Ақуыз алу үшін микроорганизмдерді қолдану
жүктеу/скачать 15,37 Kb.
|
Биотех сөж
тапсырма 7 сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақуыз алу үшін микроорганизмдерді қолдану.
|
Өнеркәсіптік биотехнология халық шаруашылығында микроорганизмдердің биосинтез өнімдерін пайдаланудың кең көкжиегін ашатын жаңа перспективалы бағытқа айналуда. Қазірдің өзінде игерілген микробиологиялық синтез өнімдерін — ферменттік препараттарды, дәрумендерді, азықтық антибиотиктерді, амин қышқылдарын, өсімдік зиянкестерімен күресуге арналған микробиологиялық препараттарды, азықтық ашытқыларды және т. б. өндіретін биохимиялық зауыттар мен комбинаттардың саны артуда. Молекулярлық генетика мен гендік инженерияның заманауи жетістіктерін пайдалана отырып әзірленетін жаңа биологиялық белсенді препараттарды өндіру технологиясы мен алу бойынша зерттеулер кеңінен жүргізілуде. Өнеркәсіптік биотехнологияның перспективалық міндеттеріне энергетикалық проблеманы шешуге бағытталған микробиологиялық процестерді іске асыру, оның ішінде фотосинтетикалық микроорганизмдердің көмегімен биогаз, отын этанолы, метан, отын сутегін өндіру және тағам өндіруде халықты жеткілікті түрде азықпен қамту жатады. Сонық ішінді ақуыз алу үшін микроорганизмдерді қолдану мақсатын тереңірек қарастырайық. Ақуыз алу үшін микроорганизмдерді қолдану. Тамақтану нормаларына сәйкес адам күн сайын тамақпен бірге 60-тан 120 г-ға дейін толық ақуыз алу қажет. Дененің өмірлік функцияларын сақтау, жасушаларды құру және тіндерге әртүрлі ақуыз қосылыстарының тұрақты синтезі қажет. Адам организмі жануарлар мен өсімдіктер секілді ақуыз синтездеп, өндіріп, соны қайта қолдана алмайды. Яғни, ақуыздық қор жок. Ол үнемі таусылып отырады, және оны адам баласына үнемі күнделікті тамақпен толықтырып отыруы қажет. Қазіргі уақытта ақуыздың әлемдік тапшылығы шамамен 15% құрайды.Микробиологиялық синтездің болашағы зор. Егер ірі қара малдың ақуыз массасын екі есе көбейту үшін 2 ай қажет болса , шошқалар үшін-1,5 ай, тауықтар үшін-1 ай, содан кейін бактериялар мен ашытқылар үшін – 1-ден 6 сағатқа дейін. Әлемдік есебінен азық-түлік ақуыз өнімдерін өндіружылына 15 мың тоннадан асады. Әр түрлі микроорганизмдерді көз ретінде пайдалану ақуыздар мен дәрумендер келесі факторларға байланысты: а) өсіру үшін пайдалану мүмкіндігі түрлі химиялық қосылыстардың микроорганизмдерін, оның ішінде өндіріс қалдықтарын; б) салыстырмалы түрде күрделі емес өндіріс технологиясы жыл бойы жүзеге асырылуы мүмкін микроорганизмдер; оны автоматтандыру мүмкіндігі; в) жоғары ақуыз (60-70% дейін) және витаминдер, сондай-ақ микробиалды препараттардағы көмірсулар, липидтер; г) салыстырғанда маңызды аминқышқылдарының көп мөлшері өсімдік ақуыздарымен; д) химиялық заттарға бағытталған генетикалық әсер ету мүмкіндігі; ақуыз және витаминді жетілдіру мақсатында микроорганизмдердің құрамы өнімнің құндылықтары. Негізінде тамақ өнімдерін өнеркәсіптік өндіру үшін микроорганизмдер мұқият биомедициналық зерттеу қажет. Мұндай өнімдер жан-жақты адам мен жануарлар ағзасы үшін канцерогенді, мутагенді, эмбриотропты әсерін анықтау жүргізілуі тиіс. Ақуыздарды алу үшін ашытқы, бактериялар, балдырлар және мицелиалды саңырауқұлақтар қолданылады. Ашытқының басқа микроорганизмдерден артықшылығы олардың технологиялылығы: инфекцияларға төзімділігі, ортадан бөліну жеңілдігі жасушалардың үлкен мөлшеріне байланысты. Германияда бірінші дүние жүзі соғысы кезінде ашытқылар алғаш адам және жануар үшін ақуыз көзі болып қолданылады, бұл кезде азықтық өнімге қосуға арналған сыра ашытқысын (Sacharamyces cerevisiae) культивирлеудің өнеркәсіптік технологиясы жасалған еді.Біздің елімізде азықтық fisn&s өндірісінің алғашқы заводы 1935 жылы ашылды. Гидролизат кезінде микроорганизмдер жеңіл сіңіретін көмірсулар формасын түзетің ағаш қалдығының және құрамында целлюлоза бар өсімдік шикізатының гидролизатына өсіреді. Қазіргі уақытта біздің биотехнологиялық өнеркәсіп өсімдік шикізаты гидролизінің негізінде ауыл шаруашылығы үшін маңызды көлемде азықтық ашытқы өндіреді. Азықтық ақуыз алудың осындай технологиясымен шикізат ретінде әдетте целлюлозалық және ағаш өңдеу өнеркәсібінің қалдықтары сабан, мақта қабығы, күнбіғыс себеті, күнбағыстың діңгегі, қызылшалық меласса, картоптық мезга, жүзім сығындысы, сыра дробинасы, беткі аз ыдыраған тороя, спирт өндірісінің барасы, кондитер және сүт өнеркәсібінің қалдықтары қолданылады. Көп мөлшерде клетчатка гемицеллюлоза, пентозаның үлкен мөлшері бар ұнтақталған өсімдік шикізаты жоғары қысымда және температурада қышқылдық гидролизге ұшырайды., нәтижесінде құрамындағы 60-65% полисахаридтер моносахаридтерге дейін гидролизденеді. Алынған гидролизатты лигниннен гидролиздеуге қолданылатын, қышқылдың артық мөлшерінен бөліп алып, ізбест сүтімен не аммиак суымен нейтралдайды. Салқындатқан соң және тұндырған соң гидролизатқа минералды тұздар, витаминдер және басқа да заттар қосады, олар микроорганизмдердің тіршілік қызметі үшін қажет. Осылай алынған қоректік орта ашытқы өсірілетін ферментерлік цехқа жіберіледі. жүктеу/скачать 15,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|