Ақшаның қызметтерін атаңыз, оларға сипаттама беріңіз.
Ақша экономикада бірнеше негізгі функцияларды орындайды. Міне олар:
1. Айналым құралы: Ақшаның негізгі қызметтерінің бірі – тауарлар мен қызметтердің алмасуын жеңілдету. Ақша тауарлар мен қызметтерді сатып алу үшін жалпы қабылданған төлем құралы ретінде қабылданады. Олар тауарды тікелей айырбастау қажеттілігін ауыстырады, бұл сауданы жеңілдетеді және экономикалық операциялардың көлемін арттырады.
2. Есеп бірлігі: Ақша тауарлар мен қызметтер құнының өлшем бірлігі қызметін де атқарады. Олар әртүрлі тауарлардың құнын бағалауға және салыстыруға және олардың бағасын ақшалай түрде көрсетуге мүмкіндік береді. Мысалы, тауарлар мен қызметтердің бағасы ақша бірліктерімен көрсетіледі (мысалы, доллар, еуро, рубль және т.б.).
3. Құнды жинақтау және сақтау құралдары: Ақша уақыт өте келе құнды жинақтау және сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Ақша иелері оны болашақта пайдалану үшін сақтай алады немесе кіріс алу үшін инвестициялай алады. Ақша – құнның басқа түрлеріне оңай айырбасталатын немесе шығындарды төлеуге пайдаланылатын өтімді актив.
4. Қарызбен есеп айырысу және өтеу құралдары: Ақша есеп айырысуға және қарыздарды өтеуге пайдаланылады. Экономикалық операцияларды жүргізуде, шаруашылықта да, жеке қаржыда да ақша тараптар арасындағы есеп айырысу құралы қызметін атқарады. Олар сондай-ақ несиелерді, несиелерді және басқа да қаржылық міндеттемелерді өтеуге мүмкіндік береді.
Жалпы алғанда, ақшаның функциялары адамдарға тауарлар мен қызметтерді айырбастауға, құнды өлшеуге және сақтауға, қарыздарды реттеуге және төлеуге мүмкіндік беру арқылы экономикалық жүйеге қолайлылықты, тиімділікті және тұрақтылықты қамтамасыз етеді.
Банктердің пайда болу тарихын сипаттаңыз.
Банктер мыңжылдық тарихы бар және экономикалық даму мен қаржы жүйесінде маңызды рөл атқарды. Мұнда банктер тарихының негізгі кезеңдерінің қысқаша сипаттамасы берілген:
1. Антикалық: Ежелгі дәуірде банктік қызмет түрлері болған. Ежелгі Мысыр мен Месопотамияда адамдар өздерінің құндылықтары мен ақшаларын күзетуге қоя алатын алғашқы қоймалар жасалды. Сондай-ақ ежелгі дәуірдің әртүрлі мемлекеттерінде несие беру және валюта айырбастау жүйелері болды.
2. Орта ғасырлар: Орта ғасырларда Еуропада банк қызметі дамыды. Банктер ақша сомасын төлеуге уәде беретін банкноттарды шығара бастады. Бұған мысал ретінде 1694 жылы құрылған Англия банкін келтіруге болады. Банктер осы кезеңде ақшаны сақтау, несие беру және ақша аударымдарын жүзеге асыру қызметтерін көрсете бастады.
3. Өнеркәсіптік революция: 19 ғасырда өнеркәсіп пен сауданың өсуімен банк жүйесі дами берді. Өнеркәсіптік кәсіпорындар мен инфрақұрылымдық жобаларды қаржыландыруда банктер маңызды рөл атқара бастады. Әртүрлі елдерде банк жүйелері мен орталық банктер қалыптаса бастады.
4. 20 ғасыр: 20 ғасырда банк жүйесі күрделі және халықаралық сипатқа ие болды. Осы кезеңде Халықаралық валюта қоры, Дүниежүзілік банк сияқты халықаралық қаржы институттары құрылды. Электрондық төлем жүйелерінің енгізілуі және несиелік карталардың пайда болуы біздің банктік қызмет пен клиенттерге қызмет көрсету тәсілін де айтарлықтай өзгертті.
5. Қазіргі заман: Қазіргі әлемде банктер экономикалық жүйеде маңызды рөл атқарады. Олар қаржылық қызметтердің кең спектрін ұсынады, соның ішінде ақшаны сақтау, несиелеу, инвестициялау, активтерді басқару, ақша аударымдары және т.б. Технологияның дамуы және қаржы жүйесінің цифрлануы интернет-банкинг сияқты банктік қызметтің жаңа формаларының пайда болуына әкеліп соқтырады. , мобильді қосымшалар және қаржылық технологиялар (FinTech ).
Банктердің экономика мен қаржылық тұрақтылыққа айтарлықтай әсер ететінін атап өткен жөн. Банктік реттеу мен қадағалау қаржылық дағдарыстардың алдын алуда және банк жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады.