6. Тыныштық мембраналық потенциалдың пайда болу механизмі. Тыныштық потенциал - бұл сыртқы және ішкі арасындағы электрлік потенциалдардың айырмашылығы.
Тыныштық потенциал нейронның және тұтас алғанда организмнің өмірінде маңызды рөл атқарады. Бұл жүйке жасушасындағы ақпаратты өңдеуге негіз болады, бұлшықеттегі қозу және жиырылу процестерін қоздырумен ішкі мүшелер мен тірек-қимыл жүйесінің қызметін реттейді.
Тыныштық потенциал пайда болу себептері - жасуша ішіндегі және сыртындағы аниондар мен катиондардың біркелкі емес концентрациясы.
Қалыптастыру механизмі:
Жасушада кем дегенде біршама Na + пайда болғаннан кейін калий-натрий сорғысы әрекет ете бастайды. Сорғы өзінің ішкі Na + -ны сыртқы K + -ке өзгерте бастайды. Осыған байланысты жасушада Na + жетіспеушілігі пайда болады, ал жасушаның өзі калий иондарына толы болады. K + ұяшықтан кете бастайды, өйткені K.-да оның артық мөлшері бар. Бұл жағдайда жасушада катиондарға қарағанда аниондар көп болады және жасуша теріс зарядталады.
7. Әрекет потенциалы және оны қалыптастыру механизмдері. Мембраналық потенциал әрекет потенциалына ауысады.Әркет потенциалы-тітіркендірген кезде қозу үрдісінде пайда болатын потенциалдар. Бұл мембраналық потенциалдың жылдам ауытқуларымен сипатталатын әрекет потенциалы. Әрекет потонциялы тұрақты көлемде және белгiлi бiр жылдамдықта тiтiркену орнынан бастап екi жаққа талшықтың соңына дейiн таралады. Әрекет потенциялының негiзiнде мембрананың ион өткiзгiштiгiнiң өзгерулерi жатыр.
ӘП фазалары:
1.Жергілікті жауап-тітіркендіру күші қозу табалдырығынан төмен болғанда тін қозбайды,мембраналық потенциал мөлшері төмендейді. NA+ иондары өткізгіштігі жоғарылайды да жасуша ішіне кіреді.Ос кезеңді айтамыз.
2.Деполяризация-локалды жауап беруі,Егерде дполяризация потенциал табалдырығынан мәні үлкен болса,онда әрекет потенциалы пайда болады.Ал егерде деполяризация потенциал табалдырығынан кіші болса,әрекет потенциалы туындамайды.
3.Реполяризация-мембрананық потенциялық бұрынғы қалпына келуi. Бұл жерде жылдам және баяу реполизация фазаларын ажыратуга болады.Әрекет потенциалының максимал мәні 30-40мв тең болады.
4.Іздік потенциалдар пайда болады.Оларды 2-ге оң және теріс деп бөліп қарастырамыз.Реполяризация аяқталар сәтте ӘП белгілі бер мерзімде 15мс-тай кідіріп тұрады.Бұл кезде потенциал МП төменірек болады бұны-теріс із потенциалы деп атаймыз.Кейін реполяризация аяқталып МП алғашқы қалпына келуіне оң із потенциалы көмектеседі.
5.Осы кезеңде 15мв күшейеді.Осы кезеңді гиперполяризация деп атаймыз.
