да, ал Жоржанияны арабтардың өз әмірлері биледі.
Дербестік алып екі бөлінген бүлардың арасында үздіксіз қақтығыс қайта
басталды. Ақыры арабтар Х орезм нің оңтүстік бөлігін түгелдей жаулап
алды.
Бөтен елдер Хорезмге қарап аш қасқырдай ұлып, бекер ентелей ұмтылғ-
ан жоқ. Олар бүл өлкенің жер жағдайымен экономикалық күш қуатына
өлердей қызықты. Жиһангерміз дейтін гректер, одан кейін аңсарлары Х о
резмге ауған еуропалық географтар да Арал теңізі мен оған құятын өзендер
48
Асанбай А С Ң А Р О В
туралы мардымды ештеңе білмейтін еді. Олар Окса мен Ақсарт яғни Әмуда-
рия мен Сырдария өзендері Каспий теңізіне құяды емес пе деп кателесті.
Бұл гректер мен Еуропа географтарына қарағанда арабтардың географтары
Орта Азия — жалпы Тұран туралы көп жайға қанық еді. Тарихтан мәлім, бір
замандарда Тұран ойпатымен Каспий жағалауы гүлденген өлкеге айналған
еді. Сондықтан ғой осы жайнаған жаннат жерге жат жұрттықтар көздерін
тігіп, Иран мен Тұран арасындағы қырқыс толастамай қойды. Осы екі пат-
шалықтың өзара соғысы Ф ердоусидің атақты “Ш ахнамасында” керемет
суреттеледі. Осы кезендерде Хорезм аймақтарында екі дүлей күшті, даңқы
асқан колбасшы, мемлекет қайраткерелері бақ сынасты.
Х орезмш ах басшысы селж ұк сұлтаны М әлікш ахтын тұсы нда-ак
Хорезмнің әмірш ісі болып тағайындалған еді. Ол өлген соң орнын оның
үлы Кұтып-ад—Дінмүхаммед (1097-1127) басты. Сұлтан Санжарға шын
беріліп, бағынатын болса да “Хорезмшах” лауазымын алды.
1127-1156 ж. Хорезмшах үлы мемлекеттің шын міндетіндегі негізін кала-
ушы деп Қүтып ад— Дінмүхаммедтің ұлы— Атсызды атауға болады.
Атсыз бен оның басқа да мүрагерлерінің мақсаттары мен мүдделері
Достарыңызбен бөлісу: |
