырылған шешім қабылдап, оны жүзеге асыра білуінен көрінеді. Шешімді адамның іс-әрекеті ойланғыштығымен және жылдамдығымен, батылдығымен, өз іс-әрекетіне деген сенімділігімен сипатталады. Шешімділікке қарама-қайшы шешімсіздік. Шешімсіздігімен ерекшеленетін адам шешім қабылдауда және шешудің таңдалған әдістерін қолдануда үнемі күмәнданады, екіталданады. Шешімсіз адам, тіпті шешім қабылдағанымен, қайтадан күмәндана бастайды, басқалардың не істейтінін күтеді. Төзімділік пен өзін-өзі бақылау дегеніміз - өзін, өзінің іс-әрекетін және эмоциялардың сыртқы көрінісін бақылау, оларды сәтсіздіктер мен үлкен сәтсіздіктер болған жағдайда да үнемі басқара білу. Төзімділіктің қарама-қарсылығы - өзін-өзі ұстай алмау, бұл арнайы білім мен өзін-өзі тәрбиелеудің болмауынан туындайды. Тәртіп дегеніміз - белгілі бір нормалар мен талаптарға адамның мінез-құлқын саналы түрде бағындыру. Тәртіп өзін-өзі ұстауында да, ойлауында да әртүрлі формада көрінеді және тәртіпсіздікке қарама-қарсы болып табылады. Табандылық алға қойылған мақсатқа жету жолында, оған жету жолындағы қиындықтарды жеңе білуден көрінеді. Табанды адам шешімінен қайтпайды, егер сәтсіздікке ұшыраса, ол жаңа күшпен әрекет етеді. Табандылықтан айырылған адам, бірінші сәтсіздікке ұшырағанда, шешім қабылдаудан шегінеді. Батылдық ұрысқа дайындық пен қабілеттіліктен, мақсатқа жету жолындағы қиындықтар мен қауіптерді жеңуден, өмірдегі өз позициясын қорғауға дайындықтан көрінеді. Батылдыққа қарама-қайшы - қорқақтық. Атап айтылған адамның ерік қасиеттерінің қалыптасуы негізінен ерік-жігерді мақсатты тәрбиелеумен анықталады, оны сезім тәрбиесінен бөліп қарауға болмайды. жүктеу/скачать 3,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|