Атырау облысы Тілдерді дамыту жґніндегі басќармасы
жүктеу/скачать 1,86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- КИІЗ ҮЙ ТУРАЛЫ Киіз үй
| Ат мінгізіп, шапан жабу
Құрметті қонаққа, ақынға, батырға, палуанға және сол сияқты елге еңбек сіңірген ардақты, айтулы азаматтарға ат мінгізіп, шапан жабу қазақ халқының ертеден келе жатқан аса лайықты, жарасымды ата салты, яғни бұл «батыр», «ақын», «палуан» деген құрметті атақтардан кейінгі берілетін құрметтеу, сый-сияпат, марапат, мадақ белгісінің айғағы, ең жоғары құрметі ретінде беріледі. Ат мінгізу, шапан жабу салты салты қазіргі күнде де жарасымды жалғасын тауып келеді. КИІЗ ҮЙ ТУРАЛЫ Киіз үй Киіз үй – мал баққан көшпелі халықтардың қысы-жазы отыратын өте қолайлы және төзімді, жиналмалы баспанасы.Ол тез құрылып, тез жиналады. Қыста жылы, ал жазда салқын болады. Киіз үйдің негізгі қаңқасын – киіз үйдің сүйегі деп атайды. Олар: кереге, уық, шаңырақ, есік немесе сықырлауық. Бұл сүйектері көлеңкеде кептірілген талдан, жіңішке қайыңнан немесе теректен жасалады. Кереге Киіз үйді тігу оңай емес. Алдымен керегені жаяды. Керегенің биіктігі 2 метрдей болады. Керегенің әр бөлігін – қанат деп атайды. Қанат саны үй көлеміне қарай көбейе береді.Негізгі сүйегі иілуге жұмсақ ағаш пен талдан жасалынады. Киіз үй төрт, алты, сегіз, он екі қанатты болады. Ал, хан ордасының қанат саны отызға дейін жеткен. Осыдан кейін шаңырақты көтереді. Шаңырақ Шаңырақ – киіз үйдің ең жоғарғы сүйегі, дөңгелек шеңбер етіп иілген. Адалбақан – киіз үй тіккенде сүйегі ауыр шаңырақты биікке көтеретін ұшы аша ағаш. Табалдырық – екі босағадағы таяныш ағаштардың төменгі бастарын бір-бірімен жалғастыратын тақтайша. Керегенің жоғарғы бастарын біріктіріп тұрады. Уық Шаңырақты көтергеннен кейін уықтарды шаншыған. Уықтың кереге басына байланатын жағы жалпақтау болып келеді және сол жерді тесіп бау өткізеді, оны «уық бау» деп атайды. Осы бау арқылы уық пен кереге басын біріктіріп байлайды. жүктеу/скачать 1,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|