Аналитические материалы по содержанию и организации курсов по выбору
жүктеу/скачать 1,8 Mb. Pdf көрінісі
|
авторлык багдарламалар
| Қорытынды
Кейбір шетелдік мемлекеттерде білім алушыларды таңдау курстарында оқыту тенденциясы бойынша педагогикалық ғылым мен практиканың негізгі ізденісі адамның дамушы қабілеттеріне, оның құбылмалы әлемдегі әлеуметтену және бейімделу табыстылығына, оқушыларды әртүрлі іс-әрекет түрлерінің кең аумағына енгізуге бағытталғандығын көрсетеді. Қазақстан Республикасында оқытудың жүйелі-іс-әрекеттік нәтижелері білім алушылардың тек пәндік олимпиадалардағы жетістіктерімен және шығармашылық оқу жобаларының, зертеушілік іс-әрекеттерінің орындалуымен ғана емес, сонымен қатар, таңдау курстарын оқып-үйренудегі жетістіктері арқылы да анықталады [43]. Облыс аймақтары бойынша таңдау курстарын талдау : әзірленген курс тақырыптарының кең диапазонын; таңдау компоненттері бойынша біріңғай амалдардың жоқ екендігін; курстардың оқу жоспары бойынша пәндік білімді тереңдетуге бағытталғандығын; білім алушыларды ерте кәсібилендірудің әлсіз көрінісін; ұсынылған мазмұнның дәстүрлілігін, халықаралық салыстырмалы зерттеу нәтижелері есебінің жеткіліксіздігін; іргеліліктің, заманауи ғылыми зерттеу нәтижелердің жоқ екендігін көрсетеді. Мониторингтік зерттеулердің нәтижелері көрсеткендей, таңдау курстарының көптігі пәндік білімді тереңдетуге, жалпы білім беретін мектептерде білім алушылардың білік пен дағды шеңберін ұлғайтуға, оны таза оқу аясынан тыс жағдайларда қолдануына, танымдық қызығушылығының, функционалдық сауаттылығының, жобалық және зерттеушілік іс-әрекетінің дамуына ылғи да әкеп соқтырмайды. Тұтастай алғанда, таңдау курстары заманауи білім аймақтарының өзекті аспектілерін оқып-үйретеді. Олар типтік оқу бағдарламаларында кездесетін олқылықтардың орнын толтырады. Мысалы, қазақстандық мектептердегі білім беру мазмұнынын міндетті минимумы халықаралық салыстырмалы зерттеулерде қолданылатын жеке тақырыптық сұрақтарды бейнелемейді. Айтар болсақ, математика саласы бойынша бастауыш мектептің қазақстандық оқу бағдарламасына халықаралық тест тапсырмаларының 33%-ы, сегізінші сыныптың – 3%-ы, жаратылыстанудың – сәйкесінше 24 және 3%-ы сәйкес келмейді. Жаратылыстану бойынша 4-сынып тапсырмаларының жалпы саны 172 екендігін көрсетті, оның 23%-ы бастауыш мектептің оқу бағдарламасына сәйкес келмейді. Жаратылыстану бағыты бойынша 8-сынып оқушыларына ұсынылған 217 тапсырманың 3%-ы Қазақстанның негізгі мектептерінің оқу бағдарламаларына сәйкес келмейді. Таңдау курстары білімді практикаға енгізуге және қолдануға қолайлы және білім алушыларға қажетті дағдыларды мақсатты түрде дамытуға мүмкіндік береді. Талдау көрсеткендей, функционалдық сауаттылықты дамытуға 77 байланысты проблемалардың күрделілігі мұғалімдерден белсенді және шығармашыл жұмыстарды қажет етеді. Заманауи білім беру технологияларын, оның ішінде инновациялық әдістемелерді тиімді әрі сауатты қолдану арқылы керекті нәтижелерге қол жеткізуге болады. Білім беру мазмұнының модернизациясы, оның өзгеруші және дамушы мақсаттарға сәйкестігін қамтамасыз ету таңдау курстарының мазмұнында да көрінуі тиіс. Курстардың құрылымын және мазмұнын жақсарту үшін төмендегілерді ұсынамыз: – курстың оқу материалының мазмұны жаңашылдық пен өзектіліктің қағидаларына жауап беруі тиіс; – ұлттық және аймақтық компоентттердің ерекшеліктері ескерілуі тиіс; – курстың бағдарламасы білім алушылардың дамушы және уәжді қызығушылығын оятуы тиіс; – оқушылардың өзіндік ерекшеліктерін қалыптастыруы тиіс; – функционалдық білім мен дағдыларын қалыптастыруы қажет; – оқушылардың бейіналды және кәсіптік бағдарының қажеттілігін ескеру қажет. Осыған байланысты, таңдау курстарының оқыту сапасын және тиімділігін арттыру үшін пәнаралық интеграцияны, орта білім беру деңгейінің үздіксіздігі мен сабақтастығын қамтамасыз ететін курс мазмұнын жобалаудың біріңғай концептуалды әдіс-амалдары қажет. |