Жүкті әйелдердің қызамыққа қатысты жалпы

2-кесте – Жүкті әйелдер арасында қызамыққа тән жалпы иммунологиялық статус динамикасы (JgМ)

3-кестеде жүкті әйелдердің қызамық жұқпасына қарсы қалыптасқан жалпы гуморальдық иммунитет кескіні келтірілген. Зерттелген жалпы жиыны 489 жүкті әйел зерттеу және бақылау топтарына бөлінді. Әр топта қан сарысуындағы қызамыққа қарсы спецификалық JgМ және JgG қарсы денелері анықталды. JgG деңгейі жағынан екі топ бірдей болғанымен JgМ деңгейінде айтарлықтай айырмашылық бар. Атап айтқанда бақылау тобында ешбір жүкті әйелде JgМ табылмады, ал зерттеу тобында 17(5,1±1,2%) әйелде иммуноглобулиннің бұл класы бар болып шықты. Қан айналымында спецификалық макроглобулиндердің болуы – адам организмінің жақын арада

(1 аптадан 2 ай арасында) қызамық вирусымен зарарланғанын білдіретінін ескерсек, әйелдерден қан жинаған қысқа мерзімде Алматы қаласында қызамық жұқпасының кең таралғандығын көрсетеді.

3-кесте – Жүкті әйелдердің қызамық жұқпасы бойынша гуморальдық иммунитетінің құрылымы

4-кесте – Бала туу жасындағы жүкті әйелдер арасында қызамыққа қарсы вакцинация тиімділігі

Спецификалық иммунитеттің деңгейі мен беріктігіне әсер ететін факторлар мол. Осыған орай әйелдер 10 жылдық интервалмен 3 топқа бөлініп талданды. Ауыр акушерлік анамнезі бар әйелдер арасында (тәжірибелік топ) жасына қарай айырмашылық байқалмады. Жүктілігі қалыпты әйелдер арасында жағдай мүлде өзгеше: 1960-69 жылдары туылған әйелдер тегіс иммунитетке ие, олардан 10 жас кіші әйелдер арасында 10% иммунитет жоқ, ең жас әйелдердің (1980-89ж туылған) 29% қызамықтан қорғаныссыз.

Иммунитет деңгейінің орта шамасы бақылау тобындағы сияқты жас айырмашылығына тәуелді емес. Дегенмен ауыр акушерлік анамнезі бар әйелдерде JgG-нің орта мөлшері (МЕ/мл) үш жас тобында да акушерлік анамнезі қалыпты әйелдердікінен сәл жоғары екенін атап өтпеуге болмайды. Бұл деректерді жаңалық қатарына жатқызуға болады және ауыр акушерлік анамнезі бар әйелдерде гомеостазды қамтамасыз ететін органдардың, оның ішінде гуморальді иммунитетке жауапты иммундық жүйенің қауырт жағдайда белсенді жұмыс атқаратындығын көрсетеді. Тағы бір атап өтетін жағдай бақылау тобындағы әйелдер арасында иммунитетсіз әйелдің жоқтығы, осыған қарамастан титрінің орта мөлшері 40 МЕ/мл тең, яғни күтілгендегідей жоғары емес. Бұл көрсеткішті (JgG-нің орта деңгейін) жүктіліктің қалыпты жағдайда өтіп жатқандығын көрсететін критерий ретінде қарауға болады.
Алматы қаласында қызамыққа қарсы жүргізілген иммунизацияның эпидемиологиялық әсерін бағалау

2005 жылы екі дүркін жүргізілген Ұлттық егу кампаниясы және оның балаларды жоспарлы (күнтізбелік) егу шарасына ұласуының қызамық сырқаттылығына тигізген әсері анықталды.

