Қазақстан Мемлекеттік шығындарды және қаржы есептілігін (МШҚЕ) бағалау 2018

44 
ұсынылды 
(iii) 
Макроэкономикалы
қ сезімталдықты 
талдау 
C 
Бюджет болжамдарына баламалы 
макроэкономикалық сценарийлердің 
әсері туралы кейбір ақпарат беріледі 
Жаңа 
параметр 
2.5.3
PI-15 САЛЫҚ-БЮДЖЕТ СТРАТЕГИЯСЫ 
Бұл көрсеткіш нақты салық-бюджет стратегиясын әзірлеу және жүзеге асыру қабілетін 
талдайды. Ол сондай-ақ Үкіметтің бюджеттік мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған 
кірістер мен шығыстар саласындағы саясат жөніндегі ұсыныстардың фискалдық 
салдарларын әзірлеу және бағалау қабілетін өлшейді. Ол үш параметрден тұрады және 
бағалауды біріктіру үшін M2 әдісін пайдаланады. Қамту – орталық үкімет. Кезең: 15.1-
соңғы аяқталған үш қаржы жылы. 15.2 және 15.3 параметрлері-соңғы аяқталған қаржы 
жылы. 
D-15.1 САЯСАТ САЛАСЫНДАҒЫ ҰСЫНЫСТАРДЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ӘСЕРІ 
Парламентке ұсынылған бюджеттік құжаттамаға түсіндірме жазба енгізілді, онда 
бюджет кезеңіне байланысты кірістер мен шығыстар жөніндегі саясат туралы барлық 
шешімдер ескерілді (3 жылға алдын ала). Түсіндірме жазбада мыналар қамтылған: 
-
- бюджеттік бағдарламалардың тікелей нәтижелерін көрсетуді қоса алғанда, 
бюджеттік бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар контекстінде 
бюджет қаражатын жұмсау бағыттары туралы ақпарат; 
-
- ағымдағы жағдайдың және бар проблемалардың қысқаша сипаттамасы; 
-
ұсынылған іс-шаралар мен саясаттың фискалдық әсерін қоса алғанда, 
тиімділіктің тиісті көрсеткіштерімен бірге стратегиялық жоспарларда 
көрсетілген мақсаттарға қол жеткізу үшін жағдайды жақсарту және 
проблемаларды шешу жолдарын сипаттау; 
-
бюджеттік бағдарламалар мақсаттарының және болжамды нәтижелердің 
сипаттамасы; 
-
бюджеттік бағдарламалардың тікелей нәтижелерін көрсетумен қоса, бюджеттік 
бағдарламалар мен бюджеттік кіші бағдарламалар контекстінде бюджет 
қаражатын жұмсау бағыттары туралы ақпарат; 
-
соңғы екі қаржы жылындағы бюджеттік бағдарламалардың іске асырылуы және 
қол жеткізілген тиімділік көрсеткіштері туралы ақпарат, сондай-ақ өткен кезеңге 
арналған жылдық бюджет туралы заңда бекітілген сомадан нақты шығыстардың 
ауытқуы туралы ақпарат (себептері, салдары) ; 
-
республикалық бюджет олардың жарғылық капиталын және/немесе бюджеттік 
несиелерін ұлғайтуға қаржы қаражатын беретін мемлекеттік кәсіпорындардың 
соңғы екі қаржы жылындағы қызметінің нәтижелері туралы ақпарат; 

