ария. Хотан, Баласағұнды қоса қол астарында ұстап, өз үстемдіктерімен
әйгілі әмірші атанған. Қайтыс болған уақыты шамамен 1102-1103 жыл деген
болжам бар.
АТСЫЗ МУХАММЕД АНУШ-ТЕГІ
Атсыз М ухаммед — Х орезм билеуш ісі. Ол бұл атаққа (1 1 2 7 -1 128ж.)
селж ұқ сүлтаны Санжарға бағынышты (вассалы) бола тұра ә к е сін ің
мұрагері ретінде ие болды. Ол өзінің қол астындағы иеліктерін күшейту
мақсатымен Ж енд пен Маңғыстау аймақтарын сондай-ақ, Түркістанның
түкпіріне дейінгі жерлерді жаулап алды. Осыдан кейін күшіне енген ол өзін
тәуелсізбін деп жариялады. Тәуелсіздікті саған мен дәлелдеймін дегендей
оның әскерлерін Санжар үш рет быт-шытын шығарып, өзін елден қуып
жіберді. Жығылған күреске тоймайды дегендей Атсыз Санжардың алдына
келіп, үш рет аяғына жығылып, кешіріммен жаны қалды. Осылай атын шу-
латып жүрген Атсыз 59 жасында Құшан қаласында қайтыс болды.
Хорезмшахтың дүркіреген төртінші әулетінің билігін орнатқан осы Ат
сыз. Қайта-қайта үздіксіз Селжұқ сұлтаны сұрапыл Санжармен соғысып,
ақыры Хорезмшах әулетінің даңқын қайта көтерді.
Санжар оңай жау емес. Ол жаңа Персі империясының негізін қалаушы-
лардың бірі. Санжар сан рет Орта Азияны жаңа П ерсіге қосқысы келіп,
құлаш ұрып еді. Бірақ оған созған қолы жетпеді.
Х орезм ді әр к езде билеп-төстеген әм ірш ілер туралы әң гім е еткенде
Хорезмнің тарихтағы өз орны жайында айтпай кетуге болмайды.
Хорезм тарихтағы ең ежелгі өлкелердің бірі. Хорезмді біздің дәуірімізге
дейінгі 712 ж. шамасында арабтар жаулап алған. Ол кездегі астанасы Қият
қаласы (бүгіндері Шейх-Аббас-уали мекені) болған. Арабтар Хорезмді жа
улап алған соң, оны басқаруға өз өкілдерін отырғызды. Екі бірдей билік
ақырында Хорезмді екіге бөліп тынды. Хорезм өз астанасы Қиятта қалды
Достарыңызбен бөлісу: |
