Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі 3 кредит (135 сағат) алматы, 2012



бет77/131
Дата02.12.2022
өлшемі1,75 Mb.
#160864
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   131
Байланысты:
УМКД. Өзін өзі тану.Теория және практика

3 кезең. «Бұзылған пластинка»
Қағидасы: серіктесіңіздің наразылығы мен айыптарына сіз ол өзінің күш-қуатын сарп еткенше бірнеше мәрте кең мағыналы бір сөйлемді қайталай бересіз. Әдетте үш рет қайталаған жеткілікті.
Мысалы: «Бұл енді ешқашан қайталанбайды», «Мен бүгін оны талқылауға дайын емеспін», «Мен ол жайында ойланып көрейін», «Мен сені түсіндім».
Техниканың артықшылықтары: техниканың қолданылуы адамның эмоциялы қорларын үнемдеуіне мүмкіндік береді. Әрі дау-дамай да өршімейді.
4 кезең. «Шексіз нақтылау»
Қағидасы: сынға жауап ретінде сіз қарсыласыңызға нақтылаушы көп сұрақтарды қоясыз.
Мысалы: «Сіз нақты нені айтып отырсыз?», «Сіз ондай жағдайда маған қандай кеңес бере аласыз?».
Техниканың артықшылықтары: техниканың қолданылуы қарсыласыңның ұстанымын анықтап алуға мүмкіндік береді, эмоциялы қысымды төмендетеді, сынға қалай жауап беруге болатынын ойлануға уақыт береді.
Оқытушы. Бейсаналы ішкі дау-дамайды шешуде ерекше әдіс қажет болуы мүмкін. Ондай дау-дамайдың санаасты орын алатыны қиындық туғызатындықтан, оның себептері дау-дамайдың иесі үшін түсініксіздеу болады. Адамда бейсаналы деңгейде ішкі қысымды төмендетуге біршама ықпал ететін көптеген қорғаныс механизмдері болады. Сондай-ақ олар орын алған қиыншылықтарды жеңуге көмектеседі, қиындықтың ықтималды шешімдерін көрсетеді, тынығуға мүмкіндік беріп, келеңсіздіктерден қорғаныс болады, адамның «өзін-өзі сыйлау қабілетін сақтайды». Дегенмен, оның барлығы ақиқаттан белгілі бір дәрежеде бас тарту немесе оның бұрмалануының есебінен орын алады.Ол механизмдердің кейбіреулерін қарастырып көрелік.
Ығыстыру — ұнамсыз ойлардың бейсаналылық аумағына «ығыстырылуы», мотивті ұмытылуы.
Рационализация — өз әрекеттерін жеке басының ар-намысы мен өзін-өзі сыйлауының тұрғысында түсіндіру.
Жекелену — индивид қатысуға мәжбүр болған оқиғалардың ықтималды салдары туралы ойланудан бас тарту (ойлағысы келмеуі).
Проекция — кінәні өзге біреуге арту; тұлғаға тән сезімдер мен импульстерді өзге объектілерге таңу.
Сублимация — психиканың инстинктивті формаларын индивид және қоғам үшін едәуір қолайлы түрлеріне транформациялау арқылы қысымды төмендету.
Адам кейбір өмірлік жағдаяттарды ауыр қабылдауы мүмкін, оны қайсібір оқиғалар немесе айналасындағылардың әрекеттері ашуландыруы мүмкін, ол адамдардың нақты түрін ұнатпауы мүмкін. Ондай дау-дамайлардың себебін ада өзінен іздеуі қажет. Ол үшін сіздің жағымсыз реакцияңызды тудыратын бірнеше жағдаяттарды мұқият талдап, бірнеше сұрақтарға жауап беру қажет:

  • Ол... мені не нәрсе ашуландырады?

  • Ол ... неліктен мен дәл осылайша қабылдаймын?

  • Ол .... мен өзімді неліктен олай ұстаймын?

  • Неліктен басқалар ол ... басқаша қабылдайды?

  • Ол ... мен қаншалықты адекватты қабылдаймын?

  • Менің ашуымның себебі неде?

  • Бұрында менің басымнан ондай жәйт болған ба еді?

Адамның өзін-өзі жақсырақ түсінуіне көмектесуі мүмкін сұрақтардың басқа нұсқаларын қолдануға болады. Егер адам өзінің ішкі дау-дамайларының шынайы көздерін ұғына алса, ол ескі қиындықтарының жүгінен арылып, дағдарыс жағдайларына адекватты жауап бере бастайды. Тұлғаішілік дау-дамайлар және стрестер адамның дене және рухани қуаттарын сарп ету үрдістерін белсендіреді. Оларды қалпына келтіріп, іске қосу үшін, сондай-ақ жоғары қысымды жоюдың йиога, медитация, уатотренинг және т.б. әрқилы әдістері бар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   131




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет