Ќараѓанды Мемлекеттік Медицина Академиясы
Топырақтың бактериалды ластануымен байланысты жұқпалы аурулар мен инвазиялардың таралу жолы ретінде
жүктеу/скачать 150 Kb.
|
?ä³ñòåìåë³ê í?Ñ?ÀÓ. Òà?ûðûáû «Òîïûðà?òû ñàíèòàðëû? ãèãèåíàëû?
| 3. Топырақтың бактериалды ластануымен байланысты жұқпалы аурулар мен инвазиялардың таралу жолы ретінде.
Топырақтың тірі организмі микробтармен беріледі; 1 грамм топырақта 2 млрд – қа дейін микробтар өмір сүреді. Олардың түрлері әртүрлі: саңырауқұлақтар, бактериялар, қарапайымдылар (насекомдар, шыбындар олардың қуыршақтары мен личинкалары арқылы беріледі), вирустар және т.б. Топырақтағы микроорганизмдердің жағдайы күн сәулесімен, аэрация топырақтың физикалық және химиялық қасиеттерінің өзгеруіне, температурамен тығыз байланысты. Бұл микроорганизмдер топырақтың өзіндік тазалану процесінде алатын орны ерекше. Топырақтың өзіндік тазалану процесі эпидемиологиялық жағынанөте қауіпті органикалық заттардың топырақты микроорганизмдермен қатынасқа түсіп органикалық емес заттарға айналуы. Бұл процесс екі кезеңде өтеді: I кезең – минерализациялануы, бұл процесс анаэробты (оттексіз) және аэробты (оттекті) ортада өтеді, соңғы өнімдері су, аминқышқылдары мен аммиак болып табылады. Одан кейін бұл өнімдердің ыдырауының II кезеңі – нейрофикациялануы басталады. Бұл кезеңнің соңғы өнімі азот қышқылы мен нитраттар, гумус болып табылады. Топырақтың өзіндік тазалану процесінің аэробты өтуі, гигиеналық жағынан ұтымды, себебі қатты сасық иіс және зиянды заттар пайда болмайды. Топырақ арқылы әртүрлі жұқпалы аурулардың қоздырғыштары, гельминтердің личинкасы мен құрттары адамға беріледі. Топырақ құрамындағы микроорганизмдердің өмір сүру ұзақтығына байланысты шартты түрде II топ құруға болады. I топ – топырақта тұрақты ұзақ өмір сүретін микроорганизмдер: Зоонозды жұқпалы аурулар қоздырғыштары: сібір түйнемесі, сап, бруцеллез. Вирустар: полеомиелит, вирусты гепатит. Спора құрушы микроорганизмдер: ботулизм, гангрена, сіреспе Шаң арқылы берілетін қоздырушылар: туберкулез. Кеміргіштер арқылы берілетін қоздырушылар: оба, туляремия, жұқпалы гепатит. Гельминтоздар: власоглов, аскарида, астрица, анкилостомы. Актиномикоздар. II топ – топырақта уақытша өмір сүретін жұқпалы аурулар қоздырғыштары. Бұл топқа ішек таяқшалары жатады. Ішек таяқшаларының топырақтан суға түсіп, су арқылы таралу жолы да қарастырылады. Бұл топқа тән қасиет тұрғындардың арасында эпидемиялық өршу тудыруы. Мысалы іш сүзегінің қоздырушысының организге түсу жолы схема түрінде былай өтеді: тасымалдаушы немесе ауру организм -> топырақ -> өсімдіктектес азық түліктер -> қабылдағыш организм. Іш сүзегінің қоздырушысы 100 күнге дейін ғана өмір сүре алады. Топырақ арқылы гельминттердің таралу жолының ерекшелігі өте зор. Аскаридалар Биогельминттер (шошқа және өгіз цепені) Науқас адам Науқас адам Топырақ Топырақ Көкөніс, су, шаң Өсімдіктер (ірі қара мал азығы) Адам организмі Адам организмі Тұрғындар арасында топырақ арқылы әр түрлі ауру қоздырғыштарының таралуын төмендету мақсатында гигиенистер елді мекендерді санитарлық тазалау бөліміне көп көңіл бөледі. жүктеу/скачать 150 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|