Қазақстан республиасының білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,27 Mb.
|
| 2.10 Адиабаталық процесс
Жүйе сыртқы ортамен жылу алмаспай өтетін процесті адиабаталық дейді Бұл процесте 
немесе
 (2.10.1)
Адиабаталық процесс кезінде жұмыс ішкі энергия есебінен істеледі. Адиабаталық ұлғаю кезінде  , онда  болады да температура төмендейді (ішкі энергиясы азаяды). Адиабаталық сығылу кезінде  болғандықтан жүйе температурасы артады (ішкі энергиясы артады). (2.10.1) формуласын Менделеев Клапейрон теңдеуіне
 , (2.10.2)
бөлейік.
 (2.10.3)
өрнекті келесі түрде жазуға болады  (2.10.4) (2.8.4.9) теңдеудің екі жағын Cv бөлейік. Онда
 ,
 (2.10.5)
мұндағы  (2.10.6)
бұл формуланы потенциялап мына түрде жазамыз:  (2.10.7)
Газ күйінің теңдеуінен  (2.10.8) қатынасын жаза аламыз.
(2.10.7) пен (2.10.8) формулаларынан:  (2.10.9)
Бұл Пуассон формуласы делінеді. Изотермиялық және адиабаталық процестердің графиктерін салыстырған жағдайда адиабата сызығының изотермаға қарағанда тіктеу болатындығы көрінеді (2.10.1-сурет). 
2.10.1-сурет. Изотермиялық және адиабаталық процестердің графиктерін салыстыру Изотермиялық ұлғаюда жүйенің төмендеген ішкі энергиясын қалпына келтіріп отыру үшін, оған үздіксіз жылу беріп, ал изотермиялық сығылуда одан жылуды үздіксіз алып отыру керек. Сондықтан изотермиялық процесте қоршаған ортамен жылу алмасу жақсы болу керек. Ал адиабаталық процесс кезінде қоршаған ортамен жылу алмасу болмау керек. Процесс адиабаталық қабықша ішінде орындалуы немесе процесс өте тез жүріп, сыртқы ортамен жылу алмасуға үлгермейтіндей болуы керек. Адиабаталық процесс кезінде істелінетін жұмысты есептейік. (2.10.1) формуланы мына түрде жазамыз:
немесе
 (2.10.10)
(2.10.5) формуладан  (2.10.11)
(2.10.7) және (ІІІ.18.11) формулаларды (2.10.10) формулаға қойып:  (2.10.12)
адиабаталық жұмысты анықтауға болады. Каталог: ebook -> umkd umkd -> Мамандығына арналған Сұлтанмахмұттану ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Қазақстан Республикасының umkd -> Студенттерге арналған оқу әдістемелік кешені umkd -> ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған «Ұлы отан соғысы және соғыстан кейінгі жылдардағы қазақ әдебиетінің тарихы (1941-1960)» пәнінен ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы umkd -> «Балалар әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті» umkd -> ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешенінің umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті umkd -> «Филология: қазақ тілі» мамандығына арналған жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
болғандықтан термодинамиканың 1-ші заңы мына түрде жазылады:
. (2.10.5) формуланы (2.10.4) –ға қойып 