Әдебиеттеориясы Психологизм –
әде би ет те гі пси хо ло гизм – шы ғар ма ның эс те ти ка лық
әле мін құ рай тын кей іп кер дің іш кі ой ын, тол ға ны сын, ру ха ни күй зе лі сін те рең
әрі де таль ді түр де бей не леу.
Типтендіру (гр.
typus – үл гі) – әде би ту ын ды да кей іп кер дің мі нез ерек
ше лі гін бел гі лі бір қо ғам дық топ қа тән бел гі, ны шан дар ар қы лы көр се ту.
Ішкі монолог – кей іп кер дің іші нен ай ты ла тын сөзі, іш тей сөй ле суінің,
(өзі менөзі нің сыр ла су ы, өзінөзі іш тей са ра лау) кө рі ні сі.
Стиль (лат.
stylus , гр.
stylos – жа зу ға ар нал ған та яқ ша) – қа лам гер дің жа зу
мә не рі, ой түй інін ашу тә сі лі, об раз дар жүй есі нің тұ рақ ты бір лі гі.
Мінез –
әр адам ның өзіндік әрекетінен, тәртібінен байқалатын
психикалық және рухани қасиеттерінің жиынтығы.
Трагедия – дра ма лық жанр дың бір тү рі. Тра ге дия ал ғаш ежел гі
грек мә де ние тін де қа лып та сып, сах на өне рі мен қа тар да мы ған. Тра ге
дия ның жанр лық ерек ше лі гі – өмір де гі шие ле ніс кен тар тыс ты, бірбі рі не
қа ра мақар сы күш тер дің ымы ра ға кел мес кү ре сін, қақ ты ғы сын су рет теу.
Тра ге дия да қо ғам да ғы түр лі көз қа рас ты ұс тан ған күш тер дің, топ тар дың
ара сын да ғы тар тыс бей не ле не ді. Өмір де гі ау ыр жағ дай мен қи ынқыс тау
ке зең де гі адам зат ба сы на түс кен ау ырт па лық ба ян да лып, шы ғар ма кө бі не
не гіз гі кей іп кер дің қа за ға ұшы рау ымен аяқ тала ды. Бі рақ же ке адам ның
тра ге дия лық хал ге ұшы ра уы оның үмі ті ке сі ліп, ар ма ны орын дал ма ды
де ген сөз емес, ке рі сін ше, ол ғұ мы рын ар на ған ар манмақ сат тың би ік те
зор екен ді гін та ны та ды.
З.Қабдолов«Сөзөнері» Әде би ет тео рия сын да бе ріл ген ұғым дар са ны на қа рай бір не ше топ қа
бө лі нің дер. Әр топ осы ұғым дар ға сай мы сал дар ды романнан тау ып,
сипаттамалық эс се жа за ды.
