Ақылбек КҮрішбаев, С
- Етті мал шаруашылығын дамытудың көкейкесті мәселелері туралы сіздің пайымдауыңыз?
жүктеу/скачать 44,5 Kb.
|
| - Етті мал шаруашылығын дамытудың көкейкесті мәселелері туралы сіздің пайымдауыңыз?
- Алдымен шетелден мал сатып әкелу мәселесіне тоқталсам дұрыс болар. Ол үшін жүйесіз мал әкелуді тоқтату керек! Мен бұл мәселені бұған дейін талай көтеріп жүрмін. Бізге жоғары өнім беретін, асылтұқымды мал әкеліп, мал тұқымын асылдандырудың жүйелі селекциялық процесін құрып, оны жетілдіруіміз қажет. Мал шаруашылығы - күрделі де қиын сала екенін ешқашан есімізден шығармағанымыз абзал. Жалғыз ұранмен ол көтерілмейді. Бұған дәйекті де жүйелі жұмыс талап етіледі. Көршілеріміздің тәжірибесіне сүйенсек, Ресей соңғы уақытта 400 мың бас асылтұқымды мал шетелден сатып алған. Ресей ғалымдарының айтуы бойынша, осы малдың едәуір бөлігі арам өлген. Себебі уақытында олардың генетикалық ерекшеліктері ескерілмей, қолайлы жағдай жасалмаған. Енді Беларуссиядағы етті мал шаруашылығын дамыту туралы бір мысал. Онда малды импорттау барысы ғалымдардың тікелей араласуымен іске асырылып, олар тек өздеріне керекті ірі қараларды алып, генотипті малдардың тұқымын асылдандыруды жақсартуға оны пайдаланған. Бұл жағдай жү-йелі түрде жүргізіліп, асылтұқымды мал шаруашылығын ұдайы, жан-жақты дамытуға ықпал етеді. Сонымен қатар оларда малды оншақтылап емес, біз сияқты жүздеп әкеледі. Барлық атқарылатын іс селекциялық жұмыстың қажеттілігінен туындайды және жеткілікті жем-шөп қорын дайындамай, шеттен мал әкелудің ешқандай пайдасы жоқ. Мен АҚШ-тың Солтүстік Дакота штатында асылтұқымды малға әзірлеген жем-шөп қорын өз көзіммен көрдім. Байқағаным, азық қорында негізінен бұршақ тұқымдас дақылдар. Оның ішінде малдың күндік рационында басты азық - соя, ол малдың күнделікті салмағына қосымша екі келі қосуға жәрдемдеседі. Негізінде, соя Қазақстанның солтүстігінде суармалы жерде өседі. Басқа бұршақ тұқымдас дақылдарды да, суармалы жерлерде өсіріп, одан тұрақты да, жақсы өнім алуға болады. Демек бізге малды әкелмес бұрын, осындай суармалы жерлерді әзірлеуіміз қажет. Малды әкеліп, оны не болса сонымен азықтандыру оның генетикалық мүмкіндігін әлсіретіп, асылтұқымды малды аздыра бастайды. Басты мәселе малды шетелден әкелуге қаржыны мемлекет құяды. Қорыта айтқанда, одан қайтарым болмаса тек бизнесмендер ғана емес, мемлекетіміз де зардап шегеді. жүктеу/скачать 44,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|