Сезім- адамның танымдық және қабылдау процесстерінің маңызды көрнісі. Сезім қоршаған ортаның болмыс,заттар мен құбылыстармен қарым – қатынас барысында туындайтын,әртүрлі көрініс беретін толғаныс, күйзелістер. Адам үшін сезім аса маңызды.
Интеллектуалдық теория- неміс ғалымы Гербарт -
Вунд – эклектикалық теория
Когнитивті диссонснс теориясы
Сезім –адамның дара тұлғалық қасиеті. Әр адам нақты і бір жағдайда бір зат не құбылысқа өзінше баға беріп, ешкімге ұқсамайтын ерекше қалыпқа түседі. Мысалы : аш адам мен тоқ адамның тамаққа деген қарым қатнасы – сезімі сәкес келмейді. Сезім адамның дарлық қасиеттеріне тығыз байланысты. Әрқилы сезім адамның жеке тұлғалық сипатын көрсетеді. Адамның қажеттілігі мен оны қанағаттандыру қызметтерінің аясы барысында сезім екі түрлі опқа бөлінеді:
1 Ревалентті сезімдер- көңіл күйдің серпілісі мен қажеттілігі үйлесімділігі негізінде адам белгілі әрекет жасалынады, яғни ынталандырып белгілі бағыт-бағдар туындайды. Психологияда бұл эмоциялар жетекші ниеттер деп аталады.
2 Ырықты –әдейі туындайтын сезім. Жасалған әрекет ізімен туындайтын сезім-әрекет нәтижесі немесе туындаған кедергітудырады. тиісті сезім (үміт,қуаныш,ыза, өкініш) тудырады. Бұл сезімдік толғаныстар жетекші ниетке негізделген. Яғни нақты жағдайда осы өмірлік маңыздылыққа орай мән алады.
Сонымен сезім екі түрлі себептен пайда болады: 1Адамның объектіге қатынасын көрсететін