Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет193/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

Қол
 
сілтеу.
Эмоция адам өз еркінен тыс жасайтын түрлі қимыл
-
қарекеттер арқылы да көрінеді. Қол сілтеу ашуланған кезде, үміт 
үзілгенде, шарасыз күйде жасалатын қимыл
-
қарекетке
жатады. 
Мысалы, 


226 
Кенет ашуы басылып, шарасыз қалыпта
 
қол
 
сілтеді
 
(М. 
Мағауин).

 
Әй, осыларға жүктелген жауапкершілік... –
 
деп әкесі 
қолын бір 
сілтеді
 
де теріс қарап кетті (С. Мұратбеков).
Қол
 
қағу.
Қол қағу ашулану, жақтырмау, қарсылық білдіру, 
күйіну, ызалану мағыналарын береді.
 
Мысалы,
 
Көзі қызара жасаурап 
қанталап, қабағы кіржиген Қайрақ: «ойбай
-
ай, өлдім
-
ау... өлдім
-
ау...» 
деп, шолтаңдай басып шанасына қарай жүрді. Қолтығынан демей 
берген Дәнештің 
қолын
 
қағып жіберді
(С. Мұратбеков). 
Бас бармағын көрсету.
Риза болғанды, қатты қуанғанды білдіреді. 
Адам эмоциясынан, оның түрлі жағдайларға байланысты ой
-
пікірінен, көзқарасынан хабар беретін дене мүшелерінің бірі –
бас. 
Қазақ тілінде адамның түрлі эмоциялық күйінен, сол эмоция әсерінен 
жасалатын қимыл
-
қарекетінен хабар беретін 
бас араздық; бас 
ауыртты; бас байлады; бас бермеді; бас білдірді; бас білмейтін; бас 
жарып, көз шығарып барады; бас иді; бас изеді; бас имеді; бас
-
көз 
демей; бас көтерді; бас көтере алмады; бас көтертпеді
т.б. да 
тұрақты тіркестер қалыптасқан. Бастың түрлі қимылдары және ол 
арқылы білдірілетін мағыналар:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   189   190   191   192   193   194   195   196   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет