Қозғалғыштық-координациялық қабілеттілік дегенді түсінеміз
жылдам, дәл, мақсатқа сәйкес, үнемді және зейінді, сондай-ақ барынша толық қозғалыс тапсырмаларын шешу қабілеті (әсіресе күрделі әрі кенеттен пайда болатын)
қозғалыс әрекеттерін артық күш жұмсамай орындау қабілеті
сана жағынан аз бақылауда болып әр түрлі қозғалыс әрекеттерінің техникасын игеру қабілеті
қозғалысты дәл орындауға байланысты күрделі координациялық қызмет түрлеріндегі дене шаршауына қарсы тұру қабілеті
максималді дене жүктемелеріне қарсы тұру қабілеті
Қозғалысты үйлестіру қабілетін дамытуға арналған ең қолайлы (сенситивті) жас деп қай кезең саналады:
13-15 жас
5-6 жас
7-9 жас
11-12 жас
10-11 жас
Үйлестіру қабілетін тәрбиелеу мен жетілдіруге арналған жаттығулар сабақтың қай бөлімінде қолданады:
сабақтың дайындық бөлімінде
сабақтың негізгі бөлімінің ортасында
сабақтың негізгі бөлімінің I-ші жартысында
сабақтың негізгі бөлімінің II-ші жартысында
сабақтың қорытынды бөлімінде
Шаршау кезінде координациялық қозєалысты жетілдіруге бола ма? Жауапты таңдаңыз:
болмайды, өйткені шаршау кезінде бұлшық ет сезімталдығының айқындылығы өте төмендейді
болады, өйткені шаршаумен бірге қозғалысты барынша тиімді орындау үшін объективті қажеттілік туады
болады, өйткені шаршау координациялық күшеюді жояды
болады, өйткені шаршау кезінде ќозғалыс әрекеттерін басқаруға қатысушы сенсорлық жүйелердің сезімталдығы жоғарылайды
болады, өйткені шаршау бұлшық ет ширығуын жояды
Дене тәрбиесі мен спортта үйлестіру қабілетін дамыту үшін біраз әдістер қолданылады. Жаңа күрделі қимыл-қозғалыстарды үйренудегі негізгі әдістер:
қалыпты-қайталау әдісі
ауыспалы-үздіксіз жаттығулар әдісі
дөңгелене жаттығу әдісі
көрнекі әсер ету әдісі
жарыс әдісі
Спортшының жарысқа дайындығын қалыптастыруда старт алдындағы мән берілетін кезең:
қыздырыну
алдын ала жаттығу
жеңіл жүгіру
пассивті демалыс
белсенді демалыс
«Психикалық қосылу» дегеніміз өз құрамында келесі элементтерден тұрады:
жоғарыда айтылған барлық элементтер
бұлшық ет қозғалысы сезімін жақсарту; есте сақтаудың қарқындылығы мен тұрақтылығын арттыру
алға қойылған мақсатты нақтылау, нәтижеге деген қондырманы қалыптастыру
өз күшіне деген сенімділікті қалыптастыру және сергек эмоциясы көңіл-күйін басшылыққа алу
Барьерге жақындаған кезде ой қабілетін сақтау, өзінің тәртібін бақылау, өзінің сезімімен, қалауымен, ойымен, экстрималды жағдайда іс-әрекетін ұстай білу.
шыдау және өзін-өзі ұстай білу
тәртіптілік
шешім табу мен батылдық
бірбеткейлік пен батылдық
мақсатқа ұмтылу
Өз іс-әрекетін ұжым және мінез-қўлық нормасына бағындыра білу қабілеті, міндеттері мүлтіксіз орындауы дегеніміз – ол:
тәртіптілік
мақсатқа ұмтылу
бастамашылдық пен өзінділік
шешім қабылдай алу мен батылдық
дұрыс жауабы жоқ
Жоғары дәрежедегі спортсменнің физикалық қысым орындаған кезіндегі жүрек жүйесінің соғуы қандай
90-100 соғу/минуты
120-130 соғу/минуты
130-140 соғу/минуты
145-155 соғу/минуты
165-175 соғу/минуты
Мидың белсенділік деңгейін оңтайландырумен сипатталатын, вегетативті жүйке жүйесі мен психомоторлық бақылау. Ағзаның бүкіл қызметін жетістікке жетуге жұмылдыратын күй дегеніміз – ол:
оңтайлы сайыс күйі
фрустация
жанға бататын мәре синдромы
психосоматикалық шектен шығу
эмоциялық периверация күйі
Бейжай күй – төменгі қуат – бұлшық ет тонусының төмендігі, қозғалыстың қысқаруы - «жағдайдан кетуді» қалауы мен сипатталатын күй:
старт алдындағы апатия
оңтайлы сайыс күйі
старт алдындағы алаңдау
жанға бататын мәре синдромы
старт алдындағы жайлы көңіл-күй
Қорқыныш, үрей – қуаттың молдығы – бұлшық ет тонусының жоғарылығы, хаосты қозғалыс – жағдайды өзгертуге деген көңіл қалауымен сипатталатын күй:
старт алдындағы алаңдау
оңтайлы сайыс күйі
старт алдындағы апатия
жанға бататын мәре синдромы
дұрыс жауабы жоқ
Объективті нәтижелердегі мықты психикалық мүмкіндіктерді іске асыратын ұйымдасқан, басқарылатын процесс – ол:
психологиялық дайындық
дене дайындығы
функционалды (қызметтік) дайындық
техникалық дайындық
тактикалық дайындық
Спортшылардың жүктемеге деген психикалық бейімделуін оңтайландыру:
жалпы психологиялық дайындық
арнайы психологиялық дайындық
моральдік-жігерлік дайындық
жарыс алдындағы психологиялық дайындық
дұрыс жауабы жоқ
Арнайы психологиялық дайындық келесі міндеттерді шешуге бағытталған: