Қазақстан мектептердегі балаларғА Қатысты зорлық-зомбылықты бағалау
жүктеу/скачать 2,14 Mb. Pdf көрінісі
|
Публикация на каз
| 4.10-сурет.
Балалардың арасында тәртіпті ұстап тұру мен кемсіту әдістеріндегі жас айырмашылықтары 4.9-сурет. Балаларға қатысты тәртіптік жаза мен кемсітушілік шараларындағы қала мен ауылдың айырмашылықтары 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Талдау 4.11-кестеде көрсетілген балаларға қатысты жазалау мен кемсіту әдістері тұрғысынан демографиялық ерекшеліктерін анықтайтындай етіп жүргізілді. Талданған демографиялық ерекшеліктер жыныс ерекшелігін, мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер арасындағы айырмашылықты, қалалық және ауылдық өңірде тұру айырмашылығын, жас айырмашылықтарын және мектептегі жұмыс өтілін қамтиды. Мектептерде балаларға қатысты мұғалімдер мен мамандандырң тәртіптік жаза шараларын қолдануында елеусіз гендерлік айырмашылықтар байқалады. 4.7-сурет- те анықталған гендерлік айырмашылықтар ұсынылған. Әйел жынысты мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер құрамымен салыстырғанда (19,5%) ер жынысты мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер бала- ларды жазалау үшін жиі мектеп директорларына жібереді. Салыстыратын болсақ, ер мұғалімдер мен қызметкерлерге қарағанда (66,3%), әйел мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер тәртіптік жазаның жағымды әдісетерін жиірек қолданады. Физикалық зорлық-зомбылық тұрғысынан кел- генде, оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлер құрамының 10,1%-ы өткен жылы баланы жазалауда дәретхананы қолдануға рұқсат бермеген, 5,8%-ы ұзақ уақыт бойына баланы ыңғайсыз жағдайға қалдырған, 0,9%-ы бала- ны қолынан қаққан/ұрған және 0,7%-ы баланы таяқпен, нұсқағышпен, белдікпен не сызғышпен ұрған. Ақырында, балаларға қатысты кемсітушілік тұрғысынан алғанда, 4.13-кесте мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлердің 2,5%-ы өткен жылы баланың киіміне немесе тұрғылықты орнына қатысты теріс пікір білдіргенін және 1,4%-ның мүмкіндігі шектеулі оқушы туралы теріс жағымсыз пікір айтқандығын көрсетеді. Балаларға қатысты тәртіптік шара қолдану не- месе кемсіту тәсілдерінде мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер құрамының арасында елеусіз айырмашылықтар анықталды. Алайда, мамандандырылған қызметкерлермен салыстырғанда (14,8%) оқытушылар (21,7%) тәртіптік жаза қолдану үшін балаларды жиірек мектеп директорына жіберген. Бұған қоса, мамандандырылған қызметкерлер құрамымен салыстырғанда (1,2%) балаларға қатысты жаза қолдануда дене еңбегін пайдалануға мұғалімдер (6,1%) бейім. 114 ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ Балаларға қатысты тәртіптік шара қолдану не- месе кемсіту тәсілдерінде мұғалімдер мен мамандандырылған қызметкерлер құрамының арасында елеусіз айырмашылықтар анықталды. Алайда, мамандандырылған қызметкерлермен салыстырғанда (14,8%) оқытушылар (21,7%) тәртіптік жаза қолдану үшін балаларды жиірек мектеп директорына жіберген. Бұған қоса, мамандандырылған қызметкерлер құрамымен салыстырғанда (1,2%) балаларға қатысты жаза қолдануда дене еңбегін пайдалануға мұғалімдер (6,1%) бейім. 4.9-сурет 4.11-кестеде көрсетілген балаларға қатысты тәртіптік жаза қолдану мен кемсітушіліктің тек қалалық және ауылдық айырмашылықтарын көрсетеді. Қала мектептерінде оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлермен салыстырғанда (19,5%) ауылдық мектептердің мұғалімдері мен мамандары (25,1%) балаларға қатысты тәртіптік жаза қолдану мен кемсітушілік әдістерін (барлық түрін) айтарлықтай жиі қолданады. Қала мектептерінің оқытушылары мен мамандарымен салыстырғанда (15,7%) ауыл мектептерінің оқытушылары мен мамандандырылған қызметкерлер құрамы (24,4%) балаларды мектеп директорларына жиірек жібереді. Жас айырмашылықтары тұрғысынан келгенде 4.10-сурет әрбір басқа жас ерекшелігі бойынша топтардағы оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлермен салыстырғанда 50-ден 59 жасқа дейінгі жас тобындағы оқытушылар мен мамандар балаларды жазалау мен кемсітуге бейімірек екендігін көрсетеді. Салыстырар болсақ, жоғары жас топтарындағы (40-тан 49 жасқа, 50-ден 59 жасқа және 60-тан 69 жасқа дейінгі) мұғалімдермен және мамандандырылған қызметкерлермен салыстырғанда төменгі жас топтарындағы (20-дан 29 жасқа және 30-дан 39 жасқа дейінгі) оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлер балалар ара- сында тәртіпті ұстап тұруда күш қолдануға неғұрлым бейім. Ақырында, 4.10-суретте көрсетілгендей, әрбір басқа жас тобындағы оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлер құрамымен салыстырғанда 60-тан 69 жасқа дейінгі жас ерекшелігі бойынша топтағы оқытушылар мен ма- мандар балаларды көбірек кемсіткен. 4.11-сурет жазалау үшін баланы мектеп ди- ректорына жіберу тұрғысынан келгенде жас айырмашылықтары бар екенін көрсетеді. Әрбір басқа жас тобындағы оқытушылармен және маман- дармен салыстырғанда, 60-тан 69 жасқа дейінгі жас тобындағы оқытушылар мен мамандандырылған қызметкерлер құрамы жазалау үшін баланы көбінесе мектеп директорына жібереді. жүктеу/скачать 2,14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|