Арт-терапиядағы бағыттар [15, б. 22, 37]
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
1 2
Байланысты:Перевод Амзеева Ф. (11-17) (копия)
| Сурет 2 – Арт-терапевтік өзара әрекеттесу механизмдері
П.Митева бойынша арт-терапия – бұл клиенттің іс-әрекетіне негізделген психологиялық және психофизикалық терапевтік, коррекциялық және профилактикалық әсер ету жүйесі: А) бейнелеу әрекетінде; В) клиникалық практикамен немесе балама емдеу әдісімен байланысты психотерапиялық қарым-қатынасты құру кезінде. Ол арт-терапияның емдік факторларының үштігін атап көрсетеді (3-сурет): көркемдік экспрессия және импрессия, психотерапиялық және топтық қарым-қатынас, вербалды және вербалды емес кері байланыс. 3-сурет – Арт-терапияның емдік факторларының үштігі (П.Митева бойынша) Психотерапияда негізгі принциптер келесідей бөлінеді [16]: - жеке өмір салтында көрінетін адам бойындағы сарқылмас рухани ұстанымды тану; - өтпелі қазіргі тәжірибенің (психологиялық көмектің фокусы) және болмыстың рухани жоспарының (психологиялық көмек контекстінің) үйлесімі; - психологиялық көмектің диалогтық түрлеріне басымдық беру; - адамға оның «рухани менімен» байланыс орнатуға/қалпына келтіруге көмектесу; - психологиялық көмектің жергілікті және жеке әдістерін оның жалпы рухани контекстіне бағындыру: бұл жерде маңыздысы жеке тұлғаға психотехникалық құралдармен басталған белгілі бір эмоционалдық, интеллектуалдық және мінез-құлық өзгерістеріне қол жеткізу әсері; - жеке тұлғаның дамуы мен интеграциясына ықпал ететін психологиялық денсаулықтағы ауытқуларды түзету. Психология мен әлеуметтануда «терапия» ұғымын қолданудың күшеюі қоғамды ізгілендіру бағытымен, гуманистік психология мен гуманистік педагогика бағытының пайда болуымен байланысты. Грек тілінен аударғанда «терапия» сөзі сөзбе-сөз аударғанда «күту, күтім, емдеу» дегенді білдіреді [17]. 2-кестеде әлеуметтік-педагогикалық терапия түрлері көрсетілген. Осылайша, арт-терапия: - топта жағымды эмоционалды көңіл-күй қалыптастырады; - құрбыларымен, мұғалімдерімен және басқа ересектермен қарым-қатынас процесін жеңілдетеді. Көркем іс-әрекетке бірлесіп қатысу өзара қабылдау және эмпатиялық қарым-қатынастарды құруға ықпал етеді; - баланың мәдени тұлғасын нығайтады, тілдік кедергіні жеңуге көмектеседі, әсіресе көп ұлтты мектептерде; - қандай да бір себептермен ауызша талқылауға қиын болатын нақты проблемаларды немесе қиялдарды шешуге мүмкіндік береді; - түрлі сезімдермен символдық деңгейде тәжірибе жасауға, оларды зерттеуге және әлеуметтік қолайлы формада көрсетуге мүмкіндік береді. Сызбалар, кескіндеме, мүсіндермен жұмыс істеу - деструктивті және өзін-өзі жою тенденцияларын босатудың қауіпсіз әдісі (К. Рудестам). Адам басуға дағдыланған ойлар мен эмоциялар арқылы жұмыс істеуге мүмкіндік береді; - ішкі бақылау сезімін дамытады. АТ сабақтарында кинестетикалық және көрнекі сезімдермен тәжірибе жасау үшін жағдай жасалады, сенсомоторлық дағдылардың және жалпы алғанда, интуиция мен кеңістікте бағдарлануға жауап беретін мидың оң жарты шарының дамуын ынталандырады; - шығармашылықпен өзін-өзі танытуға, қиялын дамытуға, эстетикалық тәжірибеге, бейнелеу өнеріндегі практикалық дағдыларға, жалпы көркемдік қабілеттерге ықпал етеді; - адамның күнделікті өмірге және мектепке бейімделу қабілеттерін арттырады. Оқуға байланысты шаршауды, жағымсыз эмоционалдық күйлерді және олардың көріністерін төмендетеді; - тұлға дамуының әртүрлі ауытқулары мен бұзылыстарын түзетуде тиімді. Жеке тұлғаның салауатты мүмкіндіктеріне, өзін-өзі реттеу мен емдеудің ішкі механизмдеріне сүйенеді; - баламен қарым-қатынасты сүйіспеншілік пен өзара сүйіспеншілік негізінде құруға және сол арқылы олардың ата-ана үйінде болмауының орнын толтыруға мүмкіндік береді. Көркем технологиялар мен арт-терапевтік технологиялар өнер педагогикасының пәніне айналды. Қазақстандық авторлар Исакова Е.Қ., Сбитнева А.Н. [19] өнер педагогикасы бойынша оқу құралын әзірледі, мұнда көркемдік педагогиканың теориялық негіздері – көркемдік педагогиканың мақсаттары, қызметтері, принциптері, әдістері берілді. жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2