Қ. д-дегі электрондар. Электрон ашылғаннан бастап Қ. д-нің (әсіресе, металдардың) электрондық теориясы дами бастады. 1900 ж. неміс физигі П. Друде (1836 – 1906) металдардағы валенттік электрондар атомдармен байланыспай, кристалдық торды құрайтын еркін газ электрондарын түзеді деген болжам жасады. Голландия физигі Х. А. Лоренц (1853 – 1928) бұл моделді әрі қарай жетілдірді (1904 – 05). Лоренц сыртқы электр өрісі электрондарды бағытталған қозғалысқа түсіріп, нәтижесінде электр тогы пайда болатындығын ашты. Қ. д-нің электрлік (электр өткізгіштік, пьезоэлектрлік, сегнетоэлектрлік), магниттік, оптик. және кейбір жылулық қасиеттері, негізінен валенттік электрондардың қозғалу сипатына байланысты анықталады.
