«Қазақ халқының салт-дәстүрлері» пәні бойынша
жүктеу/скачать 2,54 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 14. «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» курсы бойынша оқу процесінің картасы
- Қыркүйек
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Сырдария » университеті 
«Педагогика және тарих» факультеті «Тарих» кафедрасы «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» пәні бойынша 050114 «Тарих» мамандығының студенттері үшін Студенттердің білімін бақылау түрлері: а) Тестілік сауалнамалар б) Жазбаша бақылау в) Коллоквиумдар г) Сөзжұмбақтар д) Глоссарий е) Эссе Жетісай – 2006 ж 12. Тестілік сауалнама Қазақ халқының салт-дәстүрi пәнi ненi зерттейдi? а) қазақ халқының салт-дәстүрiн ә) қазақ халқының мiнез-құлқын б) қазақ халқының халық саны в) қазақ халқының шаруашылығын зерттейдi. Қазақ халқының салт-дәстүрлерi нешеге бөлiнедi. а) 6 ә) 4
б) 3 в) 2
Ұлттық сезiм дегенiмiз не? а) ана тiлiне деген сүйiспеншiлiгi ә) туған жерiне ана тiлiне ұлттық сүйiспеншiлiгi б) балаға деген сүйiспеншiлiгi в) от басына туған жерiне деген сүйiспеншiлiгi Ұлттық мiнез дегенiмiз? а) адамның мiнезiмен iс-әрекетiнiң көрiнiсi ә) адамдардың туған жерiне ана тiлiне б) ана тiлiне деген сүйiспеншiлiк в) қоршаған табиғатқа және өмiрге Адамның туған жерiне, ана-тiлiне, ұлттық салт-дәстүрiне деген сүйiспеншiлiгi. а) ұлттық мiнез ә) ұлттық сезiм б) ұлттық салт-дәстүр в) қазақ халқының салт-дәстүрi Ұлт - дегенiмiз? а) адамның тарихи қалыптасқан әлеуметтiк, этникалық қауымдық бiрлестiгiнiң жоғарғы түрi. ә) адамның туған жерiне, ана тiлiне, ұлтттық салт -дәстүрге деген сүйiспеншiлiк б) әрбiр отбасының қалыптасқан әдет-ғұрпы в) экономикалық өмiрiнiң тiлi мен мәдениетiнiң әлеуметтiк ұлтқа тән кейбiр этникалық ерекшелiктiң орталығы. Ұлттық жан-күй үйлесiмдiлiгi үшке бөлiнедi соны ата? а) ұлттық сезiм, ұлттық салт - дәстүр, ұлттық мiнез. ә) ұлттық мәдениет, ұлттық сана, ұлттық мiнез. б) ұлтық салт - дәстүр, ұлттық мәдениет. в) ұлттық сана сезiмдер. Ұлттық жан-күй үйлесiмен неше бөлiктен тұрады? а) 3 ә) 2
б) 4 в) 5
Ұлттық жан-күй үйлесiмi қалай бөлiнедi. а) ұлттық ойындар ә) ұлттық сезiм, салт -дәстүр, мiнез. б) ұлттық мейрам, ұлттық ойын в) ұлттық өнер ұлттық сабақтар Ұлттық салт-дәстүр дегенiмiз? а) ана тiлiне деген сүйiспеншiлiк ә) қоршаған табиғатқа және өмiрге б) адамдардың туған жерiне ана тiлiне в) барлығы дұрыс Салт-дәстүрдiң ұрпақ тәрбиесiндегi мәнi неше топқа бөлiнедi? а) 6 ә) 5
б) 4 в) 3
Қазақ халқын салт-дәстүрiн қай жылы және қандай заманда жоғалтты? а) 70 ж. ә) 80 ж. ортасы б) 60 ж. аяғында в) 80 ж. тыныш заманында «Құтты Болсын!» - сөзi қандай кезде айтылады? а) Дүниеге сәби келсе, келiн түскенде ә) қыз ұзатқанда б) үйлену тойында в) Бәрi дұрыс Бала тәрбиесiне байланысты әдет-ғұрыптарға жататындар а) балаға ат қою, бесiкке салу, шiлдехана ә) киiз үй, ұлттық киiмдер, аңшылық б) қазақ ауылы шешендiк сөздер
Бала жүре бастағанда жасалатын кiшiгiрiм той а) Тұсаукесер ә) Бесiк той б) Сүндет той в) Шiлдехана Әйел екi қабат кезiнде баланың кiндiгi бұралып қалмауы үшiн әйел ненi атамау керек? а) Бақан, арқан ә) Ит атамау б) Түйе етiн жемеу керек в) Бәрi дұрыс Дүниеге жаңа келген жас нәрестенiң құрметiне жасалатын ойын той салтанатты жиындар мен рәсiмдер көп. Соның ең алғашқысы қалай аталады? а) тұсаукесер ә) сүндет той б) жарыс қазан в) бесiк той Жас келiннiң бойына бала бiткеннен кейiн оны тiл көзден сақтау мақсатымен, енесi ауыл әйелдерiн жинап, не iстеген? а) бой тұмар тағу ә) ит жерiк болу б) ақ орамал байлаған в) құрсақ той Баланы қырқынан шығарғанда қандай той iстеледi? а) шiлдехана ә) бесiктой б) тұсау кесер в) сүндет той Екiқабат әйел қай жануардың етiн жемеу керек? а) қой ә) сиыр
б) жылқы в) түйе
Жаңа туған нәрестенiң құрметiне жасалатын ойын-сауық той? а) бесiк той ә) сүндет той б) шiлдехана в) тұсаукесер Құрсақ той дегенiмiз? а) жас келiннiң бойына бала бiткеннен кейін ә) келiн түскен кезде өткiзiледi б) келiн босанған кезде өткiзiледi в) үйлену той Кiндiк шеше деген кiм? а) баланың кiндiгiн (шеше) кескен ана ә) баланың атын қойған ана б) баланың тұсауын кескен ана в) баланы дүниеге әкелген ана Сәбидi бесiкке салар кезде бесiктiң түбегi тұратын тесiктен алынатын нәреслерде не деп атайды? а) тұсаукесер ә) иткөйлек б) тыштырма в) қырқынан шығару Бесiктiң жасауын кiм даярлайды? а) баланың анасы ә) қыздың анасы б) нағашы жұрт в) қайын жұрты Тұсау кесетiн баланың аяғына қандай жiп даярланады? а) ала жiп ә) қызыл жiп б) қоңыр жiп в) қоңыр ала жiп Қазақ халқы ұл бала немесе қыз бала туылса да жақын туыстарына хабарлап олардан не сұраған? а) Байғазы ә) Ақша б) Сүйiншi в) Орамал Бала сүндеттеуге қарсылық бiлдiрген ғалым кiм? а) Қожабекова Н. ә) Қалиев С. б) Нурамғанбетов К. в) Қайрақбаев Б. Сүндетке отырғызу қай ғасырдан басталды? а) X-XI ғғ. ә) VII-VIII ғғ. б) XII-XIII ғғ. в) IX-XI ғғ. Балаға ата тегiн үйретудi неше жастан бастаған? а) 10 - 12 жасында. ә) 7 - 9 жасында. б) 7 - 8 жасында. в) 5 - 6 жасында. Қазақ халқы балаларына ел шежiресiн үйретудi неше жасынан бастаған? а) 13-15 ә) 11-12
б) 14-15 в) 15-16
Баланың тұсауын қандай жiппен кеседi ? а) қара ә) ала
б) ақ в) тоқылған Баланың тұсауын не үшiн кеседi? а) әдемi болсын деп ә) бiреудiң ала жiбiн аттамасын деп б) батыр болсын деп в) барлығы дұрыс Ертеде қай елдiң халықтары оң қолын жүрегнiнiң басына апарып, тағзым ету арқылы амандық рәсiмiн жасаған а) Кiшi Азия, Африка ә) Үндiстан, Қытай б) Өзбекстан, Тәжiкстан в) Англия, Америка Қос қолын бiрлестiрiп маңдайына тигiзiп, тағзым ету арқылы амандасу қай халықтiкi? а) Славян халқы ә) Орта және Кiшi Азия б) Шығыс халқы в) Мұсылман халқы Жасы үлкен ер адамдар арасында амандасу салты қандай сөзден басталады? а) Уағалейкум ассалам! ә) Ассалаумағалейкум! б) Сәлеметсiзбе! в) Бәрi дұрыс! Ертеректе шаңыраққа үрлеген қарын байлап қоятын болған оның мәнiсi неде? а) Жын-шайттаннан қорғау үшiн ә) құт береке құйылады деп б) үйге ұры түспесiн деп
«Асслаумағалейкум» - деген сөздiң мағынасы- а) Алланың рахымы сiзге жаусын ә) Сiзге алланың нұры жаусын б) Бақытты болыңыз в) көп жасаңыз Славян халықтарының амандасу салтын көрсет а) екi қолмен амандасады ә) екi қолын тiзесiне қойып амандасады б) қос қолын бiрлестiрiп маңдайына тигiзедi в) қос қолын берiп сұйiп амандасады Сiзге «Алланың нұры жаусын» деген сөздiң баламасы а) Ассалаумағалейкум ә) Сәлеметсiз бе? б) Қош келдiңiз! в) Уағалейкум ассалам Ертеректе қазақта сәбиге ырымдап не қойған? а) кекiл ә) тұлымшақ пен кекiл б) күйе жаққан в) шашын алмайтын болған Киiз үйдiң сүйегi дегенiмiз не? а) кереге, сықырлауық, уық, шаңырақ ә) түнтек, киiз б) шаңырақ, тақтай в) киiз түйдiң iшiндегi бұйымдары Киiз үй шаңырағын жабатын киiз? а) туырлық ә) түндiк б) тұтқыш в) салма қазық Киiз үйдiң есiгi қанша болады? а) 4 ә) 3 б) 2 в) 1 Қатты дауылда шаңыраққа тiреп қоятын киiз үйдiң жабдығы? а) туырлық ә) салма қазық б) уық қазық в) желбақан Киiз үй нешiншi ғасырдан бастап кеңiнен пайдаланды? а) б.з. VII ғ. ә) б.з. V ғ. б) б.з.IV ғ. в) б.з.II ғ. Балшықтан соққан там үйлер нешiншi ғасырда пайда болған? а) XVII ғ. ә) XVII ғ. соңы б) XVIII ғ. басы в) XVIII ғ. ІІ - жартысында Киiз үй мәдени және тұрмыстық шаруашылық мақсатқа қарай нешеге бөлiнедi? а) 4 ә) 3
б) 5 в) 6
Керегемен оның үстiндегiлердi тұтастыратын көтерiп тұратын киiз үйдiң бөлiгi? а) уық ә) кереге б) шаңырақ в) есiк
Қатты дауылда шаңыраққа тiреп қояды және киiз үйдi тапжылтпай тiреп тұрады. Бұл не деп аталады? а) желбақан ә) уық қазық б) туырмық в) уық
Қазақ халқының керегесiне ақ орамал байлаудың себебi. а) келiннiң екi қабат екенi белгiлi ә) келiн түскендi бiлдiредi б) келiн босанғанын бiлдiредi
Қазақтың киiз үйi, сыртқы жабғысына қарай неше қанатқа бөлiнедi? а) 4, 6, 8, 12, 14, ә) 3, 5, 7, 9, 12 б) 2, 3, 5, 6, 7 в) 8, 6, 10, 12, 15 Қазақ заргерлерi әйелдердiң әшекей заттары. а) Сырға, бiлезiк, жүзiк. ә) Айбалта, алдаспан, дуылған. б) Томаға, туғыр, балдақ. в) Аса таяқ, қобыз, домбыра. Түрлi асыл тастармен әрленiп, жiбек жiптермен зерленген сәндi бас киiм. Қыз жасауының ең керектi дүниесi. а) бөрiк ә) жаулық б) сәукеле в) тақия
Киiз үй неше топқа бөлiнедi? а) 5 ә) 4
б) 3 в) 2
Басқұр дегенiмiз не? а) Бұл керегенiң сыртындағы шым шидiң сыртынан тасталған жалпақ құр ә) Үйдiң iшкi сәнiн келтiру үшiн б) Бұл керегенi қатты қып байлайтын сом арқан
Ауқатты әлдiлер тiгетiн ордалар неше қанатты болады? а) 4, 6, 8, 10, 12, 14 ә) 1, 3, 5, 7 б) 3, 8, 11, 13 в) 15, 20, 25, 27 Сәулет өнерi алғаш рет қазақстанның қайсы аумағында дамыған ? а) Сығанақ, Созақ, Сауран, Отырар ә) Жетiсу, Балқаш, Отырар б) Алматы, Қазығұрт, Шымкент в) Жетiсай, Астана, Тараз Қазақ әйелдерiнiң ең көп пайдаланатын бұйымын атаңыз? а) бiлезiк ә) сырға б) алқа в) жүзiк
Аса қадiрлi жүзiкке кiмнiң атын жазады? а) Ахмет ә) Амангелдi б) Мұхаммед в) Абайдың Ерлердiң қысқы бас киiмi а) Бөрiк ә) Тымақ
б) Шарф в) Тақия
Тұмақ - а) ерлердiң қысқы бас киiмi ә) қысқы киiм, қой терiсiнен тiгiледi. б) жағалы асыл киiм, байлар киген в) сырт киiм, түйе жүнiнен тiгiлген Тон - а) ерлердiң қысқы бас киiмi ә) қысқы киiм, қой терiсiнен тiгiлген б) жағалы асыл киiм байлар киген в) сырт киiм түйенiң жүнiнен тiгiлген Жақы - а) ерлердiң қысқы бас киiмi ә) қысқы киiм қой терiсiнен тiгiлген б) жағалы асыл киiм байлар киген в) сырт киiм түйенiң жүнiнен тiгiлген Шекпен - а) ерлердiң қысқы бас киiмi ә) қысқы киiм қой терiсiнен тiгiлген б) жағалы асыл киiм байлар киген в) сырт киiм түйенi· жүнiнен тiгiлген Күпi - а) ерлердiң қысқы бас киiмi ә) қысқы киiм қой терiсiнен тiгiлген б) жағалы асыл киiм байлар киген в) ертеден киген, әйелдерде ерлерде киген Сәукеле не үшiн керек? а) әсемдiк үшiн ә) ұзатылатын кезде б) қыздар киедi в) барлығы дұрыс Келiн босанатын үйдiң босаға жағына қамшы, мылтық, қылыш iлiп қояды. Мұның себебi: а) ол үйге жын перi сияқты зиянды нәрселер кiрмей ә) ол үйге ешкiм кiрмесiн дегенi б) қазақ халқының салты сондай в) ұл босансын деген ниетпен Киiм кешек салатын арнайы сәндi жасалған, бетi ою-өрнекпен әшекейленген, үлкен қақпақты қорап ыдыс қалай аталады. а) абдыра ә) кебеже б) сырмақ в) жастық ағаш Сымбатты сәукеленiң бағасы ХХ ғасырдың бас кезеңiнде қанша құнымен бағаланып отырды? а) 3-4 мың сом күмiс ә) 1-2 мың сом күмiс б) 5-6 мың сом в) 1-3 мың сом күмiс Қазақ келiншектерiнiң ең әдемi, ең көп қолданған әшекей бұйымын атаңыз? а) түйреуiш ә) түйме
б) белбеу в) бойтұмар ХХ ғ. басында қандай ұлттық киiм қымбат бағаланды? а) Киiмшек ә) Сәукеле б) Бөрiк
Ертеректе ауқатты адамдар киген бұл күндерi өте сирек кездесетiн жағалы әрi асыл киiмдердiң бiрi - жақсы ненiң терiсiнен тiгiлген: а) жылқының ә) Түйенiң б) қойдың в) Сиырдың Ұзатылған қыз киетiн аса қымбат, бағалы, әрi әсем бас киiм? а) Сәукеле ә) Бөрiк
б) Тақия в) Жаулық Қойдың терiсiнен тiгiлген қыстық жылы киiм - а) Тон ә) Жақы
б) шекпен в) iшiк
Тек қана түйе жүнiнен тiгiлген жаздық сырт киiм - а) Шекпен ә) Жақы
б) Тон в) iшiк
Тарыны уақтауға араналған құрал - а) Келi ә) Астау
б) Күбi в) Кебеже Тоқшылық пен берекенiң, ырыс-несiбенiң айғағы, қасиеттi киелi ыдыс - а) қазан ә) шара
б) қасық в) пышақ
Металдан жасалған ожау қай ғасырда пайда болған? а) Х-ХІ ғғ. ә) VIII-IX ғғ. б) XV-XVI ғғ. в) XVI-XIX ғғ. ХХ ғ бас кезiнде сәукеленiң құны қанша болған? а) 3 мың сом ә) 4 мың
б) 3,5 мың в) 1 немесе 2 мың сом Терiден жасалған ыдыстың ең үлкені: а) Саба ә) Мес
б) Торсық в) Барлығы дұрыс Киiз үйдiң есiгi әдетте қай жаққа қаратылып тiгiлген - а) Оңтүстiкке ә) Батысқа б) Шығысқа в) Солтүстiкке Түндiк дегенiмiз не? Қандай мағына бередi? а) киiз үй шаңырағын жабатын киiз ә) кереге бойын жабатын киiз б) уық бойын жабатын киiз в) барлығы дұрыс Жаңа төлдеген малдың төлi енгенен кейiнгi алғашқы сүтiнен жасалатын тағам? а) уыз ә) iрiмшiк б) сүзбе
Балықтан жасалатын тағам? а) қарма ә) жент
б) Балқаймақ в) Сөк
Малдың төлдегенен кейiнгi алғашқы сүтi не деп аталады? а) Уыз ә) Ежiгей б) Қатық в) Шалап
Биенi алғаш байлап жаңадан ашытылған қою қымыз? а) Уыз қымыз ә) Бал қымыз б) Қунан қымыз в) Бестi қымыз Үш түн сақталған өте күштi қымыз? а) Дөнен қымыз ә) Бестi қымыз б) Бал қымыз в) Уыз қымыз Үш күн сақталған өте күштi қымыз? А) Дөнен қымыз ә) Бестi қымыз б) Бая қымыз в) Уыз қымыз Биенi алғаш байлап жаңадан ашытылған қою қымыз? А) Уыз қымыз ә) Бал қымыз б) Құнан қымыз в) Бестi қымыз Түйе сүтiнен жасалатын сусын а) шұбат ә) қымыз
б) қатық в) шалап
Пияз бұрыш, сiрке суын күштiрек қосып жасайтын тұздық? А) ақ тұзджық ә) сөл тұздық б) құрт тұздық в) май тұздық Еттi турап алып нанның арасына орап, пешке пiсiрген тамақ қалай аталады? А) қарын қуырдақ ә) бәлiш қуырдақ б) май қуырдақ в) қуырдақ Қазақтардың ертеде пайдаланған ұлттық тағамы а) ет,сүт, қымыз, сарымай, құрт, iрiмшiк ә) палау, шашлык б) қуырдақ, сорпа в) торт, печеный, салат Қатық қандай жануардың сүтiнен дайындалады? А) жылқы ә) ие
б) түйе в) қой, ешкi, сиыр Қазақтың ұлттық тағамы? А) қуырдақ ә) бесбармақ б) палау в) айранкөже Қымыз қанша түрге бөлiенедi? А) 6 ә) 4
б) 5 в) 3
Мал етiнен қазақтың ұлттық тағамының ең бастысы ет осылып қандай тамақ дайындалады? А) Палау ә) Бесбармақ б) Сорпа в) Айран көже Турап қарынға салып асқан еттi қалай атаймыз? А) бiтеу ә) шұжық
б) бұжығы в) сырбаз Шұбат - а) түйе сүтiнен ашытылатын сусын ә) бауырдай болып ұйыған айран б) сүттен ең алдымен жасалатын тағам в) кiлегейлi алынбаған сүт. г) ұсақ малдың миынан жасалған тағам.
Қазақ жерiнде неше түрлi келi болған? а) 3 ә) 1
б) 2 в) 4
Қазақта силы қонаққа бас тарту ежелгi ел дәстүрi. Ол қандай ұғымды бiлдiредi? а) ол адам әлемдi бас пен билейдi деген мағынаны бiлдiредi ә) үй иесi қонақтарын сыилағандықтан б) алыстан келген ең силы қонаққа ұсынған
Құдаға бас ұсынылса күйеу бала мен келiнге не ұсынылған? а) Төс берген ә) Жамбас жiлiк берген б) Қазы-қарта құйрық берген в) Тоқпан жiлiк Қазақ көбiнесе соғым сойғанда iстейдi. Жақын туыс көршi қолаң тұтас болады. Жұрт лықа тоймаса қазақ үшiн үлкен кемiстiк. Қазақта мұны не деп атайды? а) қимай ә) үлпершек б) мипалау в) жаубүйрек Мал етiнен қазақтың ұлттық тағамының ең бастысы ет осылып қандай тамақ дайындалады? а) Палау ә) Бесбармақ б) Сорпа в) Айран көже Қай ғалым «Жастар және ислам» деген кiтабында сүндет бала үшiн қауiптi деген? а) Нұрмағанбетов ә) Қайрақпайев б) Баймағанбетов в) Жүсiпов «Медицина және дiни әдет ғұрып» атты кiтаптың авторы? а) Қайрақбаев ә) Нұрмағанбетов б) Жүнiсов в) Қожабекова «Жетi қазына» кiтабының авторы кiм? а) Х. Арғынбаев ә) С. Хашев б) С. Кенжеахметұлы в) Б. Қайрақбаев Үш данаға кiмдер жатады? а) Сакен, Бейiмбет, Ілияс. ә) Абай, Шоқай, Ыбырай. б) Ахмет, Сакен, Мiржақып. в) Ыбырай, Смағұл, Сұлтанбек. Дiнсiздiктi уағыздайтын арнайы газет қай жылы шықты? а) 1934 ж. ә) 1930 ж. б) 1924 ж. в) 1920 ж. К. Нұрмағанбетов кiтабының аты: а) «Ислам және дiн» ә) «Жастар және ислам» б) «Әдет дiни ғұрып» в) «Жастар және дiн» Қазақ халқының салттары мен дәстүрлерiнiң көпшiлiгi немен байланысып жатыр: а) дiни сенiмдер және ырымдармен ә) табиғатепен б) материалдық жағдаймен в) әлеуметтiк саяси жағдаймен Той-думан дастарқанынан тәттi тағамдарды тойға келмеген туыстарға арнайы берiп жiберу рәсiмi? а) сарқыт ә) сәлемдеме беру б) aсату в) тәбәрiк Үлкен күш пен көп қалды қажет ететтiн ауыр жұмыс атқарылғанда жақындардың немесе көршi қолаңдар мен жора -жолдастардың көрсететiн көмегi не деп аталады? а) асар ә) тәбәрiк б) жыртыс в) асату
Жұмбақ айтысын дамытуда айрықша еңбек еткендер а) Шортанбай Жанақ ә) Мұрат Сүйiнбай б) Нұржан Сапарғали в) Сара Бiржан Ақындардың негiзгi кәсiбi? а) даяр өлеңдердi жырау ә) өз жанынан өлең шығару б) жаттама өлеңдер
Дiнсiздiктi уағыздайтын арнайы газет қай жылы шықты ? а) 1934 ә) 1930
б) 1924 в) 1920
Үш данаға кiмдер жатады? а) Сәкен, Беиiмбет, Ілияс ә) Абай, Шоқан, Ыбырай б) Ахмет, Сәкен, Мiржақып в) Ыбырай, Смағұл, Сұлтанбек Қызды ұзаттар алдында болатын айтыс түрi? а) бәдiк ә) жұмбақ б) қыз бен жiгiт в) жар-жар «Сырға салу» кезiнде жiгiт жағынан 4-5 адам барып, қандай ырымын жасап, сырғасын салады? а) сырға салу ә) бесiк құда б) жыртыс в) құда түсер Ұзатылған қыздың өз жұртына арнайы баруы не деп аталады? а) төркiндеу ә) той бастар б) базарлық в) байғазы Ержiгiттiң неше жұрты бар? а) 5 ә) 2
б) 4 в) 3
