Конституция - (лат. constitutio – жағдай, қасиет, англ.- somatotype)
- бұл организмнің құрылымдық, қызметтік,психикалық тұрақты ерекшеліктерінің жыйынтығы, ол генотип негізінде қоршаған орта әсерлерінен қалыптасқан
Сиго, Кречмер Э., Павлов И.П., Черноруцкий М.В., Богомольц А.А. бойынша конституциялық типтердің жіктелуін ашады. . ТЫНЫСТЫҚ АСҚОРЫТУЛЫҚ БҰЛШЫҚЕТТІК МИЛЫҚ 1. СИГО БОЙЫНША ЖІКТЕЛУ a) Астеникалық (шизоидтық)
b) Атлеттік (эпилепсиялық)
c) пикниктік- (циклоидтық)
asthenic athletic picnic Кречмер Э бойынша конституциялық типтердің классификациясын ашады И.П.Павлов бойынша конституциялық типтердің классификациясын ашады Жүйке үрдістерінің функционалды қозғалғыштығы - күшті, ұстамды, жігерлі түр
- күшті, ұстамды, салмақты түр - күшті, ұстамсыз,қозғыш түр - әлсіз түр холерик флегматик сангвиник меланхолик Гиппократ бойынша конституциялық типтердің классификациясын ашады М.В.Черноруцкий бойынша конституциялық типтердің классификациясын ашады Анатомиялық ерекшеліктерін ғана емес, сонымен қатар жеке физиологиялық жүйелердің фунционалдық сипаттамаларын да ескереді. астеник нормостеник гиперстеник НОРМОСТЕНИК -дене бітімі үйлескен -кең йықты -бұлшықеттері жақсы дамыған. АСТЕНИК -биік және арықтау келген -аяқ-қолдары ұзын -кеуде клеткасы тар -үшкір эпигастральды бұрыш -”тамшы” жүрек - асқазан мен ішектің кішкене көлемі ГИПЕРСТЕНИК -талпақ -аяқ-қолдары қысқа -қысқа мойынды -кеуде клеткасы кең -эпигастральды бұрышы доғал -жүрегі көлденең орналасқан -асқазаны үлкен көлемді ДИАТЕЗ – патогенездің жалпы буындарымен біріктірілген белгілі бір аурулар щеңберіне қатысты преднозологиялық жағдай
Диатез
(конституциялық ақаулар)
Эксудативті-катаральды
(40-60% 2 жасқа дейінгі балаларда)
Жүйке-артриттік
(1-3% мектеп жасындағы балалар)
Лимфа-гипопластикалық
(3-7% мектеп жасына дейінгі балалар)
Бала тәжірибесінде диатездің рөлін түсіндіреді Экссудативті-катаральды диатез – атопиялық аллергияға бейімділік ретінде бағалануы мүмкін. Бұл иммундық жүйенің Ig E және Ig G4 шамадан тыс өндірілуіне негізделген.
Бұндай балаларда анафилактикалық үрдістер қаупі жоғарылайды, қабынудың гиперергиялық ағымы болады.
Лимфа-гипопластикалық диатез – бейімделу қабілетінің төмендеуі, күйзеліске төзімділігінің төмендеуі, күйзеліс пен стресс реакциялары кезіндегі күйзеліс фазасының оңай дамитын жағдайы ретінде бағалауға болады. Бұның негізінде бүйрекүсті безінің, қалқанша безінің, жүректің, аортаның гипоплазиясы, тимиколимфатикалық аппараттың гиперплазиясы.
Жүйке-артриттік диатез- пуриндік алмасудың жоғары белсенділігіне байланысты, қанда зәр қышқылының көп мөлшеріне күшті қозғыштықпен және нейровегетативтік реттелудің құбылмалылығымен сипатталатын ЖЖҚ күшті.ұстамсыз түрінің жағдайы деп қарастыруға болады. Осы конституциялық ауытқуда артриттің, атеросклероздың, подаграның, уролитиаздың, холелитиаздың,қант диабетінің, невралгияның және созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің жиілігі едәуір артады.
Бұндай диатезі бар балалардың есте сақтау қабілеті мен ойлау қабілеті жақсы болуымен ерекшеленеді.
Бала тәжірибесінде диатездің рөлін түсіндіру Explains the role of diathesis in child's practice