«Қазақ Ұлттық аграрлық университеті» «Технология және биоресурстар» факультеті ________________________________кафедрасы
СӨЖ
Тақырыбы: Алкогольсіз сусындардың сапасы және олардағы фальсификацияны табу әдістері
Орындаған: 5В072700-«Азық-түлік өнімдерінің технологиясы» мамандығының 3 курс 305к топ студенті Ілкен Айтолқын Тексерген: _____________________
Алматы, 2019ж
Жоспар
Кіріспе
1.Алкогольсіз сусындар түрлерін сәйкестендіру;
Негізгі бөлім
2.Фальсификация әдістері және оларды табу тәсілдері.
3.Орташа алкогольді сусындар
4.Алкогольді сусындар
Қорытынды
Пайдланылған әдебиеттер
Кіріспе
Соңғы жылдары алкогольсіз сусындардың ассортименті және өндірісі жоғарылады. Сонымен қатар көбінесе шетелдік фирмалар рецептураны жасырып, отандық өндірісте қолдануға рұқсат берілмеген және тағамдық қоспалар қосылған алкогольсіз сусындарды көрсетеді, сондықтан халықтық алкогольсіз сусындарды қолдануда көптеген мәселелер туындайды.
Алкогольсіз сусындар-түп нұсқаға сайлылығын жүргізу кезінде келесідей сынау мақсаттарға жетеді:
-Алкогольсіз сусындар түрлерін сәйкестендіру;
-Фальсификация әдістері және оларды табу тәсілдері.
Концентратты жеміс және көкөніс сусындарын құрамындағы құрғақ заттардың болуымен анықтайды.
Жеміс шырындарының құрамында сахароза және лимон қышқылдарының жоғарлауымен анықтайды. Шырын құрамды жеміс және көкөністі шырын сусындардың тұрақтануы үшін оған көп мөлшерде су және әр түрлі концентраттар, тұрақтандырғыштар, бояғыш заттар, иістендіргіштер және т.б. ингреденттер қосылады.
Балаларға арналған сапалы шырындарды ешқандай қоспа қоспай, таза табиғи шикізаттардан өндіреді. Диабетиктерге арналған шырындардың құрамында глюкоза және сахароза мөлшері аз, ал фруктоза және сахароза алмастырғыштар (сорбит, ксилит, аспартан және т.б.) жоғары болады.
Сироп - құрамында 50 %-ға дейін сахарозадан тұратын жоғары концентрленген сұйық.
Морстар келесі көрсеткіштермен сипатталады:
- Құрамында 1%-дан аз емес спирт.
- Жабайы өсімдіктерден көбінесе клюква, брусника әзірленеді.
Газдалған сусындардың басқа сусындардан ерекшелігі құрамында қышқылды газдың аз болуы.
Квастардың құрамында ашыту процесі кезінде көмірқышқылдар жиналады.
Алкогольсіз сусындардың ассортименті фальсификациясын алкогольсіз сусындардың бір түрін, екінші түрімен алмастырып жүзеге асырылады. Мысалы: табиғи минералды сусындарды жалған сумен, табиғи шырындарды шырынқұрамды сусындармен жұмсағы бар шырындарды –нектармен, кока-кола, пепси-коланы- жалған суррогатпен алмастырады.
Шырындар. Сусындардың бұл түрін фальсификациялау өте кең таралған, өйткені өндірушілерге көптеген пайда түсіреді. Соңғы кездері қымбат табиғи шырындарды арзан стандартты емес шикізаттармен алмастырады.
Газдалған сусындар нарықта кең таралған, оларды ұйымдар табиғи ретінде қабылдайды. Олардың барлығы табиғи шикізаттардан емес, химиялық бояғыш, иістендіргіш, дәмбергіштен және көмір қышқылды газдан әзірленеді. Бұндай сусындарды мүлдем ішуге болмайды.
