Кіріспе Сыра – құлмақтың ароматы мен жағымды ащы дәміне ие, ашу процесінің нәтижесінде түзілген көмірқышқыл газымен қанықтырылған көпіргіштік қасиеті бар салқындатқыш сусын. Ол шөлді қандырып қана қоймайды, адам ағзасының жалпы тонусын көтереді, зат алмасуды жақсартады.
Қазіргі уақытта көпшілік өндірістер заманауи өнімділігі жоғары жабдықтармен қамтамасыз етілген. Сыраны құю және мөлдірлетуді жетілдіруге ерекше үлкен көңіл бөлінеді.
Сыра өндірісі Қазақстанда негізінен Жетісуда шоғырланған. Алматы қаласы мен облысы саладағы барлық өндірістің 62,2%-ын иеленеді. Бұл ретте Алматы қаласы 156 миллион литрін (бір жыл ішіндегі өсім 1%), ал Алматы облысы 134 миллион литрін (өсім – 6,5%) берді.
Қазақстанда алғашқы сыра қайнату зауыттары Қазақ хандығы жойылып, еліміз Ресей империясының құрамына кіргеннен кейін, ХІХ ғасырдың ортасында қалалар мен станицаларда пайда болған. Ал Кеңес одағының ақырғы кезеңінде республикада 313 миллион литр (31,3 млн декалитр) сыра шығарылатын. Яғни, тәуелсіздік жылдарында бұл өнеркәсіп одан әлдеқайда қарқынды дамуда.
Дегенмен, кеңес кезіндегімен ұқсастығы сол, ол заманда сыра өндірісі толығымен мемлекеттің қолында болса, қазір мұнда екі алпауыт өз дегенін жасап отыр.
Сыра нарығындағы бәсекелестіктің артуына байланысты көптеген заманауи технологиялық зерттеулер конструкциясы тәулігіне үлкен қайнатпаларды өткізуді және ашытылған ашытқының жоғары сапасын алуды қамтамасыз ететін жабдықты әзірлеуге және жасауға бағытталған.
Қазіргі кезде өзекті мәселелердің бірі шикізатты тиімді пайдаланып, өндірістің технологиялық схемасын дамыту, технологиялық процесстердің барлық кезеңдерінде жоғары өнімділікті жабдықтарды орнату, оларды реттеу және тиімді пайдалануды ұйымдастыру, энергетикалық және еңбек ресурстарын дұрыс пайдалану арқылы кәсіпорынның тиімді жұмысын қамтамасыз ету болып табылады.
1.1 Сыра өнімдеріне жалпы түсінік Сыра- құлмақ қолданып арпа уытын қайнатудан жасалған спиртті ашыту өнімі, алкогольсіз,көпіршекті сусын.
Көмірқышқыл газының қанықтылығына және аз мөлшерде этанолдың құрамына байланысты сыра шөлді қандырып қана қоймайды, сонымен қатар дененің жалпы тонусын арттырады. Жақсы тамақ эмульгаторы бола отырып, ол дұрыс метаболизмге және тағамның сіңімділігін арттыруға көмектеседі. Сырада көптеген қоректік және биологиялық белсенді заттар: ақуыздар, көмірсулар, микроэлементтер және дәрумендер бар.
Сыраның сапасы органолептикалық және физика-химиялық көрсеткіштер бойынша бағаланады. Органолептикалық көрсеткіштер бойынша сыра түсі, хош иіс, дәм, көбіктену және мөлдірлігі стандарт талаптарына сәйкес келуі керек.
Сыра үш түрге бөлінеді: жеңіл, жартылай қараңғы және қараңғы. Сығындыға байланысты жеңіл сырада спирттің көлемдік үлесі кемінде 2,8...9,4%, жартылай қараңғы және қараңғыда 3,9...9,4% құрайды. Сыраның барлық түрлерінде көмірқышқыл газының массалық үлесі кемінде 0,33%, көбік биіктігі - кемінде 30 мм, төзімділігі - кемінде 2 минут болуы керек. Энергетикалық құндылығы бастапқы сыраның сығындысына байланысты 100 г сыраға 30…85 ккал құрайды.
Өңдеу әдісі бойынша сыра пастерленбеген және пастерленген болып бөлінеді.