Дескриптор: Білім алушы
сандарды Эйлер-Венн дөңгелегіне белгілейді.
15
6.1 В Бөлім: «Рационал сандар және оларға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
|
6.2.1.11
|
−
|
|
|
өрнегінің геометриялық мағынасын түсіну
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.3.3.1
|
координаталық түзуде нүктелердің
|
|
|
арақашықтығын табу
|
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
|
|
Модульдің геометриялық мағынасын қолданады
Координаталық түзуде нүктелердің арақашықтығын есептейді
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
1-тапсырма
Координаталық түзудің бойында координаталары a, b, c болатын нүктелер белгіленген.
Салыстырыңыз:
a)
b)
c және –a
b және –с
c)
d)
|b| және |c|
| b| және | a|
Дескриптор: Білім алушы
санның модулінің анықтамасын қолданады;
модульдері бойынша сандарды салыстырады.
2-тапсырма
Координаталық түзудің бойынан А(–21) және В(12) нүктелері белгіленген. АВ кесіндісін тең үш бөлікке бөлетіндей Р және N нүктелерінің координаталарын табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
нүктелердің ара қашықтығын табады;
кесіндінің ұзындығын үшке бөледі;
Р және N нүктелерінің координаталарын табады.
3-тапсырма
Координаталық түзудің бойынан А(–4) және В(2) нүктелері белгіленген. А және В нүктелері CD кесіндісін тең үш бөлікке бөлетіні белгілі болса, C және D нүктелерінің координаталарын табыңыз.
Дескриптор: Білім алушы
A және B нүктелерінің ара қашықтығын табады;
берілген шартты қанағаттандыратындай C және D нүктелерінің координаталарын табады.
16
6.1 В Бөлім: «Рационал сандар және оларға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.12 рационал сандарды салыстыру
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
1-тапсырма
Сандарды салыстырыңыз:
− 0,751 және − 34
− 2,8 және − 2 1720
− 83 және − 145
− 0,401 және 0,4
Дескриптор: Білім алушы
сандарды ортақ бөлімге келтіреді;
таңбалары бірдей рационал сандарды салыстырады;
таңбалары әр түрлі рационал сандарды салыстырады.
2-тапсырма
a, b ( > ) оң сандары және m, n ( > ) теріс сандары берілсе, төмендегідей салыстыруларды орындаңыз.
− және − | |
| | және −
− m1 және − 1n
− 1a және − b1
Дескриптор: Білім алушы
модульдің қасиетін қолданады;
салыстырудың заңдылықтарын қолданады;
анықтама бойынша салыстыруды орындайды.
17
6.1 В Бөлім: «Рационал сандар және оларға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.13 таңбалары бірдей, таңбалары әр түрлі рационал сандарды қосуды орындау
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Рационал сандарға амалдар орындайды
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
1-тапсырма
Есептеңіз:
− 2 65 + (− 0,9)+ 3151
− 8 + 4 73 + 2 1121
2,2 + − 4 1 + −113
3 15
Дескриптор: Білім алушы
2-тапсырма
−2,8 санын төмендегідей шарттарды қанағаттандыратындай, екі санның қосындысы түрінде жазыңыз:
бірі екіншісінен 1-ге артық болатын;
бірі берілген санға қарама-қарсы сан болатын;
с) бірі берілген санға үш еселенген қарама-қарсы сан болатын.
Дескриптор: Білім алушы
таңбалары бірдей рационал сандарды қосады;
таңбалары әр түрлі рационал сандарды қосады;
берілген шартты қанағаттандыратын теңдеу құрады;
теңдеудің түбірін табады;
белгісіз екі санды жазады;
берілген санды екі санның қосындысы түрінде жазады.
18
6.1 В Бөлім: «Рационал сандар және оларға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.14 рационал сандарды азайтуды орындау
6.1.2.24 координаталық түзуде нүктелердің арақашықтығын табу
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Рационал сандарға амалдар орындайды
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
1-тапсырма:
Теңдеулерді шешіңіз:
− 0,55 − (− x) = 1,28
− 2 16 + 16 x = −113
4x − 2,8 = 1,2
Дескриптор: Білім алушы
теңдеудің белгісіз компонентін өрнектейді;
модульдың қасиетін қолданады;
рационал сандарға амалдар орындайды;
теңдеудің түбірін табады.
2-тапсырма:
a) AB кесіндісінің ұзындығын табыңыз:
|
|
|
1
|
|
|
,
|
|
|
1
|
|
A
|
− 2
|
|
|
|
|
B
|
− 4
|
|
|
|
|
|
|
11
|
|
|
|
|
28
|
|
|
(2,8), = 1,4. Егер және 1 нүктелерінің координаталары қарама-қарсы сандар болса 1 кесіндісінің ұзындығын табыңыз. (барлық жағдайды қарастырыңыз)
Дескриптор: Білім алушы
кесіндісінің ұзындығын табады;
С нүктесінің координатасын анықтайды (барлық жағдай қарастырылады);
D1 нүктесінің координатасын анықтайды;
CD1 кесіндісінің ұзындығын табады (барлық жағдай қарастырылады).