Орташа алкогольді сусындар
Соңғы жылдары орташа алкогольді сусындар ассортименті әсіресе сыраның түрлері кең таралған. Нарықта сыраның көптеген түрлерін кездестіреміз және олардың көбі белсенді жарнамаланады.
Орташа алкогольді сусындарға сараптама жүргізу келесідей жүзеге асады:
-Орташа алкогольді сусындар түрін сәйкестендіру;
-Фальсификациялау әдістері және оларды анықтау тәсілдері.
Сыраны сәйкестендіру органолептикалық көрсеткіштерімен анықтайды. Сыра –ашыған көмір құрамды бидай және хмель ашытқысының исі және дәмі бар. Лагер Эльге қарағанда белгілі сусын. Эль жоғары температурады тез ашиды, ал, Лагер төмен температурада баяу ашытылады.
Сыраның түрлері:
Abbey All (Аббат Эльі) –бельгиялық аббаттардың қарабидай нанымен дәстүрлі әдіспен әзірленеді.
Altbier- сыраның дәстүрлі түрі, Дюссельдорфияда әзірленеді. Неміс сөзі «alt»-ескі деген мағынаны білдіреді. Сыраның түсі – қою бал түсті, қою солодтан әзірленеді.
Barley Wine-( көбікті шарап)- шарапқа ұқсас құрамында спирті бар сыра. Қою-қоңыр түсті, кей-кейде шампан немесе шарап ашытқыларымен ашытылады.
Lambic- Брюсель аймағында өндірілетін ыдайлы сыра, тұрақты қышқыл дәмі бар.
Black and Tan (қара және қоңыр )- porter, pilsner сияқты, қоңыр және ашық түсті сыра.
Eisbock –bock – сортты. Сыраның ішіндегі ең аштысы. Ашыту процесі судың қайнау температурасындағыдай жер астында жүзеге асырылады.
Hefe weizen- фильтрленбеген ылдай сырасы.
Сыраны келесі топтарға бөледі:
8%-ашық, 9%-ашық, 10%-ашық,11%-ашық, жартылай қою, қою, 12%-ашық, жартылай қою, 13%-ашық, жартылай қою, қою, 14%- ды ашық, жартылай қою, қою, 15%-ды ашық, жартылай қою, қою, 16%-ды ашық, жартылай қою, қою, 17%-ды жартылай қою, қою, 18%-ды ашық, жартылай қою, қою, 19%-20%-21%-22%-23% түрлеріне қарай: ашық, жартылай қою, қою болып бөлінеді.
Сыраның ассортименті фальсификацияны сыраның бір түрін, екінші түрімен, орташа алкогольді сусынды екіншісімен алмастырылуымен жүзеге асырылады. Бұндай жалғандықты анықтау өте қиын, себебі технологиялары, органолептикалық көрсеткіштері физико-химиялық көрсеткіштері бойынша ұқсас болып келеді.
Қазіргі уақытта сыраның көп түрлеріне олардың көбіктерін тұрақтандыру үшін әр түрлі тағамдық қоспалар қосылады, яғни көбік тұрақтандырғыш. Бұл заттар адам ағзасындағы бүйрек функциясын бұзады.
Орташа алкогольді сусындардың ақпараттық фальсификациясы- бұл тұтынушыларды тауарға жалған, нақты емес ақпаратпен қамтамасыз ету.
Ақпаратты фальсификацияға сапа сертификатының жалған нұсқасы, кеден құжаттары, штрих код, шығару мерзімі жатады.
Алкогольді сусындар
Соңғы жылдары алкогольді сусындар ассортименті әсіресе шарап түрлері кең таралған. Алкогольді сусындарға сараптама келесідей сынау мақсаттарынан тұрады:
-Алкогольді сусындарды сәйкестендіру түрлері;
-Фальсификациялау әдістері және оларды анықтау тәсілдері.
Арақты сәйкестендіру органолептикалық көрсеткіштері бойынша жүзеге асырылады, бұл сусынның құрамында 40+5% спирт; жоғары спиртті хош иісі бар.
