Үнемі жайылатын жайылымдар өсімдіктердің түрлік құрамын біртіндеп өзгертеді. Тек тапталуға төзімді өсімдіктер ғана өмір сүреді-бұл розеткалы түрлері (жолжелкен), жер беті жайылма сабақтары бар(беде) және т.б. олардың тұрақтылығы жақсы дамыған тамыр жүйесі бар жер үсті мүшелерінің икемділігімен анықталады.
Үнемі жайылатын жайылымдар өсімдіктердің түрлік құрамын біртіндеп өзгертеді. Тек тапталуға төзімді өсімдіктер ғана өмір сүреді-бұл розеткалы түрлері (жолжелкен), жер беті жайылма сабақтары бар(беде) және т.б. олардың тұрақтылығы жақсы дамыған тамыр жүйесі бар жер үсті мүшелерінің икемділігімен анықталады.
Тапталуға бейім шөптерге жануарлар тікелей және жанама (топырақтың тығыздалуы және кейбір түрлердің өмір сүру жағдайларының нашарлауы және, керісінше, басқалары үшін бос тауашалар құру арқылы – икемді және икемді) әсер етеді. Шөпті түрлерде жапырақтары, бүршіктері, қысқартылған сабақтары жойылады; тікелей механикалық әсер жануарлар арқылы жасалады
Шамадан тыс жайылым-бұл ксерофитизацияның, галофитизацияның немесе өсімдіктердің гидрофитизациясының себептерінің бірі. Топырақтың тығыздалуы тамырлардың ену тереңдігінің төмендеуіне, олардың сыртқы пішінінің өзгеруіне және тіпті анатомияға әкеледі. Жайылымда жануарлар ұзақ болған кезде, олар өсімдіктер мен топыраққа әсер ететін көптеген экскременттерді (нәжіс пен зәр) қалдырады. Әсіресе нәжіс микрофлораның (бактериялардың) және фаунаның (артроподтар, протозоидтар) және саңырауқұлақтардың дамуына әсер етеді
Мал шаруашылығы (өсімдік шаруашылығымен қатар) топырақ жамылғысының биогенді ластануының негізгі көздерінің бірі және соның салдарынан су объектілері де ластанады. Мал шаруашылығы саласының әсер ету дәрежесі өз кезегінде малдың жалпы басымен, мал шаруашылығы фермаларының су жинағыштарда орналасу ерекшеліктерімен, сондай - ақ шаруашылықтарда қабылданған жануарларды ұстау технологиясымен айқындалады.
Осы жайттарды ескерген Елбасы «Қазақстан-2050» Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында жер өңдеу мәдениетін өзгертіп, жаңа ғылыми, технологиялық, басқарушылық жетістіктерді пайдалана отырып, мал шаруашылығындағы дәстүрлерімізді жаңғырту қажеттігін атап өткен болатын. Осы тапсырманы жүзеге асыруда, мал шаруашылығын дамытуда еліміздің жер қорының 70 пайызын құрап отырған жайылымдық жерлерді, оның ішінде шалғайдағы жайылым алқаптарын қолданысқа енгізу маңызды.
Бұрын ата-бабаларымыз жыл мезгіліне сай көктемгі, жазғы, күзгі, қысқы жайылымдарды пайдаланған. Мәселен, көктемгі жайылымның нақты бір аумағында дәрумендік шөптер, дала гүлдері гүлдеген кезде ғана шыққан. Осы жерге малды 10 күнге ғана жайған. Қазіргі уақыттағыдай, жаздай бір жерді таптап мал қайырмаған, керісінше, ауыспалы жер технологиясын малдың ыңғайы үшін пайдаланған.
Енді бір ерекшелігі – жаз айларында малды жусанды жерге бақпаған. Ол кезде жусанның гүлдейтін мезгілі, мал еркін жайылмайды, сондықтан оны мал таптамасын деп қыс басталғанға дейін сақтаған. Есесіне, қыстың бас кезінде жусанды жайылымды малдың иммунитетін көтеру үшін қолданған. Тек қана қараша айында, бірінші ақ ұлпа қар түскен кезде ғана малды осындай жусаны бар жерге баққан. Осыған байланысты ақ-қара жусанда бағылған төрт түлік қыстай ауруларға шалдықпай, күйі таймаған. Қысқасы, жыл он екі айды малдың жайына қарай бөлген. Нәтижесінде мал басы көбейіп, табиғаттың тепе-теңдігі сақталған.
жайылым жерді жүйелі пайдалану тәртібін енгізу және мал бағу дәстүрін жаңғырту мақсатында, жайылым мәселесін түбегейлі зерттеп, зерделеп бір топ Парламент депутаттары «Жайылымдар туралы» заң жобасын жазып шықты. Оған 2017 жылдың 20 ақпанында Елбасы қол қойып, Қазақстан Республикасының «Жайылымдар туралы» Заңы толық күшіне енді. Бұл заң бұған дейін өздігімен реттеліп келген жайылымның мәселесін ата-бабаларымыз қалдырып кеткен ізбен ресми түрде реттелуін көздейтін ең алғашқы құжат болып отыр.