19
|
2-тоқсан
|
|
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
|
|
|
Оқу мақсаты
|
6.1.2.15 рационал сандарды көбейтуді орындау
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
• Рационал сандарды көбейтеді
|
|
• Рационал сандарға амалдар орындайды
|
Ойлау дағдыларының
|
Қолдану
|
деңгейі
|
|
1-тапсырма
Есептеңіз:
−1,14 ⋅ (− 2,5)
− 1019 ⋅1,16
−1,36⋅ (−345)2 ⋅ 2
Дескриптор: Білім алушы
2-тапсырма
Өрнектің мәнін табыңыз:
|
|
2
|
⋅ (− 2,5)− 4
|
3
|
|
|
|
4
|
|
|
7
|
|
|
⋅ (−10)
|
⋅
|
2 − 3
|
|
|
|
5
|
20
|
25
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор: Білім алушы
амалдарды орындаудың ретін анықтайды;
рационал сандарды көбейтуді орындайды;
рационал сандардың айырмасын табады;
өрнектің мәнін табады.
20
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты 6.1.2.17 рационал сандарды қосу мен көбейтудің
қасиеттерін қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
• Есептеулерге көбейтудің заңдарын қолданады
Ойлау дағдыларының Қолдану
деңгейі
1-тапсырма
Өрнекті ықшамдап, мәнін табыңыз.
119 (3x − 9) − 2 13 (x − 1.8), мұндағы x = 0,75
5b − 3(2a − b) ,мұндағы 3a − 4b = 2
Дескриптор: Білім алушы
көбейтудің үлестірімділік заңын қолданады;
қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолданады;
ұқсас мүшелерді біріктіреді;
2-тапсырма
Тиімді тәсілдерді пайдаланып, өрнектің мәнін табыңыз:
a) − 114 ⋅118 − 0,12 −1117 ⋅118 + 2,37
b) − 2,375 ⋅ −
Дескриптор:
-
-
-
-
-
2
|
4
|
|
⋅ 3,2
|
|
|
|
7
|
|
8
|
|
|
|
⋅
|
−
|
|
|
|
⋅
|
|
|
|
7
|
18
|
19
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Білім алушы
тиімді тәсілдерді пайдаланады;
көбейтудің үлестірімділік заңын қолданады;
аралас сандарды бұрыс бөлшекке айналдырады;
көбейтуді орындайды;
өрнектің мәнін табады.
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.16 рационал сандарды бөлуді орындау
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Рационал сандарды бөлуге берілген өрнектің мәнін
табады
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Амалдарды орындаңыз:
− 32,2 : 0,23
4 1 : −11
126
− 2 10 : −11 2
273
− 11 2 : − 72
5 125
e) (− 2,4
|
− 6,1):
|
17
|
|
45
|
|
7
|
|
|
7
|
|
|
+ 1
|
|
− 2
|
|
|
:1
|
|
|
20
|
46
|
23
|
23
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор: Білім алушы
амалдардың орындалу ретін анықтайды;
таңбалары бірдей рационал сандарды бөледі;
таңбалары әр түрлі рационал сандарды бөледі;
өрнектердің мәнін табады.
22
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.18 шектеулі ондық бөлшектер түрінде жазуға
болатын жай бөлшектерді танып білу
6.1.2.19 рационал санды шектеусіз периодты ондық
бөлшек түрінде көрсету
Бағалау критерийі
Білім алушы
Шектеусіз периодты және шектеулі ондық бөлшек
түрінде жазуға болатын жай бөлшектерді ажыратады
Шексіз периодты ондық бөлшектің периодын анықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
1-тапсырма
Берілген бөлшектерден шектеулі ондық бөлшек түрінде жазуға болатын бөлшектерді теріп жазыңыз:
13 ; 34 ; 125 ; 75 ; 78 ; 1511 ; 1325 ; 1621; 1254 ; 1720
Дескриптор: Білім алушы
шектеулі ондық бөлшекке айналдыру шартын қолданады;
шектеулі ондық бөлшек түрінде жазылатын бөлшектерді жазады.