Ликерліарақты өнімдердің шикізат иісі бар, тәтті дәмді болып келеді. Шараптан айырмашылығы ликерлі арақты өнімдер: спирт, су және шикізатты купаждау жолымен әзірленеді, сондықтан оларды жыл бойы өндіруге болады. Коньяктің ликерліарақтан айырмашылығы коньяк жүзімнен және коньякті спирттен әзірленеді және емен бөшкелерінде төменгі температурада сақталады.
«Бренди» деген атаумен тұтынушылар таныс. Бұл –мықты алкагольді сусын, бұл жүзімді шараптан немесе жидектер шырынының ашытқысынан әзірленеді.
Әзірлеу әдістеріне және мықтылығына қарай брендидің 3 түрі бар:
мықты бренди (80-90%);
граппа (70-80%);
бренди (57-72%).
Бір текті коньяктарды, үш жыл сақталған коньякті спирттен әзірлейді және келесі топтарға бөледі:
«Үш жұлдыз» коньягі-үш жыл сақталған коньякті спирттен әзірлейді.
«Төрт жұлдыз» коньягі-төрт жыл сақталған коньякті спирттен әзірлейді.
«Бес жұлдыз» коньягі- бес жыл сақталған коньякті спирттен әзірлейді.
Арнайы атаулы коньяк- үш-бес жыл сақталған спиртті коньяктан әзірленеді.
Қорытынды
Сусындар — ертеден сусындарды екі топқа бөлген: (алкогольсіз) салқындатқыш, сусынды қандырғыш немесе алкогольді. Ғылыми және аспаздық-тағамдық түрде құндылығы бірдей емес. Ең құндысы бауыр, ми, тіл, бүйрек, жүрек, сиыр желіні, сиыр етінің сүйекті құйрығы болып саналады. Олардың құрамында темір, фосфор тұздары, витаминдер мен белоктар көп. Тіл мен бауыр жоғары дәмдік қасиетке ие. Олар бірінші категорияға жатады. сусындар суытылған және мұздатылған түрде түседі. Мұздатылған өнімдерді, негізінен, ауада жібітеді. Суда миды, бүйректі, қарынды жібітуғе болады. Ары карам өңдеуге дайындалған бас пен сирақтың жүнін тазалайды. Басты суық суға салып қояды, терісін тазалайды, шайып, етін терісімен бірге кесіп алады. Сирақтарын тазалайды, тұяқтарын қағып, жуады, ұзынынан екі бөлікке бөледі де суық суға 2—3 сағ-қа салып қояды. Миды қан ұйытындысынан арылып жеңіл алынуы үшін және үлдірдің ісінуі үшін суық суға 1 — I 2 сағ-қа салып қояды. Үлдірді 1 миды судан шығармай тұрып алып тастайды. Бауырын өт жолдарынан және қан тамырларынан айырып үлдірін түсіріп, тез жуып алады. Бүйректерден майын алып тастайды. Ол үшін бір жағынан ұзынынан кеседі де, үлдірін маймен бірге сыпырып алады. Содан соң өзіңдік иісін жою үшін бүйректерді 3— 4 сағ-қа суық суға салып қояды.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Дмитриченко М.И. Экспертиза качества и обнаружение фальсификации продовольственных товаров. - С-Пб.: Питер, 2009.-160 с.
2.Николаева М.А., Лычников Д.С., Неверов А.Н. Идентификация и фальсификация пищевых продуктов. - М.: Экономика, 2009 -108 с.
4. Справочник товароведения продовольстенных товаров. Колос. М. 2003
5. З.В. Коробкина., С.А. Страхова и др. Товороведения и экспертиза вкусовых товаров. Колос.М. 2011
6. Абенов Ж.Б. Тауарларды таңбалау, сәйкестендіру және фальсификаттау. 2004ж әдістемелік нұсқау.
Достарыңызбен бөлісу: |