Қазақ тіліндегі эмоционалды
жүктеу/скачать 57,39 Mb. Pdf көрінісі
|
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19
| [
68, 34]. Еңбекте адам эмоциялары тақырыбындағы кірме фразеологизм - дердің бейнелі негізі семантикалық модельдер арқылы талданады. Автордың пікірінше «ашулану» тақырыпшасына кіретін кірме фразео - логизмдердің прототипін талдау арқылы жасалған семантикалық модельдер өті жарылу, өті қайнау/не еру, өтін әкету фразелогизм - дерінің негізінде халықтың «өт – адамның ағзасының жұмысын қамтамасыз ететін маңызды орган» деген түсінігі жатыр. «Өті жарылу фразеологиясында «өліп кете жаздады, өлімнің аз - ақ алдында болды» мағынасы бар, оның негізінде өлімнен қорқу сезімі жатыр», – деп жазады [ 68 , 34]. Ізденушінің пікірінше қазақ тіліне араб - парсы тілінен енген фразеологизмдерден ақылға бағынатын рационалды Европа мен рухани құндылықтарға басымдық беріп, ақылдан гөрі эмоцияға бағынатын Шығыс халықтарының дүниетанымындағы айрмашылық - тар айқын байқалады. Шығыс мәдениеті эмоционалдығымен, алуан түрлі бояуымен, бейнелілігімен ерекшеленсе, фразеологизмдер осы мәдениеттің тілдегі айқын бейнесі болып табылады. Қазақ тілінің фразеологизмдері бүгінгі күнге дейін көркем шығар - мада қолданылуы тұрғысынан, мағыналық - тақырыптық топтарына қатысты, сондай - ақ, жекелеген тілдермен салыстыра, салғастырыла зерттеліп келеді. Фразеологиялық зерттеулердегі адам эмоциясына қатысты бірліктердің қарастырылуы қазақ фразеологиясының теориясына өзіндік үлес қосады, қазақ тіл біліміндегі эмоционалдылық мәселесінің одан әрі зерттелуіне белгілі бір дәрежеде бағыт - бағдар береді. |