2-тапсырма
Амалдарды орындап, нәтижесін периодты ондық бөлшек түрінде жазып, таза период пен аралас периодты анықтаңыз:
a) 1 + 1
3 2
7 1
12 4
8 1
c) 15 :15
4
|
|
11
|
|
2
|
|
|
2
|
|
2
|
|
d)
|
|
−
|
|
|
|
+
|
|
|
: 3
|
|
+
|
|
|
9
|
15
|
|
3
|
5
|
9
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор: Білім алушы
нәтижесін периодты ондық бөлшек түрінде жазады;
период түрлерін анықтайды.
23
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.1.2.21 шектеусіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Периодты
жазады
ондық
бөлшекті
жай
бөлшек
түрінде
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Тапсырма
Берілген шектеусіз периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдырыңыз:
0,7(4);
2,4(25)
3, (27)
0, (512)
1,23(9)
Дескриптор: Білім алушы
периодында екі саны бар периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру алгоритмін қолданады;
аралас периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдыру алгоритмін қолданады;
бөлшектерді жай бөлшек түрінде жазады.
24
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
|
|
|
|
|
6.1.2.22 рационал сандармен арифметикалық амалдарды
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
орындау
|
|
|
|
|
|
Бағалау критерийі
|
|
|
|
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Рационал сандарға амалдар қолдануға берілген
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
өрнектің мәнін есептейді
|
|
Ойлау дағдыларының
|
|
|
Қолдану
|
|
|
|
|
|
деңгейі
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тапсырма
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Есептеңіз:
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
26
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
8
|
|
|
: 2
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
77
|
|
|
|
|
|
a)
|
26
|
|
: 6,4 ⋅ [19,2 : 3, (5)]−
|
|
|
|
|
|
|
−
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
0,5 :18
|
2
|
⋅11
|
|
18
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,5 :1,25
|
+ 1,4 :1
|
|
|
− 0, (27) ⋅ 3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1,5 + 0,25):18
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дескриптор: Білім алушы
арифметикалық амалдардың орындалу тәртібін анықтайды;
периодты ондық бөлшекті жай бөлшекке айналдырады;
рационал сандарды көбейтуді орындайды;
рационал сандарды бөлуді орындайды;
рационал сандарды қосуды орындайды;
рационал сандарды азайтуды орындайды;
өрнектің мәнін табады.
25
6.2 А Бөлім: «Рационал сандарға амалдар қолдану»
Оқу мақсаты
6.5.1.4 рационал сандарды қолданып, шығару
мәтінді есептерді
Бағалау критерийі
Білім алушы
Ойлау дағдыларының деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
1-тапсырма
Арақашықтығы 21 км болатын екі елді мекеннен бір мезетте бір-біріне қарама-қарсы екі велосипедші шықты. Бірінің жылдамдығы екіншісінен 113 есе кем. Егер екі велосипедші
45 минуттан кейін кездескен болса, велосипедшілердің жылдамдықтарын табыңыз (жауабын км/сағ түрінде жазыңыз).
Дескриптор: Білім алушы
жылдамдықтың бірін екіншісі арқылы өрнектейді;
уақытты сағатпен өрнектейді;
теңдеу құрастырады;
жылдамдықтарды есептейді.
2-тапсырма
Автомобиль екі қаланың арасын 70 км/сағ жылдамдықпен жүріп өтті. Қайтар жолында жылдамдығын 10 км/сағ-қа кемітіп, барған уақытқа қарағанда 45 минутқа ұзақ жүрген болса, екі қаланың ара қашықтығын табыңыздар.
Дескриптор: Білім алушы
есептің математикалық моделін құрады;
қайтар жолдағы жылдамдықты табады;
жүрілген жолды есептеу формуласын қолданады;
теңдеу құрады;
белгісіз уақытты есептейді;
ара қашықтығын есептейді.
26
6.2 В Бөлім: «Алгебрлық өрнектер»
Оқу мақсаты
|
6.2.1.5
|
жақшаны ашу ережелерін білу
|
|
6.2.1.7
|
алгебралық өрнектерде ұқсас мүшелерді біріктіруді
|
|
орындау
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
•
|
Жақшаларды ашу ережесін қолданады
|
|
•
|
Ұқсас мүшелерді анықтайды
|
|
•
|
Алгебралық өрнектерді ықшамдайды
|
Ойлау дағдыларының
|
Білу және түсіну
|
деңгейі
|
Қолдану
|
1-тапсырма
Өрнекті ықшамдаңыз:
|
|
1
|
|
|
|
|
1
|
|
|
a) 1,2
|
− 1
|
|
− (x − 4)
|
b) 3,2
|
−
|
2
|
|
− (x + 0,8)
|
|
4
|
4
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c) 2,8 − (4,2a + 3,4)+ (7,1−1,3a)
|
d)
|
− 4,3
|
2
|
a − 3,5
|
|
|
−
|
5
|
a − 2,3
|
|
|
+
|
|
|
|
|
−
|
|
|
|
11
|
22
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |