Қазақ халқының СƏулет өнері ежелгі қҰрылыстар
жүктеу/скачать 4,98 Mb. Pdf көрінісі
|
СЕН БІЛЕСІҢ БЕ 501-600
- Бұл бет үшін навигация:
- «Даңқ» мемориалы
| ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ
СƏУЛЕТ ӨНЕРІ Мемориал құрылыстaр Белгілі бір халықтың, қалалардың тарихы мен жеке тұлғалардың еңбегін есте қалдыруға арналып салынған архитектуралық-мүсінді ескерткіштерді – мемориал құрылыстaр дейді. Мемориал құрылыстар Қазақстан аумағында өте көп. Мемориал құрылыстар тарихы өте ертеден бастау алады. Мысалы: Қарағанды облысындағы Бегазы мазары (б.з.б. XVІ – ХІ ғғ.), Дəндібай мазары (б.з.б. ХІ – ІХ ғғ.), Қызылорда облысындағы Баланды-2 кешені (б.з.б. ІV – ІІ ғғ.), 1975 жылы Алматы қаласындағы 28 панфиловшылар саябағында «Даңқ» мемориалы орнатылды. Бұл ескерткіш-кешен 1941 жылы 16 қарашада Мəскеу түбінде Дубосеково разъезіндегі Алматыда жасақталған генерал- майор И.В. Панфилов басқарған 316-атқыштар дивизиясының (1075-атқыштар полкі 4-ротасы 2-взводының) 28 жауынгерінің ерлігін мəңгі есте қалдыру үшін орнатылған. Сəулетшілері – Т.Бəсенов, Г.Сейдалин, В.Н. Ким жəне мүсіншілері – В.В. Андрющенко, Р.Е. Артимович. Ескерткіш-кешеннің төр жағында жауға қарсы «Даңқ» мемориалы Абат-Байтақ кешені (ХІV – ХV ғғ.), 28 панфиловтер Ақтөбе облысындағы Абат-Байтақ кешені (ХІV – ХV ғғ.), Атырау облысындағы Жұбан күмбезі (ХІХ – ХХ ғғ.) жəне т.б. кешендерді айтуға болады. Қазақстанның батыс облыстарында мемориал құрылыстар құлпытас, қойтас, сандықтас, үштас, қошқар бейнелі тас т.б. тұрады. Мемориал құрылыстар тас қорымдар түрінде де (сағана тамдар) кездеседі. Соңғы кезеңде Қазақстанда ірі-ірі мемориал құрылыстар салынды. Олар белгілі тарихи оқиғаларға, («Ерлік даңқы» мемориалы, 1970, мүсінші – Н.Соболев; архитекторы – Т. Жəнібеков, Ақтөбе қаласы), еңбек жолындағы адамдарға («Шахтер даңқы» монументі, 1978, мүсінші – А.П. Билык, архитекторы – А.Мальков, Қарағанды қаласы) т.б. орнатылды. ұмтылған панфиловшы жауынгерлер мүсіні орнатылып, алдындағы алаңға мəңгілік алау жағылған. Оның екі қапталындағы ұзын гранит қабырғада «Отанымыздың бостандығы мен тəуелсіздігі үшін шайқаста ерлікпен қаза болғандардың даңқы мəңгі арта берсін» деген жазу қазақ жəне орыс тілдерінде жазылған. Ал екі босағасында 1917 |