Ақмола облысы Жарқайың ауданының «Білім бөлімі» мм «Нахимов негізгі мектебі» мм



бет6/56
Дата06.02.2022
өлшемі3,63 Mb.
#79736
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Қазақ балалар әдебиетінің хрестоматиясы. Алмат
2.Ф.Оңғарсынова «Сөз сыры». Алматы -2005
3.Қазақ дәстүр энциклопедиялық сөздігі. Алматы.
4.Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет хрестоматиясы. Алматы
5.Ана тілі газеті барлық номерлері.
6.Арқа ажары.
7.Ақиқат журналы.
8.Қазақ әдебиет әдістеме нұсқауы.11 сынып. Алматы
9.Қазақ тілі мен әдебиет журналы. Барлық номері
10.Электрондық оқулық. «Қазақ тілі» пәні бойынша

Жұмыс жоспары



Реттік №

Сабақ №

Сабақ тақырыбы

Сағат

Мерзімі

Негізгі материал

Міндетті материал

Сабақтың түрі

Сабақтың әдісі

1.

1.

Кіріспе. Шешендік өнер туралы түсінік

1




Шешендік өнер курсы бойынша түсінік.

Аралас сабақ.

Сұрақ-жауап, іздендіру, талдау

2-3

2-3

Шешендік өнер – сөз мәйегінің қайнар көзі



2




Ұлттық шешендік өнер туралы түсінік

Жаңа сабақты игеру

Лекция түрінде, сұрақ-жауап

4-5

4-5

Шешендік өнердің тарихы мен талаптары

2




Қазақ шешендігінің
кезеңдері

Жаңа сабақты игеру

Эссе жазу
Мақал-мәтелдер жаттау

6

6

Дебат өткізуге дайындық

1




Қазақ шешендік өнерінің кезеңдері.

Аралас
сабақ

Сұрақ-
жауап,
тілдамыту,
іздендіру

7

7

Пікір алмасу және ерекшеліктері

1




Ойбөліс пен пікірталас

Аралас сабақ

Сұрақ-
жауап,
түсіндіру,
пікірталас, дебат

8-9

8-9

Ұлттық шешендік өнердің зерттелуі

2




Ұлттық шешендік сөздерді зерттеген ғалымдар

Дәстүрлі сабақ

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

10

10

Шешендік өнер – өмір өрнегікі

1




Өмірдегі сөз мәдениетінің қолдану аясы

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

11

11

Сөйлеу мәдениетінің әдеби – эстетикалық ғибрат

1




Сөйлеу мәдениеті жайлы түсінік беру

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

12

12

Сөз асылы шешендік.

1




Шешендік өнерінің дамуына қажетті алғы шарттар

Қалыптан тыс-саяхат сабақ

Сұрақ-
жауап,
пікірталас



13 -14

13
-14

Бата – тілектердің тәрбиелік маңызы

2




Бата – тілектерді жаттату

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

15-16

15-16

Мақал – мәтелдер

2




Мақал – мәтелдердің қолданылуы

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

17

17

Жаңылпаштар мен жұмбақтар

1




Ой ұшқырлығын,есте сақту қабілетін қалыптастыру

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

1819

18-19

Термелер және шешендік толғаулар

1




Жаттауға беру

Жаңа сабақты игеру

Сұрақ-
жауап,
Түсіндіру

20

20

Шығармашылық жұмыс

1




Тапсырмалар беріледі.

Қорытынды сабақ

Ребус, тест
құрастыру

2122

21-22

Қазақ тарихындағы белгілі шешендер мен билер соты

2




«Жеті жарғы» Сотта қолданылатын шешендік сөз

Аралас сабақ

Сұрақ-
жауап,
түсіндіру, эссе жазу



23-24

23-24

Төле бидің тағылымы

2




Төле бидің нақылдары. «Қарлығаш би» жыры

Аралас сабақ

Ребус, тест құрастыру

25-26

25-26

Қазыбек би және Әйтеке би

2




Билер сөзі, мазмұны, көркемдігі

Аралас сабақ

Шығармашылық жұмыс,
слайдтар жасау

27-28

27-28

Жиренше шешеннің нақыл сөздері. «Жиренше мен хан» аңыз әңгімесі

2




«Жиренше мен хан» аңыз әңгіме

Жаңа білім беру сабағы

Баяндау, түсіндіру, әңгімелей білу

29

29

Нәтиже сабақ.Тест тапсырмалары

1




Шешендік сөз өнерінен және шешендер өмірінен алған білімдерін тиянақтау

Қорытынды сабақ

Тест, деңгейлік тапсырма

30-31

30-31

Шешендік сөз өнерінің айтыс жырындағы көрінісі

2




Шешендік сөздің сапасы. Сөз дәлдігі

Жаңа білім беру сабағы

Баяндау, сұрақ-жауап, мәселе қоя іздендіру



32-33

32-33

Айтыс. Біржан мен Сара айтысы

2




Айтыстың түрлері мен ерекшеліктерін және осы күнгі айтыс өнері

Дәстүлі сабақ

Сұрақ-жауап, түсіндіру,кестемен жұмыс, шығармашылық жұмыс

34

34

Қорытынды.

1




Тест тапсырмасымен жұмыс

Қорытынды сабақ

Тест және деңгейлік тапсырмалар


Сабақтың тақырыбы: шешендік өнер туралы түсінік
Сабақтың мақсаты:
а)оқушылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал ету.Ойлау шеберлігін сөйлеу мәдениетін арттыру;
ә) оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық, қарапайымдылық қасиеттерін қалыптыстыру;
б) сабақ барысында оқушылардың білімін бақылау арқылы мәнерлеп оқуға дағдыландыру.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру,талдау
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих,әдебиет


Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу,оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Шешендік сөздердің қай-қайсысын оқысақ та,табарымыз биік мораль талаптары:ата жолын ардақтау,ел намысын қорғау,сөз асылын қастерлеу,үлкенді сыйлау,ізгілік қасиеттерді бойға жинау т.б..
Шешендік сөздердің есте жақсы сақталуы оның ұйқаспен айтылуы,үндестік,құрылымындағы тұтастық сияқты белгілерімен байланысты. Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз “тілге жеңіл, жүрекке жеңіл” тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды болып бөлімнен тұрады. “Өнер алды – қызыл тіл” деп қазақ бекер айтпаған. Қоғам тарихына көзсалсақ, қай халықтың болмасын күрделі қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлері, қолбасылары, ғалымдары ойға шебер, тілге шешен болғанын байқаймыз. Қоғам қашанда дарынды қабілетті адамдарға мұқтаж. Дарынды адамдар қатарын көбейту үшін олардың сөйлеу тілі және танымын дамыту керек. Сондықтан біз, мұның негізі халқымыздың даналықпен айтқан шешендік сөздерінде жатыр деп қарастырдық. Қазіргі кездегі оқу-тәрбиенің міндеті осы тың жатқан дүниені, даналыққа құрылған қанатты сөздерді, мақал-мәтелдерді, шешендік өнерді жас ұрпақтың бойына қалыптастырып, сол арқылы рухани байлығын арттыру. Қазақ жұрты – жаратылысынан шешендік өнерге бейім халық. Оның қиыннан қиыстыра, төтеден төге сөйлейтін тапқыр да ақылды, бейнелі де бедерлі, аталы да баталы, нақыл, қомақты ойлары жөнінде өзіміз де, өзгелер де таңдай қағып айтудамыз. Қазақ шешендік өнері- атадан мирас болып, алтын баулы желісі үзілмей келе жатқан ардақты өнер. Теңіз тербеп тереңінде шайқалған інжу маржандай ғасырлар бойы халық жадында сақталып, жұпталып көптің көкейіне орнаған шешендік сөздер шешендердің даналық сөздерінде ашылады, айқындалады, ал шешендер әлденеше ұрпақтың сана сезімін аралап, көптің көкейіне қонақтаған ойлы, сырлы сөздерді жаттап, жадында сақтайды керекті, келеңді жерінде жаңартып кәдеге жаратады.Қазақ шешендік өнерінің піспегі – шешен билер де, күбісі – халық. Ел есінде жүрген шешендік нұсқалардың туындыгері – шешен-би. Халық заманы озған сайын әлгіндей сөз үлгілерін талқыға салып, қырлап, өңдеп, құлпыртып әкеліп, кейде тіпті сан-саққа жүгіртіп әркімдердің (шешен-билердің) атынан айтады. Осындай әдеби-халықтық, фольклорлық сұрыптаулардан кейінгі біздің заманымызға келіп жеткен шешендік сөздер шымырқанған қымыздай жұтылған, таңдай татарлық дүниелер болып келеді.
Би-шешендер – шешендік өнердің негізгі доминанты (қозғаушы күші). Аталмыш өнер атауының өзі осы қалыптан шығып отыр. Бұл тұрғыдағы ойларымыз алдағы тарауларда кеңірек баяндайтын боламыз.



Каталог: uploads -> doc -> 0aaa
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
0aaa -> Сабақ тақырыбы: Европа музыкасының шыңы симфониялық оркестр
0aaa -> Сабақтың тақырыбы: Ырықсыз етіс. Ортақ етіс


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   56




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет