Ақылбек КҮрішбаев, С
- Мемлекет тыңайтқыш құнының 50 пайызын субсидиялайды, ал неліктен фермерлер тыңайтқыштарды қолдануға асықпайды?
жүктеу/скачать 44,5 Kb.
|
| - Мемлекет тыңайтқыш құнының 50 пайызын субсидиялайды, ал неліктен фермерлер тыңайтқыштарды қолдануға асықпайды?
- Біріншіден, бұл бағытта жан-жақты түсіндіру жұмыстары жүргізілуі қажет. Фермерлерге тыңайтқышқа кеткен шығынның құнын алдағы жылғы алатын астықтан бірнеше есе қайтарып алатынын жан-жақты түсіндіру керек. Екіншіден, минералдық тыңайтқыштардың құны субсидияны қоса есептегеннің өзінде әлі қымбат. Сонымен қатар оның бағасын арзандатып, бұқаралық қолданысқа жаппай кіргізуді күн тәртібінен түсірмеуіміз қажет. Қазақстанның көптеген минералдық тыңайтқыштар өндіретін химиялық зауыттары өндірілген өнімнің ірі көлемін шетелге, атап айтқанда Қытайға экспорттайды. Меніңше, олар, бірінші минералдық тыңайтқыштарға деген еліміздің сұранысын ақтап, отандық фермерлердің қажеттілігін өтеу мәселесін түпкілікті шешкені дұрыс. Бұрынғы кеңестік кеңістікте фосфорлық кендер негізінен екі кен орнында шығарылды: Коль жарты аралында апатиттер, ал Жамбыл облысында фосфориттер өндірілді. Фосфорлық тыңайтқыштар біздің ұлттық жетістігіміз. Сондықтан біз оны туған жеріміздің құнарлығын сақтауға пайдалануымыз керек. Өсімдікті дұрыс сақтау туралы да көптеген шешімін таппаған сұрақтар бар. Мамандардың есебі бойынша өсімдікті дұрыс сақтау туралы қажетті іс-шараларды уақтылы, дұрыс өткізбегендіктен біз астықтың орташа түсімінің 35-40 пайызын жоғалтамыз. Егіндік алқаптарды өңдемегеннен оны жылдан-жылға арамшөптер басып құнарсыздануда. Өте қауіпті карантинді аурулар мен өсімдіктердің зиянкестері көбеюде. Егер біз егін шаруашылығымен іс жүзінде тиімді айналысамыз десек, онда отандық химия өндірісін құрып, бастапқы кезеңде өсімдіктерді сақтауды қалыпқа келтіруді жолға қоюымыз керек. Біз шетелден пестицидтерді жыл сайын миллиард долларға сатып алуға шамамыз жетпейді. Өйткені егіндік алқаптарымыздың көлемі әлемдік деңгейде үлкен аймақты алып жатыр. Мен кезінде пестицид өндіретін шетелдік ірі химиялық компаниялардың басшыларымен кездескенде республикада пестицидтерге формуляция жасау жолға қойылғанның өзінде, олардың құнын небәрі 20 пайызға ғана төмендете алатынын есептеп шығардық. Бүгінде елімізде глифосфаттық типтегі гербицидтердің құны АҚШ, Канада, Австралия мемлекеттерімен салыстырғанда үш есе қымбат. Бұл нөлдік, минимальдық технология, химиялық парларға өтуді тежейтін басты себептер болып табылады. Егін шаруашылығын химизациялау арқылы ауылшаруашылығы өнімдерінің өнімділігін екі есеге өсіруге болады. Бұл теория емес, ол алдыңғы қатарлы шаруашылықтардың көпжылдық тәжірибесінің жемісі. Егер бұл қосымшаны астық егілген жердің жалпы көлемімен есептесек, егіндік жердің аумағын көбейтпей-ақ қосымша 11-12 миллион тонна өсімдік шаруашылығы өнімін алуға болады. Міне, бұл біздің шынайы қорымыздың бүркемеленіп жатқаны. Меніңше, ауыл шаруашылығы өнеркәсібі кешендерін реформалау ол субсидиялау мен оның механизімін жетілдіру ғана емес. Егер біз ауылшаруашылығында түбегейлі өзгеріс жасаймыз десек, егістік жерді химиялық өңдеумен шын мәнінде парасаттылықпен айналасуымыз керек. Тек сонда ғана еліміздің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, біз Елбасының «Қазақстан ауыл шаруашылығы өнімдерін әлемдік деңгейде экспорттайтын басты мемлекет болуы керек» деген шешімін шынайы қамтамасыз ететін боламыз. жүктеу/скачать 44,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|