“Құдатғу білік” поэмасы түркі тілінен өзге тілдерге “Құт әкелуш і ілім”,
“Бақыт сыйлаушы ілім ”,
“Бақытты болу іл ім і” деп аударылды.
Зерттеушілердің бұл еңбектің атын әр қалай аударғаны білім мен даналық,
үлылық жайында сыр шертетін “Құдатғу білік” поэмасының мазмұнына
нұқсан келтірмесі анық. Шығарма Табғаш ханына бағышталды дегенімен,
негізінен, жалпы адамзатқа арналған, мән-маңызы зор дүние. /Жүсіп Бала-
сағұнның бұл поэмасын жасы ұлғайған кезінде жазғандығын:
“Елу жасым мені де құрсауға алды,
Қарға түстес басымды қырау шалды” деген жолдарынан анық байқай-
мыз. Түркия ғалымы Р Р Араттың пікіріне сүйенсек, Ж. Баласағұн
поэмасын 54 жасында аяқтаған. Ол шығармасын хандардың ханы Табғаш
Қара Бөгіре (Бура) ханға тарту еткен. Хан оның еңбегін жоғары бағалап,
“үлуғ Хас Хажиб” деген атақ береді. Мұндай лауазым иесінің байқампаз,
құлағы түрік, жүрегі мейірімді жүзі инабатты, киімі жақсы, бойы сұңғақ,
сөзі жағымды, ақылы кеніш, ойы дара, білікті болуы шарт еді. Яғни, Жүсіп
Баласағұнның бойындағы осындай қасиеттердің молдығына сай, “Хас Ха
ж и б ”
лауазымы
берілген.
“Құдатғу
біл ік ”
поэмасы
мұсылман
идеологиясына негізделіп, түркі тілінде жазылған бірегей философиялық-
этикалық шығарма. Поэманың жалпы адамзаттық мазмұны алғы сөзінде
жарқын көрініс тапқан: “Бұл кітап өзінің даңқымен ұлы. Шын (Чин) ғұла-
маларының
мысалдарымен
безен дірілген ,
Машын
(М ачин)
ғұлама-ақындарының өлең-жырларымен өрнектелген бұл кітапты оқыған,
бұл бәйіттерді таратқан адамдар осы кітаптан да жақсы, ізгі болар”
Шын-Машын ғалымдары мен хакімдерінің бәрі бірауыздан мынадай бір
Достарыңызбен бөлісу: |
