Назар аударыңыз!
Бастауыштан кейін қойылатын сызықша
-
№
|
Қойылатын орны
|
Мысалы
|
1
|
Бастауыш (зат есім) – баяндауыш (зат есім)
|
Бөрік – адамға көрік
|
2
|
Бастауыш (сілтеу есімдігі) - баяндауыш (зат есім)
|
Бұл – үлкен қуаныш
|
3
|
Бастауыш (3-жақ жіктеу есімдігі) – баяндауыш (зат есім)
|
Ол - әйгілі әнші
|
4
|
Бастауыш та, баяндауыш та заттанған сын есім (сан есім, есімшеден) болса
|
Ер жігіттің екі сөйлегені - өлгені
|
5
|
Бастауыш (тұйық етістік) – баяндауыш (зат есім)
|
Оқу – білім бұлағы.
Алдау – зұлымдық,
Алдану – ақымақтық.
|
6
|
Бастауыш (зат есім) – баяндауыш (тұйық етістік)
Бастауыш та, баяндауыш та бір сөзден болса
|
Менің мақсатым – еліне пайдалы азамат болу
Жер тағдыры – ел тағдыры
|
7
|
Бастауыш (сан есім) – баяндауыш (сан есім)
|
Бес жерде бес – жиырма бес
|
Жазылым
6-тапсырма. Төменде берілген сөйлемдерді аяқтаңыз.
1. Жаңалықтар... пайда... мезетте-ақ таратылады.
2. Бір мезгілде... әрі... отырғандықтан, одан алар... де... күштірек болмақ.
3. Баспасөз – ...... бірден-бір... әрі... сөзбе-сөз жеткізілетін құрал.
4. Жауап берер алдында... жасау, өз... алдын-ала ой... өткізіп алу.
5. ... сұрақтарға қысқа түрде... бере келе, лезде кейбір... жайттарға... дұрыс.
7-тапсырма. Сұрақтарға жауап бере отырып, мәтін құрастырыңыз.
1. Егер сіз БАҚ құралдарынан бір мезетте кездесуге шақырту алсаңыз, ең бірінші қайсын таңдар едіңіз? Неліктен?
2. Кездесуге қандай үлгідегі киімді киген дұрыс деп есептейсіз?
3. Кездесудегі әңгіме қозғар тақырыпқа күні ілгері дайындалып барасыз ба, әлде өзіңізді дайынмын деп есептейсіз бе?
8 -тапсырма. Көне заманнан келе жатқан аңызды түсініп оқыңыз. Қандай ой түйдіңіз?
Иран жұртының даңқты патшасы Һарун Рашид бір күні түс көріп, түсінде аузындағы түстері түгелдей түсіп қалады. Ерте тұрып, түс жортушыны шақыртып, түсінің мазмұнын айтады. Жорушы: «Ей, әміршім, сенің ағайын – туыстарыңның бәрі өліп, өзіңнен басқа ешкімде қалмайды екен», - дейді. Һарун Рашид: «Менің бетіме баттитып қайғы толы қаралы сөз айтуыңа жол болсын? Егер менің барлық ағайын- туғаным қырылып қалса, мен күнімді қайтіп өткізбекпін?»- деп, түс жорушының жонына жүз дүре соғуға бұйырады. Содан кейін бір түс жорушыны шақыртып алып, көрген түсін айтып, түсімді жорып бер, - дейді.
Бұл түс жорушы: «Ей, әміршім, барлық ағайын- туысқандарыңнан сенің өмір жасың ұзақ болады екен»- дейді. Һарун Рашид: «Жалпы, ақылдың жолы біреу-ақ, екеуінің де жоруың парқы аспан мен жердей», - деп кейінгі түс жорушыға жүз ділда беруді бұйырады.
9-тапсырма. Оқыңыз. Есте сақтаңыз.
XV ғасырда мәліметті қағазға басып шығару станогінің пайда болуы кітап шығару ісін жолға қойып, адамзаттың алтын ойларын тікелей көпшілікке жеткізуге мүмкіндік жасады. Кітаптарды, оқулықтарды көптеп басып шығару, көпшілік кітапханаларының ашылуы адамзатты жалпы сауаттылыққа жетелеп, мәдениеттің жаңа даму кезеңін бастады деуге болады.
Алғашқы компьютерлер үлкен бөлменің ауқымындай болды, оны ЭЕМ (электронды есептеу машинасы) деп атады.
Дербес компьютерлер ақпараттарды сақтауға, оны өңдеу кезінде есептеуді жеңілдетуге арналған.
1952 жылы АҚШ-та пайдаланушылардың ақпараттарды іздеуге және өзара алмасуға қолайлы Интернет компьютерлік желісі құрылады. Нәтижесінде интернет планетадағы барлық компьютерлік жүйелердің басын қосатын дүниежүзілік «өрмекші торға» айналады.
XXІ ғасырда барлық қоғамның қалыптасуы үшін шешуші рөл информатика мен компьютерлендіруге түсіп отыр. Онда негізгі бағалы зат ақпарат болмақ. Осы мақсатта «Қазақстан – 2030» даму жолындағы Президенттік стратегияда елімізде ғылым, басқару және оқу-ағарту салаларында компьютерлік базаны кеңінен ендіру көзделіп отыр.
Достарыңызбен бөлісу: |