167
танылды (Ə.Нұршайықов).
Майлы қол қап-қара күйелі,
Түрпідей алақан
күйелі (С.Сейфуллин).
Əсіресе бой жеткен қызы барлап Əжібай десе
түрпідей кəріп зарар (С.Торайғыров). Қазақ əдеби тілінде түрпі сөзі
осы мысалдардағы
түрпідей тию, түрпідей жеу, түрпідей қадалу,
түрпідей зарар көру тіркестерінде ғана азын-аулақ кездеседі.
Түрпі сөзі Қазақстанның солтүстік-шығыс аудандарын (Сем., Шұб.;
Павл., Горьк.) жəне туысқан Монғол халық республикасын мекендейтін
қазақтар тілінде “ірі, үлкен өткір ағаштың кедір-бұдырын өңдеуге
арналған егеу” мағынасында айтылады. Ал республикамыздың қалған
өңірлерінде жеке тұрып
түрпі сөзі қолданыла бермейді. Тек
түрпідей
тию, түрпідей көру сияқты тіркестердің құрамында ғана кездеседі.
ҚТЭС-де
түрпі сөзі кейбір түркі тілдерінде, мысалы, азербайжанша
Достарыңызбен бөлісу: