арлық үрім-бұтағының таралу тегі толық келтірілген. Ал, XIII ғасырда
Алмалықты билеген түркі әулеті туралы деректер ғажап та әрі құнды. Авто-
рдың өз заманындағы әдеби-жырға жасаған шолулары, сондай-ақ, атақты
дін иелерінің өмірі мен қызметі туралы очерктері де өте бағалы. Ә сіресе
Орта Азияның оңтүстік бөлігіндегі сол дәуірдің атақты ғалымдары мен
ақсүйектері жайлы жазғандары да ұрпақ үшін қымбат мұра.
Ж амал-әл-Қарши өмірбаяндық суреттемелерінде өзі жазған кісілердің
ой-мұраты мен саяси көзқарастарына ерекш е мән береді. Автордың
келтірген дәйектемелері өте құнды әрі көкейге өте қонымды.
ЖҮСІП БАЛАСАҒҮН
ХІ-ХІІ ғасырлардағы кезең Орталық Азияның қалалары қанат жайып,
тауар өнідірісі, ақша айналымы өсіп өркендеген тұсы еді. Самарқан, Бұқара,
Термез гүлденген, сәулетті шаһарлар боп, шырқап кетті. Түркменстанның
оңтүстігіндегі Мерв, Данденак, Амул ж әне басқа қалалардың да атағы алы-
сқа кете бастады. Дала мен қала бір -бірін толықтыра түсті. Осы
шаруашылық пен мәдени ізгіліктердің арқасында Оңтүстік Қазақстан мен
Ж етісуда Х-ХІІ ғ.ғ. Тараз, Отырар, Исбижаб, Баласағұн секілді сауда мен
мәдениеттің орталығы ірі қалалар өркен жайды. Әсіресе ерте ғасырда іргесі
қаланған Жетісудың Баласағұн, Тараз, Меркі, Аспара, Құлан сияқты қала-
лары XI—XII ғ ғ. сауда орталығы болып саналды. Бұл кезеңдерде қолөнер
күрт үрдіс алып, сауда-саттық көбейді. Әсіресе қыштан жасалған өндірісті
ошақтар кең жайылды. Әртүрлі, әсем де сәнді бүйым-тұрмыс заттары көз
жауын алатын еді.
Ол алыс түкпірдегі ауыл елге де тарала бастады. Бұл заттардың түр-түсі
де айшықталып, өрнектеліп, түрлі гүлдермен безендірілді. Қыш құмара
өн ер ін ің ж етілгенін осы аса бағалы бұйымдардан көруге болатын.
Өндірістегі соңдай үлкен жетістіктің бірі - шыныдан жасалған заттар.
Достарыңызбен бөлісу: |
