Аннотация

Желідегі жылудың шығыны:

Q₅ және Q₂ – қоршаған ортаға және газдармен шығарылатын жылудың шығындары;

Q_ð – дегидротацияға және басқа эндотермиялық процестерге кеткен жылу шығыны;

Q_х – химиялық өзгеру жылулары;

Q_т – қосымша өндірілетін заттарды жылуға кеткен жылу шығыны.
Ылғалды – буландыруға кеткен жылу шығыны:

Q_б = W (i_n – I_ж) = 0,096 (2 - 1) = 0,096 ккал/сағ

I_ж – сұйықтық энтальпиясы, ккал/кг;

t₂ – шығарылатын газдың температурасы,ºС;

v₁ – материалдың бастапқы температурасы, ºС.

Сәйкесінше
q₆ – 595 – 0.47t₂ – 3 = 595 – 0.47 2 – 1 = 594.5 ккал/сағ
Материялды жылытуға кететін жылу шығыны:
Q_ж = G, см (v₂ – v₁) = 0,45 – 14 (34 - 1) = 207,9 ккал/сағ
Мұнда: v₂ – кептіру алдындағы материалдың температурасы, ºС;

v₁ – кептіруден кейінгі материалдың температурасы, ºС;

100-W₂ W₂ 100- 15 15
C_M = ------------- - ----------- = 8 ------------ - ----------- = 6.65

100 100 100 100

G₂ 0.45

q_n = ----------- C_V (V_{2 –} V₁) = ------------ 6.65 (34 - 1) = 1028.6 ккал/кг ылғал

W 0.096
Бу шығыны

Кесте №9

Шығын деңгейі	1 т үшін	Тәулі-гіне
350 кг жануар майын саңлау бумен тұшытқанда, tн = 10 ºС нен tk = 60 ºС дейін болады. Майдың жылу сиымдылығы с = 0,5 ккал/ (кг·град). Балқу жылуы 32т ккал/кг. Сонда: 350 [0,5 (60-10)] 1,1 32 -------------------------------- 467	47	1410
Смесительдегі 5º температура жоғарлаған сайын, 1000 кг майды қыздырғанда май қоспасының жылу сиымдылығы с = 0,42 ккал/ (кг·град). Сонда: 1000·0,42·5·1,1 0,42 --------------------- 529	6	180
Еден және техналогиялық құбырларды жуу үшін 0,5 м3 суды жылыту 500 (50 - 20) теипературасы tн = 20 ºС нен tk = 50 ºС ----------------- 574	26	780
Жабдықтарды және технологиялық құбырларды бумен буландыру (бу шығыны 10т/кг тәулігіне жуық)	10	300
Басқада есептелмеген бу шығындары 10%	10,5	315
Барлығы:	99,5	2970

3.5 Технологиялық жабдықтарды таңдау
3.5.1. Қайта этерификациялау процесіндегі қосымша жабдық – экспозитор
Қайта этерификациялау процессінің техналогиялық тәсімінде қайта этерификациялау экспозиторы орналасқан. Бұл жабдық 80-90 ºС температурада реакцияласқан массаны 0,5-1 сағат көлемінде ұстап тұруға арналған. Жабдық болаттан жасалған. Вертикальді бойда орналасқан. Цилиндрлі корпустан 9, конус тәріздес түбінен және домолақ қақпақтан төсеніш арқылы ілінеді. Майды қыздыру үшін жабдықта 0,3 мПа қысымда жұмыс істейтін буландырғыш орналасқан және жабдықтағы температураны өлшеу үшін термометр 3 бар. Жабдықтың қақпағында люк, көру терезесі және вакуумдық құбыр орналасқан. Төменгі бөлігінде майды ағызуға арналған құбырлар бар. Жабдықтың сыртқы бөлігі қыздырғыш көйлектерге буды кіргізетін және конденсатты шығаратын құбыршалар қойылған. [11]


Техникалық көрсеткіштері.

Жалпы сыйымдылығы 5,8

Жұмыс қысымы 4 Па

Жылытатын ауданы 8,1м

Корпус диаметрі 2400 м

Массасы 4400 кг

Өндірістің цехтың өлшемдері техналогикалық желінің ұзындығымен техноголиялық санына байланысты .

Сператорлар, центрден тепкіш компрессорлар және тағы басқа шу шығарытын жжабдықтарды бөлек фундаментке орналастырылған.

Жабдықтардың арасындағы қашықтық 5 м.

Өндірістік жерлердің арасындағы қашықтығы 4 м. Телешка болса 2,5 м жерде орналасқан. Траспортерлардың жылдамдықтары минутына 10м жоғары емес. Жұмыс орнының ұзындығы 0,8 м. Насостардың арасындағы ен 0,8 м кем емес. Ленталық конвеердің көлбеу бұрышы 80. Реактор мен қабырғаның ара қашықтығы 1,4 м.

3.6.2. Өндіріс корпустарының қабаттарының санын таңдау.

Жобаланған цех екі қабатты ғимарат етіп жоспарлануда. Екі қабатты ғимараттардың калоналарының сеткасы 6 м, биікдігі 6 м және 12 м болады.

1. Тасығыш

2. Қоршауғыш элементтері.

Тасығыш құрылғылар – ғимаратішіндегі жүктермен бірге сыртқы жүктерді жауын-шашын, жел қабылдайды.

Тасығыш құлыстарына – қабырға, жабу , ірге тас, бағаналар, арналық, ферма, төсем, саты жатады.

Қоршаушы құрылыстар ылғалдың және температуралық режимдарді қамтамассыздандыратын бөлмелерді атмосфералық әсерінен қорғайды. Қоршауыш құрылыстарына – есіктер, терезелер, жабулармен тасалар жатады. Өндірістік ғимараттармен құрылыстарының қабырғалары кірпіш жеңіл бетондық тас, блок керамикалық немесе табиғи тас, ірі жинақтың панелдерімен салынады. Ғимараттың қабырғалады ірге тасқа тіреледі, олар өздерінің орындайтын қызметі бойынша өзін-өзі тасығыш және тасығыш емес болып бөлінеді.

Өзін-өзі тасығыш – қабырғалар ірге тасқа тек қана өзінің салмағын салады.

Тасығыш қабырғалар – ірге тасқа өзінің салмағымен бірге төбе немесе жабудың салмағын жауын-шашын желмен экспулатациялық жуктерін береді.

Тасығыш немесе қабырғалар - ғимарат қаңқасына тіреліп өзінің салмағымен желдің жүгін қабылдайды.

Қабырға элементтеріне – корниз парапет, жартылай бағана, таса , тірек жабу мен терезе, есік жатады.

Корниз – қабырғаны жаңбыр суынан қорғайтын оның көлденең түрған шағын жері қабырғаның жоғарғы бөлігі басты корнизбен аяқталады. Аралық корниз қабаттың арасында орналастырылады.

Парапет - басты корнизден жоғары орналасқан биік емес қабырға.

Пиластра – қабырға материалынан жасалған тік кесіндеме түріндегі қабырғаның тік шығынқы жері.

Жартылай бағана – қабырға материалынан жасалған, жартылай дөңгелек кескіндеме түріндегі қабырғаның шығынқы жері.

Таса - өндірістік ғимараттарды жеке бөлмелерге бөлетін ішкі қабырғалар. Тасалар жүкті қабылдамайды. Олар тікелей жабу немесе еден үстіне орналасады.

Тіреуішпен бағаналар – тік қана тасығыш құрылыстар болып жатады, олар ғимараттардың ұзын бойына тұратын элементтерді ұстап жабу төбеден түсетін жүкті ірге тасқа береді. Ғимаратты көлденең орналасқан бағыналары өсьтерінің арасындағы қашықтығы аралық деп атайды. Ғимараттың ұзына бойы орналасқан бағыналар өсьтерінің арасындағы қашықтық адым деп аталады.

Жабу - көп қабатты ғимараттарды қабаттарға бөлетін ғимарат элементтері, жабулар шатырлы қабат, аралық және астынғы болып бөлінеді. Шатырмен қабат аралық жабулар төбе деп аталады. Жабулар қабырға мен жеке тіреуіштерге тіреліп тасушы құрылыстары болып табылады.

Терезе, есік - ғимараттық қабырғаның тасаларына қондырылатын есік, тесігі, терезе ойығы, терезелік қораппен жақтаумен және тақтаймен қамтамасыздандырылады. Есіктердің саны мен өлшемдері адамдарды өткізумен және құрал жабдақтарды еркін шығару, кіргізуге арналған.

Еден – еденнің жоғарғы беті таза және оны жабу деп аттайды. Еденнің түрлері:

Асфальт бетонды еден еден төселеді.

Бір тұтас ірге тасты бұл ғимарат астында тұратын бір тұтас темір бетондық плита. Бір тұтас ірге тастың өлшемі ғимараттың өлшеміне тең болады. Бір тұтас ірге тасты монолитті беттонмен темір бетоннан жасайды. Ғимарат қабырғаларын жер асты судан сақтау үшін ірге тас қабырғаларға мастикасымен жабыстырылған екі қабат гидро тұйықтағыш қабатты қарастырады.

Төбе – ғимараттың бір тұтас қоршауы шатыр деп аталады. Төбе мен кеңістік арасы шарбақ деп аталады. Шарбақсыз төбе, жабумен бірлескен төбе.

Төбе қоршағышпен тасығыш бөліктерінен тұрады. Қоршағыш бөлігі сыртқы су өткізбейтін қабат ( шатыр және ағаш төсенішпен кереге көп ағаштардан тұқратын негіздерден жасалған.) төбенің тасығыш бөлігіне сыртқы жүкті қабылдап оны қабырғаға беретін аркалық форма тіреуіш және тағы басқа элементтер жатады. Тасығыш құрылғысының үстінен төсегіші пенапластан түрады.

3.6.4. Ғимараттың темір бетонды элементтері.
Өндіріс ғимаратының қаңқасы темір бетонды құрылыстардан жасалған. Мұндай құрылыстардың ірге тастарға, аркалық бағана және жабу плиталары жатады. Жерге ірге тасты салу тереңдігі жер жартасына, құрылыс орнының климаттық жағдайларымен ірге тас көтеретін жүк мөлшеріне тәуелді. Ғимараттың бағаналары құрал жабдықтардан қабырғалар арасынан түсетін жүкті қабылдайды. Өндірістік ғимараттарындағы орналасу орнына қарай бағаналар – шеткі, орташа, дөңбектік қабырғалардың жанында орналасатын бағыналарына бөлінеді.

Бағаналар ғимараттың панелдеріне желден түсетін жүкті қабылдайды. Бағаналардағы қимадағы өлшемдері 0,3 метр. Тік формалы бағаналардың бұрыштарын арбамен басқа тасымалдағыш құралдарының соққысынан тасмалдау үшін 1 метр биктікке дейін бұрышты болатпен жабады.

Өндірістік жабудың плиталары оны жауын шашыннан қорғауға және қажетті темперетуралық режимін ұстауға арналады. Өндірістік ғимараттардың құрылыстарының типтік өлшемдері 105 және 6 метр жабу плиталары қолданылады.

3.6.5. Модифицирленген майлар цехын инженерлік

қамтамассыздандыру.

Цех кәсіпорнының инженерлік қайтымды жылумен қамтамассыз етілуі жылыту, желдету, сумен қамтамассыз ету, канализация, электор энергиямен қамтамассыз ету, электорлы жарықтандырумен суықпен қамтамассыз етуін біріктіреді.

Қайта этерифицирленген майлар көрсеткіштеріне қарай маргарин өндірісінде, тағамдық май алуда, нан жабуда және кондитерлік өнімдер өндірісінде қолданылады.

Қатты және сұйық майлардың қайта этерификацирленген қоспасы арасында, малекула араларында, жүреді және сұйық фазалы өнім болып табылады.

Жоғары сапалы тағамдық қайта этерифицирленген майлар алу үшін шикізатқа үнемі бақылау қажет. Процестің жүруі және дайын өнімнің сапасына төменде әдістемелер келтірілген.

Препараттағы (х₁) жалпы натрии құрамын мына формуламен есептейді.

0,002300 * 100 VK

Х₁ = --------------------------

Р

Мұндағы: 0,002300 – натрии бойынша дәл 0,1 Н. тұз (күкірт) қышқылының ерітіндісі;

Р – метилат натрии сынамасы, г.

Қоспа құрамындағы натрии құрамын анықтау. Конусты колбаға пипетка көмегімен 5 мл метанол құяды, оны магниттік араластырғыш үстеліне орналастырады және шлиф бюреткалы колбаға қосады. Араластырғышты қосады және қоңыр – қызыл түске дейін титрлейді.

Параллель сынама жасау үшін сол колбаға қайтадан метилат (этилат) натрии сынамасын құяды және тәжірибені дәл сол күйінде қайталайды.

Титрлеу аяқталғаннан соң колба ішіндегіні тығыны бар қалдық үшін скляркаға құйып қояды. Колба шлифін сүзгі қағазымен сүртеді және оны ары қарайғы тәжірибелерге қолданады.

Қоспа құрамындағы метилат натрии (Х₂) құрамын мына формуламен есептейді:

23 * 100 V Т

Х₂ = -------------------

18 Р
Мұндағы: V – сынаманы титрлеуге кеткен реактив мөлшері;

Т – су бойынша реактив титрі;

23 және 18 – натриидің атомдық салмағы және судың малекулярлық салмағы;

Р – метилат натрии сынамасы.


4. ЭКОЛОГИЯ
4.1. Қоршаған ортаны қорғау
Әр түрлі мекемелер жеткілікті экологиялық тиімділікке жету үшін және өзінің экологиялық саясат пен мақсатты экологиялық көрсеткіштерін есепке алып қоршаған ортаға өзінің әрекет, өнім немесе қызмет әсерін бақылап көрсетуге одан әрі мүдделі болып тұр. Олар оны заңдардың одан әрі қаталдаған, экономикалық саясаттың дамыған жағдайларында және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған басқа шараларда және де тұрақты дамуды қоса қоршаған орта мәселелеріне мүдделі талаптардың қам жегендіктері жалпы өскен жағдайларда жасайды.

Көп мәселелер өзінің экологиялық тиімділігн бағалау үшін экологиялық “талдау” немесе “аудит” өткізеді.

Қоршаған ортаны басқаруға таратылатын халықаралық стандарттар экологиялық және экономикалық мақсаттарға жету істерінде мекемелерге көмек көрсету үшін басқа әкімшілік басқару элементтерімен біріктірілетін қоршаған ортаны басқарудың тиімді жүйесі элементтерімен мекемелерді қамтамасыз ету үшін арналған.

Қоршаған ортаны басқару жүйесі туралы мекеменің жеке өтінішіне немесе сертификаттауға талаптары бар осы стандартпен және қоршаған ортаны басқару жүйесін жақсарту немесе іске асыру мәселелерінде мекемелерге жалпы көмек көрсету үшін арналған ресми бекітілмеген басшылық нұсқаулар ортасында маңызды айырмашылық бар. Қоршаған ортаны басқару стратегия мен бәсекеге жарамдылыққа қатысты мәселелерді қоса, барлық мәселелер ауқымын қамтиды. Осы стандарттың табысты енгізілгенін көрсету қоршаған ортаны басқарудың тиісті жүйесі бар болғанына мүдделі талаптардың көзі жету үшін мекемелермен пайдаланылуы тиіс.

Қоршаған ортаны басқару әдістерін қамтамасыз ету жөніндегі басшылық басқа халықаралық стандарттарда келтіріледі.

Осы стандартта сертификаттау тіркеу және немесе жеке өтініш мақсатымен объективті аудиторлық тексеруге жататын талаптар бар. Қоршаған ортаны басқару жүйесіне қатысты мәселелердің кең ауқымы бойынша жалпы басшылық талап етілетін мекемелерге ГОСТ Р ИСО 14004 стандартына сүйенуі тиіс.

Осы стандартқа ГОСТ Р ИСО 9000 сериялы сапа жүйесі стандарттары сияқты әкімшілік басқару жүйесінің жалпы принциптері қолданылады. Мекемелер өзінің қоршаған ортаны басқпру жүйесі үшін негізі ретінде ГОСТ Р ИСО 9000 сериясымен келісілетін бар әкімшілік басқару жүйесін пайдалану үшін таңдауы мүмкін.

Осы стандарт қоршаған ортаға маңызды әсер туралы деректер мен заңдар талаптарын ескеріп, оның саясаты мен мақсатты көрсеткіштерін анықтауда мекемеге көмек көрсету мақсатымен қоршаған ортаны басқару жүйесіне талаптар белгілейді. Мекеме бақылай алатын және әсер ете алатынын болжайтын экологиялық аспектілерге қолданылады. Стандарт экологиялық тиімділіктің нақты крийтериін белгілейді.

Осы стандарт кез-келген жарамды:

а) қоршаған ортаны басқару жүйесін жақсарту және қолдау,енгізу;

б) онымен тұжырымдаоған экологиялық саясатқа сәйкестігіне көз жеткізу;

в) басқаруға осы сәйкестікті көрсету;

г) қоршаған ортаны басқару жүйесі сыртқы мекемелермен сертификаттауға тіркеуге жету;

д) осы жүйенің осы стандартқа сәйкестігін дербес анықтау және өзі осы сәйкестік туралы өтіну.

Осы стандарттағы барлық талаптар кез-келген қоршаған ортаны басқару жүйесіне қосылу үшін арналған. Оларды қолдану дәрежесі мекеменің экологиялық саясаты, оларда қызмет ететін қызмет пен жағдай сипаттамасы ретінде сондай факторларға байланысты. А қосымшасында талаптарды пайдалану жөніндегі ақпараттық басшылық бар.

Осы стандартта сипатталған қоршаған ортаны басқару жүйесін енгізу экологиялық тиімділік көтерілуіне келтіретінін болжайды. Стандарт негізінде оның жақсаруы және іске асырылуы, жағымды мүмкіндіктерді табу үшін өзінің қоршаған ортаны басқару жүйесін мекеме дүркін бағалайтын және талдайтын тұжырымдама жатыр. Қоршаған ортаны басқару жүйесінің жақсаруы экологиялық тиімділіктің қосымша көтерілуіне келтіру тиіс. Қоршаған ортаны басқару жүйесі тұрақты жақсаруға жету үшін құрылымдау процесін ескереді: осы процестің жылдамдығы мен ауқымы экономикалық және басқа жағдайларды ескеретін мекемелермен анықталады.

Жүйелік тәсілдемені таңдау нәтижесіне қарамастан кейбір экологиялық тиімділіктің көтерілуін күтсе болады, қоршаған ортаны басқару жүйесі ол өзіне белгілеген экологиялық тиімділіктің деңгейіне жетуге және оны жүйелі бақылауға мекемеге мүмкіндік туғызатын құрал болып табылатындығын түсінсе болады. Қоршаған ортаны басқару жүйесі құрйлуй және іске қосылуы өзімен өзі қоршаған ортаға жағымсыз әсердің тез азаюына әкелуіне міндетті емес.

Мекеме өз шегін анықтауда икемді және еркін және өз мекеме шегінде немесе оның жеке қызметтік бірлігінде немесе жеке қызмет түрлерінде осы стандартты енгізе алады. Егер стандарт жеке қызметтік бірлікте немесе қызметтің жеке түрлерінде енгізілсе мекеменің басқа бөліктерімен әзірленген процедура мен саясат стандарт таратылатын осы жеке атқарымдықтың бірлікте немесе қызметтің жеке түрлерінде қолданылған жағдайда осы стандарт талаптарын орындау үшін пайдалануы мүмкін. Қоршаған ортаны басқару жүйесінің т қиындығы және нақтылау деңгейі, құжаттама көлемімен бөлінген ресурстар мекеме ауқымына және қызмет мінезіне байланысты. Бұл шағын және орташа кәсіпорындарға дұрыс.

Өндірісте сумен қамтамасыз ету жүйесі үш бөлімге бөлінеді: таза техникалық, ас және қайтымды сулар.

Техникалық майларға қойылатын талаптар кестеде келтірілген.
Кесте №10

Көрсеткіштер	Өлшем бірліктер	Техникалық су
Температура	ºС	7-20
Қалқыма зат	мг/л	50
Эфирде ергіш заттар	мг/л	Болмайды
Иісі	Балл	Болмайды
Түстілігі	Град	20-35
рН	-	6,5-8,5
Қаттылығы: жалпы Карбонатты	мг· экв/л	0,15-0,35 2-7
Құрғақ қалдық	мг/л	1000
Сульфаттар	мг/л	500
Хлоридтер	мг/л	350
Темір	мг/л	0,3
Ауыр металлдардың иондары: Cu Ni	мг/л	1 1

4.3. Канализация және іркінді суларды сараптау
Майөндіру өндірісінде іркінді сулар сулы булардың конденсациясы кезінде, бугазды қоспаны тазартқанда, және де су бөлгіштерді сумен қанықтырғында түзіледі.

Канализация келесі екі жолмен іске асырылады: майқұрамды және шаруашылық іркінді сулар.