Жас адам жолға шыққанда жасалатын дәстүрлi бас қосу не деп аталады? а) тоқымқағар ә) төркiндеу б) ауызбастырық в) байғазы Бiреудi сөзбек ұрып жығып, оны орнынан тұрмастай етiп өлеңмен шығарғанда немесе өткiр әзiл тастағанда ұтылған адам өзiнде әлгi сөздi басқа адамға таратпау үшiн не бередi? а) ауызбастырық ә) байғазы б) базарлық в) той бастар Соғып алған олжаны, тауып алған затты немесе адам жанындағы кiсiлерге сыйға тарту керек. Мұны қазақтар не деп атайды? а) Байлау ә) Тоқымқағар б) Ауызбастырық в) Той бастар Байғазы қандай сый? а) Жастардың жаңа киiмi үшiн берiледi ә) Балалардың асық ойнағаны үшiн берiледi б) Жастардың ат жарысы үшiн берiледi в) Қыздарға жiгiттердiң Мойын тастау: а) неке қиылғаннан кейiн келiншек аталатын қалыңдық. ә) қыз жақ отау көтерiп ұзатса ғана болады. б) күйеу бала келiсiмiмен ауылдағы ең сыйлы бәйбiше. в) күйеудi алып келу үшiн барған же·гесi. г) ұрын тойда қыздың барлық жасауы.
«Бесiк құда» нешiншi жылдары қолданысқа енгiзiлдi? а) 1970 ә) 1980
б) 1990 в) 2000
Екi адам достықтары артып, туыс болғысы келсе балалы болмай жатып құда болып жатады. Бұндай құдалықтың түрiн қалай атайды? а) Туыс құда ә) Бел құда б) Бас құда в) Бәрi дұрыс Қазақтың салт-дәстүрi бойынша қыз айтыруға баратын өкiл? а) қуғыншы ә) Айтырушы б) Жаушы в) ұры
Қызды ұзатар алдында болатын айтыс түрi? а) бәдiк ә) жар-жар б) жұмбақ в) қыз бен жiгiт Жаңа түскен келiнiң бетiн ашып көпшiлiкке таныстыру дәстүрi - а) беташар ә) құда түсу б) қыз ұзату в) келiн той Үйдiң үлкендрi жол жүрiп кеткенде ауыл жастары сол үйге жиылып не жейдi, және оны қалай атайды? а) Наурыз көже ә) Бастаңғы б) Құдалық той в) Ойын ойнау тойы Күйеуi өлiп, жастайынан жесiр қалған жас әйелдi салт бойынша күйеуiнiң туыс иағасы немесе iнiсiмен қосылу салты: а) Әмеңгерлiк ә) Сүйек жаңғырту б) Жолаяқ в) Құда түсу Құда-құдағилар құданың үйiне кiрерде бiр әйел олардың жолын бөгеп кiргiзбейдi қашан ырымын алған соң босатады. Бұл қандай кәде? а) шашу-шашу ә) көпшiк қыстырар б) сыбаға асу в) босаға аттар г) табалдырық
Қыз өзге жұртқа келiн болып, кетiп бара жатқанда айтылатын ән? а) Елiмай ә) Туған жер б) Сыңсу в) Ана туралы ән Қазақ халқында қыз алысып, қыз берiсiп құдалықты жалғастыруды қалай атайды? а) сүйек жаңғырту ә) алып қашу б) айттыру в) қыз ұзату Қыз ұзатылған кезде айтылатын ән? а) жар-жар ә) қоштасу б) мұңдасу в) беташар Қыз ұзатыларда ата-ана, құрбы-құрдас, ел -жұртымен қоштасып айтатын ән: а) Сары жайлау ә) Сыңсу б) Жар жар в) Аужар Келiн түскенде күйеудiң құрбы замандас, қарындас женгейлерi қарсылап салар ән: а) Аужар ә) Жар - жар б) Жыртыс в) Сары жайлау Жар-жар айтысы қандай кезде орындалады? а) Қыз ұзаттар алдында ә) Төркiндеуде орындалады б) Қоштасарда в) Бәрi дұрыс Үйлену тойында жасалатын ең басты кәделердiң бiрi? а) Жыртыс ә) Жасау
б) Кәде в) Жаулық Қызбен жiгiттiң арасында дәнекерлiк ететiн әйелдi осылай атайды? а) жеңге ә) әпке
б) шеше в) жеңгетай Күйеудiң қыз анасына берiлетiн сый төлемi: а) той мал ә) шашу
б) сүт ақы в) немеурiн Күйеу алған қалындығының аулына келгенде, сондай ақ қалыңдық келiн болып түскенде түрлi тәттi дәм шашылады: а) сүт ақы ә) шашу
б) жасау в) той мал Күйеу жiгiт қалыңдығына алғаш ұрын барғанда төленетiн төлемi: а) той мал ә) жасау
б) жiгiт түйе в) iлу
Ерiнiң әйелiмен ажырасуы құранда қалай аталады? а) талақ ә) талақхат б) тұл еркек в) тұлды ат Құдаласу кезiнде екi жақтың бiр бiрiне тартатын тартуы: а) киiт ә) жасау б) кәде в) неке асы Құда мен құдағи, нағашы мен шиендер кәртигенде ұмытшақ болып кетпес үшiн, сақ сергек болулары үшiн қандай ойын ойнайды? а) арқан тарту ә) от ойыны б) теңге алу в) тобық ойыны г) дойбы ойыны
Құда түсу, сырға салу салты нешiншi жылы қолданысқа енгiзiлдi? а) 2000 ә) 1990
б) 1980 в) 1970
Қазақ салты бойынша ұзатылған қыз төркiнiне неше жыл өткен соң барған? а) 2 жыл ә) 1 жыл
б) 4 жыл в) 3 жыл
Қыз күйеу үйiне барарда тiктiредi және ұзатылғанда киген бас киiм? а) сәукеле ә) бөрiк б) тақия в) тымақ
Қыз сәукеленi қандай кезде киген? а) ұзатылғанда ә) құда түскенде б) төркiндегенде в) қыдырғанда Наурыз мейрамында iстелiнетiн тағам - а) бидай көже ә) жүгерi көже б) мас көже в) наурыз көже Қазақ халқында жыл сайын өткiзетiн мерекелердiң бiрi «Наурыз» бұл сөздiң мағынасы- а) жаңа жыл ә) жаңа күн б) жаңа уақыт в) мейрам күнi Ұлттық ойындарға нелер жатады? а) ақсүйек, алтыбақан, тоғыз құмалақ, көкпар ә) көксерек б) тығылмашық в) асық ойнау Бауыздалған қозы немесе лақты қолданатын ұлттық ойын түрi? а) «Көкпар» ә) «Қыз қуу» б) «Жамбы ату» в) «Тоғыз құмалақ» Қазақ халқының адам өлген кезiнде орындалатындардың бiрi? а) көрiсу ә) естiрту б) көңiл айту
Он-он бес адамға марқұмның киiмдерiн, не бұйымдай тартылады. Алатынды әр рудан, құдалардан болуы шарт. өлiктiң туыстарына тиесiлi емес. Бұл қандай кәде? а) сиат беру ә) асын беру б) иман үйiру в) арыздасу г) имансу
Қазақ халқының адам өлген кзiнде орындалатындардың бiрi ? а) Көрiсу ә) Естiрту б) Көңiл айту «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» пәнінен бақылау сұрақтары. Ұлттық салт-дәстүрлер. Ұлттық мінез туралы түсінік. Халықтық салт-дәстүрлер. Діни әдет-ғұрыптар. Отбасылық той-томалақтар. Бала тәрбиесіне байланысты салт-дәстүрлер. Екі қабат әйелдерге қамқорлық. Қазанжарыс Шілдехена. Сүйінші. Балаға ат қою. Тымаққа салу Бесікке салу Тыштырма Бесіктің түрлері. Бесіктің жабдықтары. Бесіктің құрылысы. Бесік той. Қырқынан шығару Тұсау кесу. Кіндік кесу дәстүрі. Тұсау кесер той. Қой сою дәстүрі. Тұсау кесер той. Сүндет той. Баланы асырап алу Тұлым Айдар Мойнына бұршақ салу Балаға ел шежіресін үйрету. Жеті ата Ат тергеу Баланың дене бітіміне байланысты сындар мен тиым. Ырым Көз тию Адамның мінезіне, қылығына байланысты атаулар. Саусақ атаулары. Амандасу салты. Ұлттық отбасы тәрбиесі. Табиғат аясы адамның алтын ұясы. Экологиялық уақыт өлшемдері. Тұрмыс салт-дәстүрлер. Қазақтың баспанасы – киіз үй. Киіз үйдің жиһаздары мен киімдері. Қазақтың зергерлік қол өнері. Ою-өрнек түрлері мен атаулары. Зергерлік бұйымдар. Дәстүрлі қолөнер түрлері. Ағаштан жасалатын бұйым түрлері. Тастан жасалатын бұйымдар. Металдан жасалатын бұйымдар. Ұлттық киімдер. Қазақтың тағамдары, дастархан мәзірі. Шаруашылыққа қатысты салт-дәстүрлер. Ата кәсіп. Жылқы малдың патшасы. Сиыр бақтым, садақ қақтым. Арпа бидай ас екен. Аң аулау, салт құру. Әлеуметтік, мәдени салт-дәстүрлер. Ақындар айтысы. Өнер алды қызыл тіл. Қазақтың музыкалық аспаптары. Қазақтың ауылы, рулық, қоғамдық бірлестік. Туыстық қарым-қатынастар. Үйлену және үй болуға байланысты салт-дәстүрлері. Құда түсу. Қынаменде Жаушы жіберу. Құдалықты қарсы алу. Бесік той көрсету. Ілу тойы. Ұрын келу. Қыз танысу Жасау. Қызойнақ Қалың-мал кәделері. Келін түсіру тойы. Тойбастар Беташар Босаға майлау Наурыз мейрамы. Қазақтың жаңа жылы. Ұлттық ойын түрлері. Көкпар Тоғызқұмалақ Монданақ Орамал тастау Соқыртеке Белбеусоқ Тасымақ Асықтың түрлері. Бата, тілектердің мән-мағынасы. Діни мейрамдар. Құрбан айт. Ораза тұту. Өлген адамдарды жерлеу. Ас беру рәміздері. Бүгінгі күннің салт-дәстүрлері. Саятшылық дәстүрі. Кроссворд Кісі болар баланың несімен ісі бар? Халқымыздың мәдениетінің алғашқы беташарын ата? Келінге арнап көтерілген үйді не деп атайды? Шаңырақтан кейінгі ерекше қастерлейтін киіз үйдің бөлігі? Көне архайзмнің бірі Киім кешек салатын ою-өрнекпен жасалынған қорап не деп аталады?
13. Студенттердің академиялық білімін рейтингтік бағалау жүйесі Білім беру ісіндегі басты приоритет – студенттердің жеке шығармашылық мүмкіндіктерін дамыту, оларды дара тұлға етіп әзірлеу. Оқу үрдісінде басымдылық рөл оқытушыға емес, студентке берілуі тиіс, студент белсенділік көрсетуі тиіс, оны оқытпай, ол өздігінен оқуы керек. Оқытудың негізгі мақсаты - өз бетінше дами алатын жеке адамды қалыптастыру болғандықтан, оқытудың негізгі формасы – студенттермен жұмыс істеу, дифференциялау. Әрбір студент басқа студент пен салыстырылмайды, керісінше өзімен - өзі салыстырылады. Студенттер өз нәтижелерін бағалай білуге үйренуі аса маңызды. Студенттердің білімін бағалау – оның жіберген қатесіне жазалау емес, жетістігін мадақтау, көтермелеу құралына айналуы тиіс. Студенттердің білімін бағалау кредиттік оқыту жүйесінің міндетті элементі болып кіреді. Қорытынды бақылау-емтихан студенттің академиялық уақыт ішіндегі кәсіптік білім бағдарламасын меңгеру дәрежесін анықтау үшін өткізіледі. Емтихан компьютерлі, жазбаша тестермен немесе ауызша, жазбаша түрде өтеді. Емтиханның өту формасын оқу-әдістемелік кеңес тағайындайды. Студенттің білімін бағалау рейтингтік балл екі бөліктен тұрады: біріншісі – рейтинг балының 40% құрайды, оны студент күнделікті бақылау (ОБСӨЖ), СӨЖ тапсырмаларын орындағаны үшін жинақтайды. (А1;А2-жетінші және он төртінші апталарда өткізілетін аттестаттау балдары), екіншісі – рейтинг балының 60% құрайды, ол қорытынды бақылау – емтиханның нәтижесі осы балдардың қосындысы студенттің білімінің рейтингтік көрсеткіші: R=(А1+А2)x0,4 + Э x0,6 Рейтингтің жоғарғы мәні – 100 балл Студенттің оқу жылындағы академиялық үлгерімі GPA мәні былайша есептеледі: GPA = 
И1, И2,..., ИП – студенттің қорытынды балының сандық баламасы. К1, К2,..., КП – студенттің оқыған пәндер кредиті 1 курс студенті келесі курсқа көшу үшін GPA мәні «Д+» – 1,33 (55-59%) балдан кем болмауы керек, 2 курс студенті үшін – «С+» – 2,33 (70-74%), 3 курс студенті үшін «В-» – 2,67 (75-79%) кем болмауы керек. Әр деңгейдің ұпай саны студенттердің білімін бақылаудың үлгілері мен кіріспе, ағымдағы және аралық бақылаулармен жиналады. Төменде студенттердің баллмен есептегенде білім градациясының кестесін беріп отырмыз:
Пәннен F – деген баға алған студент деканат белгілеген мерзімде оны қайта тапсыру керек 14. «Қазақ халқының салт-дәстүрлері» курсы бойынша оқу процесінің картасы
жүктеу/скачать 2,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||