мәдениеті мен әдебиетін де ғажап меңгергені сондай, Берлинде, Прагада, Делиде, Токиода ж әне Нью-Йорк пен Вашингтонда өткен кездесулердегі баяндамаларында өз әріптестерін таңғалдырды. 1956 жылы ғажайып Үндістанға сапары кезінде ол көсіле сөйлегенде, “шығыстың тірі Буддасы” деп, үнді ғалымдары оның ғұламалығына қайран қалған. Үнді жазушылары ұлы Ә уезовке Азия мен Африка елдері жазушыларының форумын құру жөнінде ұсыныс жасады. Ол өз ойында бұрыннан жүрген бұл ұсынысты құп алып, 1958 жылы Ташкентте осы форумның алғашқы конференциясы н өткізуге атсалысты. Екі құрлық жазушыларының алдында Әуезов тамаша сөз сөйледі. Онда Тұран өлкесінің сан ғасырлар тарихындағы ұлы тұлғалар- ды қадірлеп, өзім іздің бай ш ежіремізді терең зерттеуді кезек күтпейтін келелі мәселе етіп қойды. Ол к езін де Л ениндік сыйлық ж ән е Бейбітш ілік қорғау ж өніндегі комитеттердің белсенді мүшесі болды. Әуезовтің туысқан Тұран халықта- рына деген құрметі мол. Қырғыздың байырғы телегей -тең із “М анас” дастанын бірлік пен елдіктің жыры деп бағалап, бір кездерде оны қаралап, окулықтардан алып тастамақ болғандардан ерлікпен, асқан білімдарлығымен қорғап қалды. Сондай-ақ жас талант иесі Шыңғыс Айтма- товқа тікелей қамқор әрі шынайы ұстаз болды. Ш әкірт деген Шыңғыстай болсын. Ол Әуезов, пір тұтып, әрқашан әруағын еске алып, жақсылығын аузынан тастамайды. Мұхтар к езін де жаңа өмір саясатын мойындаған болып, “Социалды Қазақстан” мен “Казахстанская правда” газет арқылы ашық хат жазбаса, жер айдалып, түрмеге қамалар еді. Елуінш і жылдардың басында қазақтың тұңғыш академ игінің бірі, Мемлекеттік (Сталиндік) сыйлықтың лауреаты, М. Әуезовтің басына 1929
