ИНТЕРНЕТТЕГИ ҚАРАҚАЛПАҚ ӘДЕБИЕТI
Қазіргі қоғамда ақпараттық технологиялардың алар орны айрықша. Газеттер мен журналдардың электронды нұсқалары, Интернет арқылы тарайтын радио және телехабарлар, он-лайн журналистика арқалы әдебий шығармашылық та тарайып отыр. Интернеттің дамуы, веб-кеңістіктің ұдайы жаңарып және толығып отыруы жазыушыларға да жаңаша талап қоймақта. Байланыс құралдарының жетілуі елдер арасындағы шегерашылықты бираз азайта түспекте.
Көзимиз үйренген газет ақпараты оқырманына жету жолында күрделі бірнеше процесті: деректі жинау, терім, беттеу, көбейту және тасымалдауды бастан өткеріп, бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейінгі уақытты қамтуы мүмкін. Ал Интернет орталығында бул жүдә тез әрине оңай кешпекте. Оратлық Азия елдерiнде күрделі реформалардан кейін жаңа медиаорта орнығып келе жатыр. Бул туралы ММУ дің профессоры Я. Н. Засурский мынадай тұжырым айтады: “Ауқымды алатын болсақ, әлемде журналистика жаңа деңгейге көтерілуде. Ол бірнеше жағдайға: біріншіден, жаңа ақпараттық технологияның дамуына байланысты, өйткені, журналистің қызметінде кең мүмкіндіктерге жол ашады, бұқаралық ақпарат және қарым-қатынас құралдарының ұдайы дамуына жеткізеді; екіншіден, ғаламдастырудан туындайды”.
Осы ғаламдастыру бизиң әдебий мураларымызға да әсер етерi көринбекте. Қазіргі ақпараттық технологиялар журналистиканы жаңа сапалық деңгейге көтерді, әрі журналистің шығармашылық мүмкіндігін арттырып, оқырманына өз ойын жеткізуде кең мүмкіндіктер ашты – ақпарат алу мен таратудың еркіндігі берік орнықты, оған тосқауыл болар күш әлсірей бастады.
Бириншиден, қарақалпақ медиаорталығында әдебиет туралы арнайы сайттар жаратылмаған. Бирақ та, әдебий шығармашылыққа қызығыўшылар, әдебий мураларымызды болажаққа жеткерудi мақсат еткен жеке адамдар блогтар жаратып, әдебий дурданаларды жайластырып келмекте. Мақаламызда осы жайттар жөнинде сөз етемиз.
Екiншiден, мақаламызда аударма жөнiнде де арнайы пикир билдиремиз. Себеби, ғаламдастыру жағдайында аудармашылық басты орынға шығады. Бизиң әдебий мураларымыз дүнелiк тилдерге аударылып, жәҳән аудиториясына жеткерилу қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |