Ақылбек КҮрішбаев, С


- Мемлекет тыңайтқыш құны­ның 50 пайызын субсидиялайды, ал не­ліктен фермерлер тыңайтқыштарды қолдануға асықпайды?



бет4/7
Дата12.09.2020
өлшемі44,5 Kb.
#63867
1   2   3   4   5   6   7
- Мемлекет тыңайтқыш құны­ның 50 пайызын субсидиялайды, ал не­ліктен фермерлер тыңайтқыштарды қолдануға асықпайды? 
- Біріншіден, бұл бағытта жан-жақты түсіндіру жұмыстары жүр­гізілуі қажет. Фермерлерге тыңайт­қышқа кеткен шығынның құнын алдағы жылғы алатын астықтан бір­неше есе қайтарып алатынын жан-жақты түсіндіру керек. Екіншіден, минералдық тыңайтқыштардың құны субсидияны қоса есептегеннің өзінде әлі қымбат. Сонымен қатар оның бағасын арзандатып, бұ­қа­ралық қолданысқа жаппай кіргізу­ді күн тәртібінен түсірмеуіміз қажет. Қазақстанның көптеген минералдық тыңайтқыштар өндіретін химиялық зауыттары өндірілген өнімнің ірі кө­лемін шетелге, атап айтқанда Қы­тайға экспорттайды. Меніңше, олар, бірінші минералдық тыңайт­қыш­тарға деген еліміздің сұранысын ақтап, отандық фермерлердің қа­жеттілігін өтеу мәселесін түпкілікті шешкені дұрыс. Бұрынғы кеңестік кеңістікте фосфорлық кендер не­гізінен екі кен орнында шығарыл­ды: Коль жарты аралында апатиттер, ал Жамбыл облысында фосфорит­тер өндірілді. Фосфорлық тыңайт­қыштар біздің ұлттық жетістігіміз. Сондықтан біз оны туған жеріміздің құнарлығын сақтауға пайдала­нуымыз керек. 
Өсімдікті дұрыс сақтау туралы да көптеген шешімін таппаған сұрақтар бар. Мамандардың есебі бойынша өсімдікті дұрыс сақтау туралы қажетті іс-шараларды уа­қ­тылы, дұрыс өткізбегендіктен біз астықтың орташа түсімінің 35-40 па­йызын жоғалтамыз. Егіндік ал­қаптарды өңдемегеннен оны жыл­дан-жылға арамшөптер басып құ­нарсыздануда. Өте қауіпті каран­тинді аурулар мен өсімдіктердің зиян­кестері көбеюде. Егер біз егін шаруашылығымен іс жүзінде тиімді айналысамыз десек, онда отандық химия өндірісін құрып, бастапқы кезеңде өсімдіктерді сақтауды қа­лыпқа келтіруді жолға қоюымыз керек.

Біз шетелден пестицидтерді жыл сайын миллиард долларға са­тып алуға шамамыз жетпейді. Өйткені егіндік алқаптарымыздың көлемі әлемдік деңгейде үлкен аймақты алып жатыр. Мен кезінде пестицид өндіретін шетелдік ірі химиялық компаниялардың бас­шыларымен кездескенде респуб­ликада пестицидтерге формуля­ция жасау жолға қойылғанның өзінде, олардың құнын небәрі 20 пайыз­ға ғана төмендете алатынын есеп­теп шығардық. Бүгінде елімізде гли­фосфаттық типтегі гербицидтердің құны АҚШ, Канада, Австралия мемлекеттерімен салыстырғанда үш есе қымбат. Бұл нөлдік, мини­маль­дық технология, химиялық парлар­ға өтуді тежейтін басты себептер бо­лып табылады. Егін шаруашы­лы­ғын химизациялау арқылы ауыл­шаруашылығы өнімдерінің өнім­ділігін екі есеге өсіруге болады. Бұл теория емес, ол алдыңғы қатар­лы шаруашылықтардың көпжыл­­дық тәжірибесінің жемісі. Егер бұл қо­сымшаны астық егілген жердің жалпы көлемімен есептесек, егіндік жердің аумағын көбейтпей-ақ қо­сымша 11-12 миллион тонна өсім­дік шаруашылығы өнімін алуға болады. Міне, бұл біздің шынайы қоры­мыздың бүркемеленіп жатқаны. Меніңше, ауыл шаруашылығы өнеркәсібі кешендерін реформа­лау ол субсидиялау мен оның меха­низімін жетілдіру ғана емес. Егер біз ауылшаруашылығында түбегейлі өзгеріс жасаймыз десек, егістік жерді химиялық өңдеумен шын мә­нінде парасаттылықпен айна­ла­суымыз керек. Тек сонда ғана елі­міз­дің азық-түлік қауіпсіздігін қам­тамасыз етіп, біз Елбасының «Қа­зақ­стан ауыл шаруашылығы өнім­дерін әлемдік деңгейде экс­порт­тайтын басты мемлекет болуы ке­рек» деген шешімін шынайы қам­тамасыз ететін боламыз.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет