Сөйтіп, бүкіл Әзірбайжан Уайыстың қол астына қарады. Ал Жалайырлар
мемлекетінің әміршісі шайх Уайыс Баһадүр атанды.
Уайыс Баһадүр өлген соң мемлекет басына оның ұлы Ғияс ад-дин Ахмет
келді. Ахмет Әмір-Темірдің алдын кесіп, Таяу Шығысқа, әсіресе мемлекет
астанасы Бағдадқа өтуге тосқауыл салғысы келіп еді, оған шамасы жетпеді.
Ақыры Әмір Темір дегеніне жетті. Ж еңіс сонікі болды.
Ахмет Жалайыр әулетіндегі жалғыз ғана жарқын тұлға болып танылды.
Оның балалары өз иеліктерін ғана ұстап тұруға шамасы жетті. Оның өзі
көпке бармады.
Жоғарыда айтқанымыздай, бұл әулет бар болтаны жүз жылдан аса билік
қүрды. Тарихи өлшеммен айтқанда, осы қысқа мерзім ішінде көп нәрселер
жасап үлгерді. Аз ғұмырының өзінде Жалайырлар билігі Иракта ғана емес,
Персия, Армения, Грузия, Әзірбайжанда ж әне алдыңғы Азияның басқа да
ж ерлерінде терең із қалдырды. Жалайырлар әулеті тез орнап, өз-өзім ен
қырқысып, тез жойылған мұсылман әулеттерінің саяси өм ірінс белсене
араласты. Мұсылмандық Шығыстың тарихына Жалайырлардың қосқан зор
үлесі жайлы Араб, Парсы, Түрік тарихшылары көптеген дерекнамалар жаз-
ды.
Ә сір есе,
Ахмет сұлтанның түріктің
Баязид сұлтанмен
күш
біріктіргенін, Таяу және Орта Шығысқа өтуге бет алған Әмір-Темірдің жо-
лын кесуге тырысқан күресін бағалады. Бірақ ол мүраттарына жете алмады.
Жалайырлар ұрпағы көп болса да, әулет билігінің ғұмыры қысқа болды.
Соның өзінде сондарына көп жәдігерлік мұралар қалдырып кетті. Оган куо-
мемлекеттің күш-куатының бейнесіндей жасап шығарған тиын-ақиіалар.
192
Асанбай А С Ң А Р О В
Үлы Тұранның Үлдары
193
Достарыңызбен бөлісу: |
