64
Ау ыл ға кел ген де аман да су дың өзі үл кен тәр тіп пен орын да ла ды. «Тел қа ра!
Ай на лай ын Тел қа ра! Соқ тал дай аза мат боп ке тіп сің-ау!» де ген бір жең ге сі нің
сө зі не қа рап, Абай дың екін ші аты Тел қа ра бол ған ды ғын бі ле міз.
Өзі не талай ер те гі ай тып бе ріп, тәр бие ле ген әже сі Зе ре нің құ ла ғы ес ті мей
қал ға нын уай ым да ған Абай «Ем де се» қай те ді де ген сө зі не айналасы «Үш кір се,
кей де ашы лып қа ла ды. Үш кір ген жа ға ды» дей ді. Ау ыл әй ел де рі де «Мы на
ба лаң мол да боп кел ді ғой, үш кірт ба ла ңа» деп кеу-кеу ле ген соң, Абай әже сі нің
құ ла ғы на «Юзі рау шан, кө зі гау һар» деп бас тала тын
өле ңі нің бір шу ма ғын
ай тып, бір рет үш кі ре ді. Екін ші рет осы өлең нің та ғы бір шу ма ғын ай тып,
«су-ф-ф» дей ді. Үшін ші рет:
Ұша ды
боз ша тор ғай кө де ні ық тап,
Ба са сың ая ғыңды нық тап-нық тап.
Кә рі әжем ес ті мей ді,
на на бер сін,
Бе рей ін өле ңім мен шын ұшық тап, –
де ген де ға на қа рап тұр ған дар да, әже сі де Абай дың қал жың дап тұр ға нын тү сі не ді.
Тон тай на ға шы сы ның өле рін де айт қан «Жа зы ла-жа зы ла
қо жа-мол да-
лар дан да ұят бол ды, ен ді өл ме сек бол мас» де ген мыс қыл сөз де рін ес ке алып,
«на ға шы сы на тар тып ты» де ген пі кір лер ай ты ла ды. Осы эпи зод тан бо ла шақ
ақын ның қа рым-қа бі ле ті ай қын кө рі не ді. Абай дан 5–6 жас кі ші Ос пан іні сі нің
тен тек қы лық та ры адам ды ерік сіз езу тарт қы за ды.
Та рау да ерек ше орын ала тыны – Қо дар мен Қам қа оқи ға сы. Олар ды қа лай
жа за ла ға нын кез дей соқ кө ріп
қал ған Абайдың тө сек тар тып, қат ты ауы рып
қа лғандығы оның үл кен се зім тал ды ғын, жа ны ның нә зік ті гін дә лел дей ді. Дәл
Ба ла Абай ақын дар мен бір ге
65
осы кез де ау ыл ға Бар лас ақын мен оның шә кір ті Бай көк ше ке ле ді. Бұл жер де гі
Бар лас – атақ ты ақын Ду лат Ба ба тай ұлы.
1942 жы лы шық қан нұс қа сы на «Кері тарт па, ес кі шіл ақын ды на си хат-
та ды» де ген сын ай тыл ған дық тан, Бар лас деп өз гер ту ге мәж бүр бол ған. «Қо бы-
лан ды ба тыр», «Қо зы Көр пеш-Ба ян сұ лу», «Ақ ба ла-Боз дақ»
жыр ла ры мен
Асан қай ғы, Бұ қар жы рау, Ма ра бай мен Жа нақ, Шор тан бай, Шө же, Сы бан бай,
Бал та, Ал пыс ақын өлең де рі мен қа тар өз өлең де рін де жат қа айтқан Бар лас ты
Абай өті ні ші бой ын ша үй де гі лер бір ай ұс тай ды. Ке те рін де Абай дың ше ше сі
Ұл жан екі ақын ға ша пан жау ып, ат мін гі зіп жі бе ре ді. Осы бай ла ныс ар қы лы
Абай дың өлең-жыр ға жас тай ынан құ мар бо лып өс ке ні бай қа ла ды. Ақын ға тән
бол мы сы осы лай ша қа лып та са бас тай ды.
Достарыңызбен бөлісу: