еңкейген кәрі, еңбектеген жасынан түгелімен ой түсіріп, өлім ұйқысынан
оятып, жансыз денесіне қан жүгіртіп, күзгі таңның салқын желіндей шиыр-
шықталған етек-ж еңін жиғызған “Қ азақ” газеті болатын!” Осы тарихи
кезеңдерде, 1913-1918 жылдары, Орынборда шығып тұрғанда бұл жалпыха-
лықтық үнқағаздардың редакторы әрі баспагері Ахмет Байтұрсынов болды.
Бүл көрнекті қайраткер, жан-жақты, сан-салалы білімдар ғалымның
тілеулестері, сенімді серіктері Мыржақып Дулатов пен Әлихан Бөкейхан
сынды демократиялық интеллегенцияның ірі өкілдері де қазақтың жоғын
жоқтады. Халқымыздың осы үш арысының ұлттық сана-сезімімізді оятып,
рухани мәдениетімізді қалыптастырып, оны дамытудағы ересен еңбектерін
бағалау — асыл парызымыз.
Үш алып шығарып тұрған “Қ азақ” газеті жиырмасыншы жылдардағы
жалпы ұлттың ойы мен пікіріне жарқын сәуле болып себілді.
Өз бойларындағы ақыл-ойын, өнер-білімін, жігер-қайратын, қоғамдык
саяси қызметін, шығармашылық бар өмірін қазақ елінің болашағына арна-
ған Бөкейханов, Байтұрсынов, Дулатов сынды үш арыстың еңбектері енді
жанды. Істеген істерінің жемісті мақсұты сол, олар артынан ерген ұлттык
зиялы қауымның тұтастай жас буын, жаңа ұрпақтарына ө зд ер ін ің ізгі
өнегесін тигізді.
Үлттық-демократиялық интеллегенцияның негізгі іс-қайратының жемісі
- Алаш партиясы еді. Ол 1917 жылы Орынборда өткен жалпы қазақтың
бірінші сьезінде құрылды. Бұл - қазақ халқының тарихындағы ең алғашқы
саяси партия. Оның іс-мақсаты қазақ халқының тең қүқықты, тәуелсіз ел
болуына арналды.
1917 жылғы ақпан төңкерісін ұлттық зиялы қауымы демократиялық жа-
ңару деп ұқты. Сөйтіп, Уақытша Үкіметке жан-жақты қолдау көрсеггі. Осы
жылдың көктемі мен жазында зиялы қауымдардың белсенділігінің арқа-
Достарыңызбен бөлісу: |