45 
-
өткен қаржы жылдарына республикалық бюджеттен бөлінген пайдаланылған 
қаражатты көрсететін іске асыру процесіндегі бюджеттік инвестициялық 
жобалар туралы ақпарат. 
Түсіндірме жазба тек республикалық бюджетті ғана қамтиды және бюджеттен тыс 
қаражат пен бюджеттен тыс жүзеге асырылатын басқа да мемлекеттік қызметті 
қамтымайды. Түсіндірме жазба жарияланбайды, өйткені ақпараттың бір бөлігі құпия 
болып саналады. 
Бұл 2009 жылы PEFA есебі үшін пайдаланылған өлшемдермен қамтылмаған жаңа 
параметр. Бағалау-A. 
D-15.2 ФИСКАЛДЫҚ СТРАТЕГИЯНЫ ҚАБЫЛДАУ 
Президенттің 2013 жылғы 20 маусымдағы № 590 Жарлығымен бекітілген "Қазақстан 
Республикасының жаңа бюджет саясаты туралы" тұжырымдама ұзақ мерзімді 
перспективаны, 2020 жылға дейінгі фискалдық саясатты әзірлеу мен іске асырудың 
негізгі қағидаттары мен тәсілдерін айқындайды және мемлекеттік қаржы саласындағы 
реформалардың толықтығын қамтамасыз етуге бағытталған. Тұжырымдама екі кезеңді 
қамтиды: бірінші кезең (2014-2017 жж.) - бюджет балансын, сондай-ақ бюджеттің 
тиімділігін қамтамасыз ету үшін база құру; екінші кезең (2018-2020 жылдар) - 
мемлекеттік қаржының тұрақтылығын нығайту. Осы тұжырымдаманы іске асырудан 
күтілетін 
нәтижелер 
- 
мемлекеттік 
қаржының 
тұрақтылығы, 
бюджеттік 
инвестицияларды қоса алғанда, бюджеттік шығыстардың тиімділігін арттыру, 
экономикаға жеке инвестициялардың неғұрлым жоғары деңгейі, Жергілікті атқарушы 
органдардың тиімділігін арттыру және тұрақты экономикалық өсу үшін қолайлы 
жағдайлар жасау. Тұжырымдама мемлекеттік қаржының барлық аспектілерін қамтиды. 
Ол бюджет дефициті (мұнайға қатысты емес дефицитін қоса алғанда) және мемлекеттік 
борыш деңгейі сияқты кейбір сандық мақсаттарды белгілейді. Ол 2016 жылы 
қабылданған ҚРҰҚ қаражатын қалыптастыру және пайдалану тұжырымдамасымен 
толықтырылады, ол көлемі жыл сайын қысқаруы тиіс бюджетке жыл сайынғы кепілді 
трансферттердің көлемін белгілейді. Сондай-ақ ҚРҰҚ қаражатын қалыптастыру және 
пайдалану тұжырымдамасы қордың активтері ЖІӨ-нің 30 пайызынан төмен болмауға 
тиіс екенін белгілейді. 
Жоғарыда көрсетілген тұжырымдама фискалдық саясат қағидаттарын қамтамасыз 
еткен кезде, жылжымалы негізде жыл сайын жаңартылып отыратын мемлекеттік ӘЭДБ 
фискалдық стратегияны және алдағы үш жылға арналған фискалдық параметрлерді 
айқындайды. Бюджет туралы жылдық заңға арналған шығыстар лимиттері мен 
сметалар тұжырымдамаға толық сәйкес келетін осы фискалдық параметрлер негізінде 
дайындалды. Бағалау-A. 
D-15.3 ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕЛЕР БОЙЫНША ЕСЕПТІЛІК 
Үкімет өткен күнтізбелік жыл үшін бюджеттің атқарылуы туралы есеп дайындайды 
және оны Парламентке 20 сәуірге дейін ұсынады. Бұл мерзімдер 2017 жылға қатысты 
2018 жылы сақталған. Ілеспе түсіндірме жазбаға экономикалық жағдай және тиісті 
кезең үшін ӘЭДБ-де бекітілген мақсаттардан ауытқулар туралы түсіндірмелері бар 
фискалдық саясаттың негізгі бағыттары туралы талдамалық ақпарат, сондай-ақ өткен 
қаржы жылындағы жылдық бюджет туралы заңның орындалуы туралы егжей-тегжейлі 
ақпарат енгізілген. Дегенмен, ауытқуларды жою үшін Үкімет жоспарлаған қандай да 
бір іс-әрекеттер туралы ешқандай ескерту жоқ. Түсіндірме жазба ҚР ҚМ веб-сайтында 
жарияланады. 

46 
Белгіленген рәсімдер негізінде Парламент әрбір жылдың маусым айының соңына дейін 
бюджеттің атқарылуы туралы есепті қарайды және бекітеді. Содан кейін, Парламент 
келесі қаржы жылына арналған бюджет жобасын қарау кезінде бюджеттің атқарылуы 
туралы есепті қабылдау барысында дайындалған ұсынымдарды назарға алады. Бағалау-
B. 

жүктеу/скачать 1,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: