Аударма, 2006; Мәдени-философиялық энциклопедия. – Алматы, 2007.
АПОРЕТИКА (грек. Άπορία – апориялар) – Аристотель мен Ф. Брентано еңбектерінде кездеседі. Мәңгілік сауалдардың жауабын табу іздейтін философиялық ойлаудың ерекшелігін көрсету үшін Н. Гартманның таным метафизикасында қолданған негізгі ұғымдарының бірі. Философия тари- хын жүйелердің ауысуы деп санайтын түсіндірмелерге қарсы Гартман философия тарихынан сан қилы метафизикалық концепцияларда әртүрлі мағынада тұжырымдалатын, бірақ, ешқашан да өзінің түбегейлі нақты шешімін таппай келе жатқан субстанция, еркіндік, мүмкіндік пен шындық және т. б. осы секілді шешілмейтін философиялық мәселелердің тұрақты түрде қарастырылып келе жатқанына назар аударады. Гартман А-ны феноменологиялық әдіске альтернатива ретінде ұсынады. Тарихи-ғылыми
65
зерттеулерде А. әдісін эволюция теориясына қатысты бес апорияны (эво- люция және тұрақтылық, эволюция және эпигенез, эволюция және рево- люция, эволюция және эманация, эволюция және инволюция), генді түсі- нуде әртүрлі апорияларды анықтаған орыс биологы А.А. Любищев кең қолданған.
Достарыңызбен бөлісу: |
