Ақпараттық-дидактикалық блок Гендерінің экспрессиясының реттелуі Прокариоттар гендерінің экспрессиясының реттелуі

жүктеу/скачать 443,38 Kb.

Pdf көрінісі

бет	9/11
Дата	25.11.2022
өлшемі	443,38 Kb.
	#159837

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Байланысты:
регуляция про, эукариот, каз. ақпараттық
Стандарттар (1), Препаратты енгізу-WPS Office, Ситуационные задачи к промежуточной аттестации по дисциплине «Физика, математика» леч пед, ЧО, г. Магнитогорск, ЖМ22-016 Қалдыхан Жамиля , СРО-21, 155920

Посттранскрипциялық бақылау
Транскрипцияның соңы мен трансляция басталудың арасындағы кезең
посттрансляциялық кезең деп аталады. Онда мына үдерістер жүреді:
1.
А-РНҚ-ға «қалпақтың» («кэп») және «құйрықтың» жалғануы. Бұл үдерістердің анық мәні
толық шешілмеген, бірақ а-РНҚ-ны тануға және оның ядродан цитоплазмаға шығуына
жағдай туғызады деп жорамалдайды.
2.
Ядролық РНҚ-ның процессингі кезінде интрондардың қырқылып түсіп, қалған
экзондардың сплайсингі (жалғануы) жүреді. Процессингке арнайы ядролық бөлшектер
немесе кіші ядролық рибонуклео-протеиндер (мя РНП) қатынасады. Олардың құрамында
У1, У2, У3, У4, У5 және У6 кіші ядролық РНП-лар болады.
Дифференциалды немесе альтернативтік сплайсинг дифференциацияланып жатқан
лимфоциттерге қажет әртүрлі белоктардың түзілуін қамтамасыз етеді. Осы альтернативтік
сплайсинг механизмі бойынша екі жетілген а-РНҚ-ға сәйкес екі түрлі белок молекулалары
(иммуноглобиндер) түзіледі. Бір а-РНҚ-ның құрамында болатын ақпарат жазылған
нуклеотидтер жүйесі (экзондар) альтернативтік сплайсинг нәтижесінде екінші а-РНҚ-да
ақпараты жоқ интрондар түрінде болады.
3.
Ядрода синтезделетін барлық а-РНҚ-ның 5%-ға жуығы цитоплазмаға шықпай ядрода
қалады. Мұның себебі интрондары алынып тасталғаннан кейінгі а-РНҚ молекуласы

11
бөліктерінің ядрода бұзылуы т.б. болуы ықтимал. Сонымен қатар кейбір интрондар а-
РНҚ-ны танып, оның цитоплазмаға шығуына көмектеседі деген жорамал айтылады
(Maсlean, Hall, 1987).
4.
Түзілген а-РНҚ-ның біраз бөлігі цитоплазмада ыдырап кетеді. Эукариоттық а-РНҚ-ның
ыдырау жылдамдығы түрліше. А-РНҚ-ның ыдырау жылдамдығының түрліше болуы
гендер активтілігіне әсер етуі мүмкін.
Мысалы, жасушалық циклдың барысында гистонды белоктардың қарқынды
синтезделуі S кезеңінің бастапқы кезінде өте қажет, өйткені осы кезеңде жаңадан түзілген
ДНҚ тізбектері нуклеосомалармен қамтамасыз етілуі тиіс. Қазіргі кезде гистондар
синтезінің жылдамдығы транскрипциялық деңгейде ғана емес, сонымен қатар гистондық
а-РНҚ ыдырау жылдамдығындағы ерекшеліктермен де реттелетіні жайлы пікірлер
айтылады.

жүктеу/скачать 443,38 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11