Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»
көп игілігінен айырылғанын сезген қыпшақтар Хорезммен күресін тоқтатқ-
жүктеу/скачать 27,11 Mb. Pdf көрінісі
|
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ
| көп игілігінен айырылғанын сезген қыпшақтар Хорезммен күресін тоқтатқ-
ан жоқ. Бірақ амал не, көп ұзамай монғолдар хорезмшах пен қыпшақтардың бәсекелесті ұзақ күресіне көлденеңінен келіп, киіп кетті де, екеуін де бірдей тас-талқан етті. Хорезмшах лауазымы — Хорезмді билеуш ілердің атақ-дәреж есі. Олар оны Түркістан жұртына ислам діні енгенше биік мәртебе етіп ұстап келді. Бұл лауазымға араб басқыншыларыныд да қолы жетіп үлгерді. “Хорезмшах” шені арабтардың түсында да Түркістан өлкесін монғолдар жаулап алғанға дейін де сақталып келгеніне таңданбасқа болмайды. Бірақ осы өлкеде моғол билігі біржола үстемдік етіп жайыла бастаған соң көп кешікпей бұл атақ та жойылды. Хорезмшах билігінің қай кезден басталып, қай уақытқа дейін жеткені 4 -1 5 7 4 50 Асанбай А С К А Р О В жайындағы хронологиялық жүйе жөнінде бізге жеткен жалғыз ғана дәйек- теме бар. Ол Бирунидің “Хронология” деген еңбегі. Бұл әулеттің көш басы Қаихусрау. Ол бұл елге алғаш рет өздері келіп қоныс тепкен соң 92 жылдан кейін патшалық құрады. Бұл оқиға 980 жылы (б ізд ің эрамызға дей ін гі 1292 ж.) болған. Астанасы Гурганж болып саналатын Хорезмның солтүстік бөлігі Хорез- мшах мемлекетіне бағынбайтын. Гурганжының әм ірш ісі Ә б у -л -А б б а с Момын оңтүстік бөлікті де жаулап алып, онда Хорезмшах әулетінің екінші билігін орнатты. Момын 997 жылы қайтыс болды. Одан әрі билік оның ұлда- рының қолына тиді. Солардың бірі Момын II өлген соң билік күші оның жас жиені Әбу-л-Харис Мұхаммедке көшті. Бірақ Хорезмшах әулетінің билігі өшті. Содан біраз уақыт белесін артқа тастап Хорезмшах әулеті билігінің өшкенін Атсыз қайта жандырды. ХОРЕЗМШАХ ӘУЛЕТІ жүктеу/скачать 27,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|