5-кесте – Қызамыққа қарсы иммунизацияның эпидемия процесіне тигізген әсері

Кезеңдер	Жылдар	Қызамықпен сырқаттылықтың орта жылдық көрсеткіші,%000	m
1. Иммунизацияға дейін	1980-2004	177,0	4,1
2. Ұлттық иммунизация кампаниясы	2005	127,0	3,2
3.Балаларды жоспарлы егу	2006-2008	29,2	1,5

Статистикалық салыстыру мүмкіндігі болуы үшін 1 және 3 кезеңдердің орта жылдық көрсеткіштері алынды. Кезеңдерді t критерийімен салыстыру қорытындылары: t₁ – t₂ =9,6; t₁ – t₃ =33,6; t₂ – t₃ =27,9. Егер екі орта көрсеткіштің t айырмасы шама жағынан 3,0 жоғары болса, салыстырмалы кезеңдердегі сырқаттылық көрсеткіштерінің айырмашылығы ешқандай күмән туғызбайды (p<0,01). Дегенмен, жаппай жүргізілген Ұлттық иммунизациялау кампаниясының нәтижесі балаларды жоспарлы түрде (күнтізбе бойынша) иммунизациялаудан төмен екендігі көрініп тұр. Ресми деректерге сүйенсек, Алматы қаласында 2005ж. бері туыла біткен қызамықтың ешбір оқиғасы тіркелмеген. Сонымен, 2005 жылдан басталған Алматы тұрғындарын қызамыққа қарсы иммунизациялау осы инфекцияның эпидемиялық таралуын айтарлықтай бәсеңдетті, бірақ тоқтата алмай келеді.

Бұл қала бойынша жалпы жағдай, енді қызамықтың балалар мен ересектер арасында таралуын әрбір қала ауданы бойынша қарастыралық. Талдау тек иммунизациялау кезеңіне байланысты, яғни соңғы 3 жылғы (2006-2008жж.) сырқаттылық 2005 жылғы деңгеймен салыстырылды.

7,б-сурет – Алматы.қ аудандары бойынша қызамықпен сырқаттылық (жалғасы)

7а, 7б-суреттерге байланысты жасалатын түйіндер:

1. 
   Алматы қаласының барлық аудандарында 2005ж. балалар арасындағы қызамықпен сырқаттылық, ересектер арасындағыдан анағұрлым жоғары.
   
2. 
   Жетісу ауданынан басқаларда 2005ж. балалар арасындағы сырқаттылық аса жоғары болды (>125 %000).
   
3. 
   2005ж. аса жоғары сырқаттылық деңгейі қатарынан 3 ауданда (Бостандық, Медеу, Түрксіб) байқалды, көрсеткіштері (355,8-ден 667,3%000 дейін) иммунизациядан бұрынғы кезеңнен кем болған жоқ.
   
4. 
   2005ж. ересектер арасындағы сырқаттылық бойынша қызамық таралуының ең төменгі деңгейі Түрксіб ауданында қалыптасты, ал басқа аудандарда қалған үш жылмен салыстырғанда жоғары болды.
   
5. 
   Ересектер арасында эпидемиологиялық тұрғыдан ең қолайсыз жағдай Бостандық ауданында орын алды – 2005 жылғы сырқаттылықтың жоғары деңгейі 2007ж. тағы қайталанды.
   
6. 
   Балалардың (0-14 жастағы), ересектерге қарағанда, қызамыққа жиі ұшырауы заңды құбылыс, бірақ 3 жыл бойы қатарынан жүргізілген вакцинация мен ревакцинациялардың сырқаттылық деңгейіне әсері тұрақты болмай шықты.
   
7. 
   Бұл аспектіде тек екі ауданда (Жетісу, Түрксіб) оң динамика орын алды, қызамықпен сырқаттылықтың ұдайы төмендеуі Түрксіб ауданына тән. Бұл ауданда ересектер арасындағы сырқаттылық та осы типтес төмендеуде.
   
8. 
   Балаларды иммунизациялау Алмалы ауданында оң нәтиже бермеді деуге болады – сырқаттылық деңгейі үздіксіз жоғарылауда, 2008 жылғы сырқаттылық деңгейі 2005 жылғыдан асып түсті.
   
9. 
   Қалған үш ауданда (Әуезов, Бостандық, Медеу) қызамықпен сырқаттылық деңгейі, иммунизацияға дейінгі кезеңдегі сияқты, жоғарылы-төменді құбылу қалпында.
   
10. 
    Қатарынан соңғы үш ауданда (Алматы қаласының жартысы) қызамыққа қатысты эпидемиялық процестің тұрақтамауы – жүргізіліп жатқан балаларды иммунизациялардың (V, RV) сапасын тексеруді қажет етеді.