Құбылыстар
Қанттың суда еруі
Жапырақтың шіруі
Темірдің балқуы
Табадағы тамақтың күюі
Бұлттың түзуі
Жұмыртқаның шіруі
Судың булануы
Темірдің майысуы
Ағаштың жануы
Қандай құбылыстар көрсетілген?
Тақырыбы: «Заттардың агрегаттық күйлері.»
Мақсаты: Заттардың әртүрлі агрегаттық
күйлерін білу және бөлшектердің
Кинетикалық теориясы тұрғысынан
қатты, сұйық, газ тәріздес заттардың
құрылымын түсіну
- Сақтау қиын
- Пішіні бар
- Ыдыстың пішініне ие
- Оны қысу мүмкін емес
5. Тұрақты көлемге ие
6. Тұрақты көлемі болмайды
7. Оны айыру қиын
1-тапсырма
Жылы үйге кіргенде неге көзілдірік терлейді?
2- тапсырма
Ойын: "Үшіншісі артық"
3-тапсырма
Газтәріздес заттар
|
Қатты заттар
|
1. Оттегі, көмірқышқыл газ, күміс.
|
1. Алюминий, сода, сынап.
|
2. Гелий, қорғасын, сутек
|
2. Неон, темір, қант.
|
3. Азот, аммиак, алюминий.
|
3. Су, бор, графит.
|
4. Күкірт, озон, сутегі.
|
4. Алмаз, азот, алюминий.
|
5. Неон, күкірт, иісті газ
|
5. Құм, йод, спирт.
|
Қатты заттар
|
Сұйық заттар
|
1. Хлор, мыс, қант.
|
1. Сынап, су, оттегі.
|
2. Күкірт, су, алмаз.
|
2. Спирт, алюминий, сірке қышқылы.
|
3. Йод, оттегі, темір.
|
3. Тұз қышқылы, лимон қышқылы, алтын
|
4. Малахит, алтын, бром.
|
4. Бром, алюминий, су.
|
5. Күміс , күкірт, күкіртсутек.
|
5. Ацетон, сынап, ас тұзы.
|
І нұсқа
ІІ нұсқа
Жауаптары:
І нұсқа
Газтәріздес заттар
|
Қатты заттар
|
1. Оттегі, көмірқышқыл газ, күміс.
|
1. Алюминий, сода, сынап.
|
2. Гелий, қорғасын, сутек
|
2. Неон, темір, қант.
|
3. Азот, аммиак, алюминий.
|
3. Су, бор, графит.
|
4. Күкірт, озон, сутегі.
|
4. Алмаз, азот, алюминий.
|
5. Неон, күкірт, иісті газ
|
5. Құм, йод, спирт.
|
ІІ нұсқа
Қатты заттар
|
Сұйық заттар
|
1. Хлор, мыс, қант.
|
1. Сынап, су, оттегі.
|
2. Күкірт, су, алмаз.
|
2. Спирт, алюминий, сірке қышқылы.
|
3. Йод, оттегі, темір.
|
3. Тұз қышқылы, лимон қышқылы, алтын
|
4. Малахит, алтын, бром.
|
4. Бром, алюминий, су.
|
5. Күміс , күкірт, күкіртсутек.
|
5. Ацетон, сынап, ас тұзы.
|
Тәжірибе.
Рольдік ойын «Бөлшектер » оқушылар бөлшектер қызметін атқарады ( заттың агрегаттың күйін атағанда олар соған сәйкес орналасу керек және температураны көтеру немесе төмендетуге сәйкес қозғалуы керек
Берілген заттар: қант, ауа, су буы, сынап, ас тұзы бөлме температурасында қандай агрегаттық күйде болады? Қатты, сұйық, газ тәрізді заттарға анықтама беріңіз.
4- тапсырма
Анықтама
| |
Процесс
| |
1
|
Заттың қатты күйден сұйық күйге көшу процесі
|
А
|
Сублимация
|
2
|
Сұйықтың қатты күйге өтуі
|
Ә
|
Балқу
|
3
|
Сұйықтың газ тәрізді күйге өтуі
|
Б
|
Десублимация
|
4
|
Газдың сұйыққа өту процесі
|
В
|
Конденсация
|
5
|
Қатты күйден газ тәрізді күйге өту
|
Г
|
Булану
|
6
|
Сублимацияға кері процесс
|
Ғ
|
Кристализация
|
Сәйкестікті табындар:
5-тапсырма
Заттардың ....1.... күйлері қатты, сұйық, газ тәрізді болады. Кез келген зат іс жүзінде ....2.... агрегаттық күйде бола алады, тек оларды бақылау өте қиын. Қатты заттардың молекулалары бір – біріне ...3... орналасқан. Қатты заттар ....4... мен көлемін сақтайды. Сұйық заттардың молекулалары ....5... болады, сондықтан пішінін сақтай алмайды. Олар ...6... және оңай құйылады, бірақ көлемін сақтап, құйылған ыдыстың пішініне ие болады. Газ молекулаларының арақашықтығы олардың өлшемдерінен әлдеқайда ...7... болады. Газ молекулалары еркін қозғалып, кеңістікті түгел .....8.., сондықтан газдың ....9... болмайды және жақсы сығылады.
Жауаптары:
пішіні, әртүрлі, агрегаттық, жақын, үлкен, пішіні, ағады, толтырады, қозғалғыш
Үйге тапсырма: 4- тақырып
Жабық пластикалық бөтелкемен тәжірибе
32 бет
№ 3,4,7; 33бет
Достарыңызбен бөлісу: |
